Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
etnologia_tolyk.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
158.24 Кб
Скачать

7. Полинезия халықтарының тарихи-мәдени ерекшелігін сараптаңыз

Полинезия-грекше «полю»-көп,яғни көп аралдан құрылған ел деген мағына береді.Олардың ең ірілері Жаңа Зеландия,Самоа,Гавай,Туа-Моту,Тонга және т.б. аралдар. Бз 1 ғасырынан бастап Полинезиялықтар Мухит аралдарының бүкіл аймақтарына қоныстана бастады. Шығыс Полинезия, Жаңа Зеландия, Маркиз, Самоа аралдарына тарады. Отаршылар келгенге дейін бұл жерлерде 1,1 млн адам тұрған болса,қазір не бары 450 мың тұрғын қалған.Полинезиялықтардың көпшілігі орталық аралдарда мекендейді.Шет жақтарындағы кішігірім аралдарда басқа жақтардан келгендер көбірек. Мысалы,Гаваи аралдарында 1950 жылы 499 мың 794 адам болса, оның 2.1 пайызы Полизиялықтар. Полинезиялықтардың этногенезі жөнінде көптеген пікірлер бар. Оларды үш топқа бөлуге болады: автохтондық (аборигендік) болған деген теория; Америкадан келіп шықты дейтін теориясы;Азиядан келіп шықты дейтін теория. Полинезиялықтардың тілдері малай-полинезиялық тіл семиясына жатады. Полинезиялықтар бір бірінен қашығырақ орналасқан аралдарда тұрса да, олар бір бірлерінің тілдеріне түсінеді. Полинезиялықтар балық аулауда бірнеше әдістерді қолданған. Балық жүретін судың таяз жерін таспен қоршап, сол жерге жиналған балықта қолдарымен ұстаған.судың ішінде турып немесе қайықтың үстіндебара жатып, балықтарды таспен де ұрып ұстаған.Полинезиялықтар Аңшылықпен көп айналыспайды, олар жабайы көгершіндерді,егеуқұйрықты садақпен атып алған. Полинезиялықтардың тамақтарының түрлері өздерінің шаруашылықтарына байланысты. Көптеген тамақтары өсімдіктерден жасалған,еттен жасалған тамақтар онша көп емес.

8. Африка халықтарының тілдік және этникалық құрамын талдаңыз.Африка үлкен құрлықтардың бірі, оның көлемі 30 млн шаршы шақырым.Ол тек Азиядан кіші еуропадан үш есе үлкен.Африка оңтүстік азия сияқты алғашқы адамдардың пайда болған жерінің бірі. Бұл құрлықтан адам сияқты жүре бастаған, бірақ әлі де болса адам қалпына келіп жетпеген австролопитек, зинжантроптардың сүйектері табылған. Олар табиғи құралдарды пайдаланып шөппен және етпен тамақтанатын болған.Синантроптың сүйегіне ұқсас қаңқаларда көп жерден табылған.Африка халықтарының өзара антропологиялық ерекшеліктеріне қарай отырып, оларды бес нәсілге бөлуге болады:1 жерорта теңіздік;2 негройдтық;3ефиопиялық 4 пигмейлік 5 қойсандық. Қазіргі Африканы мекендеуші 200 млнға жуық халық көптеген тілдерде және үстеулерде сөйлейді. Олардың кейбіреулері халық тіліне ұлттық тілге айналған болса, кейбіреулері ру тілдері дәрежесінде қалған. Бұл тілдер әлі де болса жақсы зерттелмеген. Бірақ қазіргі лингвистика ғылымының жетістіктері бойынша, ішіндегі ең ірілері бесеу: 1 семит хамит семиясындағы тіл 2 судан тілі 3 банту семиясындағы тіл 4 қойсан бөліміне жататын тілдер 5 мальгаш тілі. Семит хамит семиясындағы тілде сөйлейтін халықтар солтүстік,солт. Шығыс Африканы ,Сахараны, шығыс Суданды, Сомали жарты аралдарын, Эфиопияны мекендейді.Кушит тілінде солтүстік шығыс африканың тұрғындары сөйлейді.Мағрип елдеріндегі араб тілі классикалық негізгі араб тілінен фонетика,морфология,синтаксистері бойынша айырмашылығы мол. Бұл жерде араб тілінің көптеген диалектілері бар. Судан тілі бірнеше лингвистикалық бөліктерден,құрамалардан тұрады. Олардың ішінде көбірек тарағаны мунд семиясына жататын тіл. Банту тілінде сөйлейтін халықтар орталық және оңтүстік африка жерлерін мекендеген, олардың саны 60 млн шамасында. Қойсан бөлімінде сөйлеушілер африканың оңтүстік шектері, оңтүстік батыс, Намиб және Калахария шөлінде мекендеушілердің тілі.Мальгаш тілінде Мадагаскарлықтар сөйлейді.Олардың саны 4 млн.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]