VIII- нұсқа

1. Маржиналистік теорияның классиктері болып табылады:

A) Ф.Кенэ, А.Тюрго.

B) К.Менгер, Ф.Визер, Е. Бем-Баверк. C) К.Маркс, Ф.Энгельс. D) А.Смит, Д.Рикардо. E) Т.Ман, А.Монкретьен.

2. Индукция әдісі-бұл:

A) Ойдың жалпыдан жеке анықтамаларға қозғалуы.

B) Ойдың жекеден жалпы ой шешіміне қозғалуы. C) Объектінің өзгеру себептерін анықтау. D) Нақтылыққа қозғалысты оқып-үйрену. E) Нарықтық заңдардың мүмкіндіктерін оқып-үйрену.

3. Дедукция әдісі-бұл:

A) Ойдың жалпыдан жеке анықтамаларға қозғалуы.

B) Ойдың жекеден жалпы ой шешіміне қозғалуы. C) Объектінің өзгеру себептерін анықтау. D) Нақтылыққа қозғалысты оқып-үйрену. E) Нарықтық заңдардың мүмкіндіктерін оқып-үйрену.

4. Биржалық айналым-бұл:

A) Биржадағы аукцион негізінде жасалатын бағалы қағаздар айналымы.

B) Қор биржасы- бағалы қағаздарды сату-сатып алу орталығы. C) Сату-сатып алу бойынша барлық операциялар биржа тәртібі бойынша тіркеледі. D) Бағалы қағаздарды өткізу сауда делдалдары арқылы сатылады. E) Бағалы қағаздардың айналымы аукционда, қор биржалары арқылы жасалады және сауда делдалдары арқылы сатылады.

5. Қор биржасының негізгі қызметтері:

A) Сатушылар мен сатып алушыларды бір-бірімен кездестіреді.

B) Бағалы қағаздардың бағамын анықтау. C) Шаруашылық салаларында іскерлік белсенділік өлшегіші қызметін атқарады. D) Капиталдың бір саладан басқа пайдалы саласына қарай аысуына жағдай жасайды. E) Сатушылар мен сатып алушылардың бір-бірімен кездесуіне жағдай жасау, бағалы қағаздарды өткізу және капиталдың неғұрлым пайдалы саласына қарай ауыстыру.

6. Әлемдік шаруашылық жүйе-бұл:

A) Әлемнің экономикалық бөлінуі.

B) Әлемнің территориялық бөлінуі. C) Колониялардың жаңа рөлі. D) Әлемнің экономикалық және территориялық бөлінуі. E) Әлемнің саяси бөлінуі.

7. Жұмыс алушының өз еркімен жұмыс орнын ауыстыру нәтижесінде қалыптасатын жұмыссыздық-бұл:

A)Құрылымдық.

B) Бірқалыпты. C) Циклдық. D) Жасырын(маусымдық). E) Фрикциондық.

8. Маусымдық жұмыстар есебінен пайда болатын жұмыссыздық-бұл:

A)Құрылымдық.

B) Бірқалыпты. C) Циклдық. D) Жасырын(маусымдық). E) Фрикциондық.

9. Экономикағы жүріп жатқан құрылымдық өзгерістерге байланысты пайда болатын жұмыссыздық-бұл:

A)Құрылымдық.

B) Бірқалыпты. C) Циклдық. D) Жасырын(маусымдық). E) Фрикциондық.

10. Жұмыс күші құрамына кіретін, өз еркімен жұмыстан шыққан, бірақ әлі жұмыс таппаған жұмысшы-бұл:

A)Құрылымдық.

B) Уақытша. C) Циклдық. D) Жасырын(маусымдық). E) Фрикциондық.

11. Төменде айтылған қандай түсінік экономикалық цикл фазасына жатпайды:

A) Инфляция.

B) Дағдарыс. C) Күйзеліс. D) Көтерілу. E) Жандану.

12. Жұмыссыздық мөлшерінің қысқаруы және тауар бағасының жоғарлауы, негізгі қордың жаңаруы, кәсіпорынның өсуі факторлары өнеркәсіп циклының қай фазасына жатады:

A) Күйзелу.

B) Құлдырау. C) Қайта даму. D) Өсу. E) Тұрақтану.

13. Экологиялық күйзелудің экономикалық мәселесі болып табылады:

A) Шикізаттық.

B) Энергетикалық. C) Азық-түліктік. D) Шикізаттық, энергетикалық,азық-түліктік. E) Әлеуметтік.

14. Экономикалық күйзелістің тигізетін әсері:

A) Жұмысшылар өмірін материалдық және әлеуметтік қанағаттандырылмауын жоғарлату.

B) Өнеркәсіпте қоғамдану процесін жоғарлату. C) Капиталдың жалпылай жаңаруына серпініс береді. D) Кәсіпорын жұмысының өсуіне жағдай жасайды. E) Жұмысшылар өмірін материалдық және әлеуметтік қанағаттандырылмауын күшейту және капиталдың жалпылай жаңаруына серпініс береді. 15. Жекешелендіру саясаты-бұл:

A) Толық жұмыспен қамтуға жету, ЖҰӨ-нің көлемін өсіру, инфляцияны төмен деңгейде ұстап тұру мақсатымен елде экономикалық жағдайға бақылау жасау үшін жасайтын үкімет іс-әрекеті.

B) Эмиссиялық іс-әрекетті өзгерту арқылы жиынтық сұранысты реттеуге бағытталған саясат. C) Бюджеттік саясат. D) Елдің барлық еңбекке жарамды халықтың жұмысқа деген сұранысын қамтамасыз ету үшін жеткілікті жұмыс орнының болуы. E) Табиғи ресурстарға, жерге, үйге, өндіріс құрал-жабдықтарына меншік формасын өзгерту процесі.

16. Төмендегі көрсеткіштердің қайсысының сандық мәні көтерілу фазасынан кейін төмендейді және құлдырау фазасынан кейін өседі:

A) Өңдеу өнеркәсібіндегі тауар қорларының көлемі.

B) ЖҰӨ көлемі. C) Жұмыс аптасының орташа созылымдылығы. D) Бағалы қағаздардың бағамдары. E) Өнеркәсіптік өндіріс көлемі.

17. Монополиялы бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:

A) Өнім бір фирмада өндіріледі.

B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі. C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі. D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер. E) Бір сатып алушы.

18. Дуополиялық бәсекені анықтай белгі:

A) Өнім бір фирмада өндіріледі.

B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі. C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі. D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер. E) Бір сатып алушы.

19. Дифференциалды өніммен монополиялық бәсекені анықтай белгі:

A) Өнім бір фирмада өндіріледі.

B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі. C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі. D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер. E) Бір сатып алушы.

20. Жетілген бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:

A) Өнім бір фирмада өндіріледі.

B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі. C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі. D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер. E) Жетілген нарықта орын алатын тауарларды өндірушілер, сатушылар арасындағы бәсеке.

21. Олигополиялық бәсеке формасын қай белгісі анықтайды:

A) Өнім бір фирмада өндіріледі

B) Өнімнің нақты түрі 2 кәсіпорында өндіріледі. C) Өнімнің нақты түрін өндіретін фирмалардың саны салыстырмалы көп емес, шектеулі. D) Өнімнің көптеген нақты немесе қиялдағы өзгешеліктерін көрсететін көптеген өндірушілер. E) Бір сатып алушы.

22. Жетілген бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:

A) Бағаға өте нашар бақылау.

B) Бағаға жартылай бақылау. C) Өте жоғары дәрежелі бақылау. D) Бағаға бақылаудың болмауы. E) Бағаға толық бақылау жасау.

23. Монополиялы бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:

A) Бағаға өте нашар бақылау.

B) Бағаға жартылай бақылау. C) Өте жоғары дәрежелі бақылау. D) Бағаға бақылаудың болмауы. E) Бағаға толық бақылау жасау.

24. Олигополиялық бәсекеде бақылаудың қандай дәрежесі қалыптасқан:

A) Бағаға өте нашар бақылау.

B) Бағаға жартылай бақылау. C) Өте жоғары дәрежелі бақылау. D) Бағаға бақылаудың болмауы. E) Бағаға толық бақылау жасау.

25. Коммерциялық несие-бұл:

A)Коммерциялық банктердің несиесі.

B) Жоғары пайызды несие. C) Кәсіпорындардың өзара несиелеуі. D) Ұзақ мерзімді несие. E) Қысқа мерзімді несие.

IХ- НҰСҚА

1. Қажеттіліктің қай түрі жеке қажеттілікке жатпайды:

A) Материалдық.

B) Әлеуметтік. C) Рухани. D) Мәдени. E) Өндірістік.

2. Меншік дегеніміз –бұл:

A) Затқа байланысты адамдардың қатынастары.

B) Мүліктің бір бөлігінің иесі. C) Мүлікті иелену құқығының саны. D) Фирма иесінің салған капиталы. E) Пайдалану құқығындағы адамдардың қатынастары.

3. Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:

A) Психологиялық және экономикалық.

B) Экономикалық және пайдалылық. C) Экономикалық және құқықтық. D) Құқықтық және психологиялық. E) Әлеуметтік және саяси.

4. Жеке меншіктің формаларын атаңдар:

A) Мемлекеттік.

B) Жалпы. C) Жеке-дара. D) Өнеркәсіпті-мемлекеттік. E) Аралас.

5. Меншіктің қанша құқы бар:

A) 13.

B) 11. C) 4. D) 7. E) 9.

6. Игіліктерге айрықша нақты бақылау жасау құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

7. Өзі үшін игіліктердің пайдалы қасиеттерін пайдалану құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

8. Игіліктерді пайдалануды кім және қалай қамтамасыз ететінін шешу құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

9. Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

10. Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

11. Қауіпсіздік құқығы-бұл:

A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.

B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу. C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы. D) Мұрагерлікке игілікті беру. E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.

12. Ғаламды экономикалық мәселелерге жатады:

A) Демографиялық.

B) Азық-түліктік. C) Экономикалық арта қалуды жеңу. D) Экологиялық дағдарыстардың болуын күнібұрын анықтау. E) Демографиялық және азық-түліктік. 13. А.Смиттің экономикалық ілімінің негізі:

A) Капитал құрылуы.

B) Үй шаруашылығын жүргізу принциптері. C) Өндіріс. D) Еркін бәсеке. E) Экономиканы реттеу.

14. Басқа елдерден алынып келетін тауарларға қойылатын сандық шек:

A) Импорттық квота.

B) Протекционизм. C) Тарифтік емес шектеу. D) Сауда шарты. E) Лицензиялау.

15. Салыстырмалы артықшылық теориясын алғашқы қалыптыстырған кім:

A) Д.Рикардо.

B) Т.Мальтус. C) А.Смит. D) И.Самуэльсон. E) К.Маркс.

16. Еркін сауда үшін төмендегі сауда шектеулерінің қай формасы мәнді кедергі бола алмайды:

A) Импорттық квота.

B) Экспорт пен импортқа лицензия. C) Импорттық баж. D) Ерікті экспорттық шектеу. E) Тарифтер.

17. Егер де нақты елдің валютасы шектеусіз кез-келген басқа шетел валюталарына айырбасталса, яғни төлем балансының ағымдағы, капиталдың операциялары бойынша валюталық шектеу болмаса.онда бұл білдіреді:

A) Сыртқы айналымдылықты.

B) Ішкі айналымдылықты. C) Еркін айналымдылықты. D) Жартылай айналымдылықты. E) Айналымсыздықты.

18. Протекционистік саясаттың тарифтік реттеу түріне жатады:

A) Кеден баждарын белгілеу.

B) Сыртқы сауда жүйесін лицензиялауды енгізу. C) Экспортты субсидиялау. D) Ерікті экспортты шектеу. E) Сыртқы экономикалық қызметті ырықтандыру.

19. Халықаралық экономикалық қатынастардың керекті формасына төмендегілердің қайсысы жатпайды:

A) Халықаралық сауда.

B) Капитал қозғалысы. C) Жұмыс күшінің миграциясы. D) Валюта-несиелік қатынастар. E) Әлеуметтік қатынастар.

20. Халықаралық валюталық қатынастарды ұйымдастыру формаларының құрамдық элементі болып табылады:

A) Негізгі халықаралық төлем құралдары.

B) Валюта бағамдарын белгілеу және қолдау механизмі. C) Халықаралық төлемдерді теңестіру тәртібі. D) Валюта айналымының мүмкіндігі. E) Халықаралық валюта нарығының режимі.

21. Әлемдік экономикалық байланыстардың формаларына қайсысы жатпайды:

A) Халықаралық сауда.

B) Халықаралық инвестиция мен капитал қозғалысы. C) Жұмыс күші миграциясы. D) Мемлекеттер арасындағы өндірістік кооперациялау. E) Кәсіпорындағы пайданың көлемін анықтау.

22. Әлемдік сауданың қазіргі түрлері:

A) Халықаралық еңбек бөлінісінің терең нәтижесі.

B) Жекелеген елдердің белгілі бір тауар түрін өндіруге мамандануы. C) Тауарларды экспорттау. D) Халықаралық еңбек бөлінісінің терең нәтижесі және жекелеген елдердің белгілі бір тауар түрін өндіруге мамандануы. E) Әлемдік нарыққа қатысу.

23. Кеден тарифтерінің түрлері қандай:

A) Протекционистік.

B) Фискальдық. C) Қысқартылған. D) Протекционистік және фискальдық. E) Ынталандырушы.

24. Ұлттық валюта жүйесі нені білдіреді:

A) Елдің ақша жүйесінің бір бөлігі.

B) Валюталық ресурстың қалыптасуы мен қолданылуы. C) Халықаралық төлем айналымын іске асыру. D) Шетелдік валюта ағымыың қысқаруы. E) Мемлекеттегі жинақтаушы жүйе.

25. Қазіргі әлемдік инфрақұрылым өзіне қандай жүйені қосады:

A) Әлемдік көліктік жүйені.

B) Әлемдік ақпараттық жүйені. C) Әлемдік коммуникация және байланыс жүйесін. D) Әлемдік экономикалық жүйені. E) Әлемдік ақпараттық жүйені және әлемдік экономикалық жүйені.

Х- НҰСҚА

1. Тауарлы өндірісі-бұл:

A) Өндірілген еңбек өнімдерін өндіріс құралдарының иесі иеленеді.

B) Өндірілген еңбек өнімдерін жұмысшы күші иелері иемденеді. C) Еңбек өнімдерін нарыққа түсетін айырбас үшін өндіру. D) Еңбек өнімдері өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолданылады. E) Жәрмеңкеге шығару.

2. Натуралды өндіріс-бұл:

A) Өндірілген еңбек өнімдерін өндіріс құралдарының иесі иеленеді.

B) Өндірілген еңбек өнімдерін жұмысшы күші иелері иемденеді. C) Еңбек өнімдерін нарыққа түсетін айырбас үшін өндіру. D) Еңбек өнімдері өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қолданылады. E) Жәрмеңкеге шығару.

3. Тауар – бұл:

A) Жаңа құн.

B) Нарыққа түсетін айырбас үшін шығарылған еңбек өнімі. C) Еңбек шығыны. D) Еңбек нәтижесі. E) Еңбек өнімі.

4. Ақша – бұл:

A) Ерекше тауар, жалпыға бірдей эквивалент.

B) Баға. C) Айналым шығындары. D) Өндіру шығындары. E) Еңбек шығындары.

5. Ақшаның қызметтері:

A) 5.

B) 4. C) 3. D) 2. E) 1.

6. Несие ақшалар-бұл:

A) Банкноттар.

B) Чектер. C) Облигациялар. D) Вексельдер. E) Акциялар.

7. Әлемдік шаруашылық жүйе-бұл:

A) Әлемнің экономикалық бөлінуі.

B) Әлемнің территориялық бөлінуі. C) Колониялардың жаңа рөлі. D) Әлемнің экономикалық және территориялық бөлінуі. E) Әлемнің саяси бөлінуі.

8. Ғаламды экономика тенденцияларына кіреді:

A) Халықаралық ынтымақтастық.

B) Ғаламдық нарықтық кеңістіктің өсуі. C) Жиынтық әлемдік шаруашылық қатынастардың дамуы. D) Өндірісті интерұлттандыру. E) Халықаралық ынтымақтастық және өндірісті интерұлттандыру. 9. Ғаламды экономикалық мәселелерге жатады:

A) Демографиялық.

B) Азық-түліктік. C) Экономикалық арта қалуды жеңу. D) Экологиялық дағдарыстардың болуын күнібұрын анықтау. E) Демографиялық және азық-түліктік. 10. А.Смиттің экономикалық ілімінің негізі:

A) Капитал құрылуы.

B) Үй шаруашылығын жүргізу принциптері. C) Өндіріс. D) Еркін бәсеке. E) Экономиканы реттеу.

11. Басқа елдерден алынып келетін тауарларға қойылатын сандық шек:

A) Импорттық квота.

B) Протекционизм. C) Тарифтік емес шектеу. D) Сауда шарты. E) Лицензиялау.

12. Меншікті қандай жақтарынан көруге болады:

A) Психологиялық және экономикалық.

B) Экономикалық және пайдалылық. C) Экономикалық және құқықтық. D) Құқықтық және психологиялық. E) Әлеуметтік және саяси.

13. Жеке меншіктің формаларын атаңдар:

A) Мемлекеттік.

B) Жалпы. C) Жеке-дара. D) Өнеркәсіпті-мемлекеттік. E) Аралас.

14. Меншіктің қанша құқы бар:

A) 13.

B) 11. C) 4. D) 7. E) 9.

15. Игіліктерге айрықша нақты бақылау жасау құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

16. Өзі үшін игіліктердің пайдалы қасиеттерін пайдалану құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

17. Игіліктерді пайдалануды кім және қалай қамтамасыз ететінін шешу құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

18. Игіліктерді пайдалану нәтижелеріне иелік ету құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

19. Игіліктерді тұтыну, өзгерту, шеттету және жою құқығы-бұл:

A) Иелік ету құқығы.

B) Пайдалану құқығы. C) Басқару құқығы. D) Табысты алу құқығы. E) Егемендік құқығы.

20. Қауіпсіздік құқығы-бұл:

A) Қарызды өтеу үшін игілікті өндіріп алу мүмкіндігі.

B) Сыртқы ортаға зиян келтіретін тәсілмен пайдалануға тыйым салу. C) Игілікті шексіз пайдалану құқығы. D) Мұрагерлікке игілікті беру. E) Сыртқы орта тарапынан келетін зиян мен игіліктердің экспроприациясынан қорғану құқығы.