22. Шығыс Азия халықтарының этникалық құрамы мен рухани мәдениетін талдаңыз

Шығыс Азияда Қытай Халық Республикасы,Корея Халық Демократиялық Республикасы,Оңтүстік Корея,Жапония,Монғол Халық Республикасы және Тибет мемлекеттері орналасқан.Бұл елдердің халықтары ерте замандардан бері бір-бірімен көршілес қарым-қатынаста болған.Әсіресе,қытай халқы сан жағынан аса көп болғандықтан да төңірегіндегі елдер мен тайпаларға үнемі өзінің ықпалын тигізіп отырды.Шығыс Азия жерінде Азияның барлық халқының 50%,жер шары тұрғындарының 28% мекендейді.Шығыс Азия халықтары тибет-қытай, жапон,корей,орал-алтай және мон-кхмер тіл семияларында сөйлейді.Олардан басқа Индонезия, айна және басқа да кішігірім тілдерде сөйлейтін тұрғындар да ұшырасыды.Жергілікті халықтар антропологиялық жақтан үлкен монғолоидтық нәсілге жатады. Шығыс Азия- алғашқы адамдардың пайда болған ескі қоныстарының бірі.пекин қаласы жанындағы Чжоукоудян селосына жақын жердегі Юань-женьдун үңгірінен синантроптың сүйегі табылған.Оның б.з.д.500-400мың жылдарында өмір сүрген адам екені анықталған.Бұл елдер көп жанрлы халық шығармашылығына өте бай.Алғашқы дәуір кезінде Қытайда Шиң-зин халық поэзиясының үлкен жинағы жасалған.Қытай,Корея,Жапония және Моңғолияда аңыз,ертегі,жұмбақтар,өлеңдер,мақал-мәтелдер,қиссалық әдебиеттер кеңінен таралған.Бұл халықтың өнері тым әріден басталады.Драма,балет театрлары жиі өнер көрсетсе,музыкалық аспаптары ел ішіне кең тараған.Сәулет,қылқалам,гравюра,мүсін өнері тым ертеден жақсы дамыған.Шығыс және Орталық Азия алғашқы адамдардың тараған жерлердің бірі.Бұл жерде заттай және рухани мәдениеттер ерте заманнан-ақ дамыған.Ол мәдениет үлгілері көрші отырған елдерге ғана емес,батыс елдердің халықтарына да өз ықпалын тигізген.

23. Орталық Африка халықтарының этникалық құрамы мен мәдениетін саралаңыз

Орталық Африканың көпшілік бөлігінде бойлары кіші пигмейлер өмір сүрген.Пигмей тайпаларына қатысты деректер б.з.д.ІІІ ғасырға тура келеді.Мысырдың ақсүйектерінің біреуін қолға түсіріп,алып келгенін мақтаныш етіп айтқан сөздері жазылып қалған.Ол өзінің әкелген адамын Денг деп атаған.Осы атпен аталатын тайпалар Эфиопия жерінде біздің дәуірімізге дейін сақталған.Амхар тілінде ергежейлілерді(пигмейлерді) денг немесе данг деп атайды.Пигмей нәсіліне жататын халықтар кішігірім топ-топ болып,Конго бассейнін мекен еткен.Пигмей-адамдардың дамуы бойынша «балалық шақта жасаушылар» деген мәнді береді.Анығырақ айтқанда,пигмейліктер өздерінің өсуі бойынша неандертальдықтардан алшақ кетпеген деген пікірді білдіреді.Бұл пікірді шығарушы,оны дамытушы швейцар анатомшысы Кольманн.Орталық Африкада Танганьикадан бастап Конго мен Суданның батыс облыстарында әр түрлі таңба,белгі жүйелері тараған.Ол әр түрлі мәлімет беру белгілері болып табылады.Банту тілінде сөйлейтін пигмкейліктер тропикалық орманда ,Бутти Конго,Огове,Тури өзендерінің бассейндерінде шашырап,топ-топ болып тұрады.Пигмейліктер негізінде аңшылықпен өмір сүреді,кейінгі кезге дейін садақты пайдаланып келді.Әйелдер мен жас балалар болса терімшілікпен айналысты.Ал пигмейліктер болса,темір өндіру мен өңдеуді білмеді.Егіншілікті үйренбеді.Олар қорек іздеу жолында бір жерден екінші жерге қоныс аударып отырды.Бірақ олар белгілі бір жердің шекарасынан асып кетпеген.Тек олар өздеріне керекті құралдарды айырбастап алу үшін бантулармен араласып тұрды.Олардың діни сенімі де өндіріс жағдайына байланысты болып,Тотемизм сенімі қатты дамыған.Олар жануарлар мен өсімдік тотеміне сиынған.