1) Қазақстан тарихы пәні, оның мақсаты мен міндеттері

Тарих – келешектің «Архимед нүктесінің» негізі. Ол халқымызды топтастырушы, әрі біріктіруші қызметін атқарады.

Тарих мынадай негізгі міндеттерді шешеді:

1)Гносологиялық (танымдық) - отанымыз бен халқымыздың өткені туралыбілім береді.

2)Аксиологиялық-құндылықтың ж\е тарихтың өзіне сенімді қалыптастыру.

3)Праксиялогиялық –түрлі тарихи құбылысты бағалау.

4)Болжамдық(прогностикалық)-онда бұрын байқалмаған ақиқаттар ашылады.

2) Қазақстан тарихы бойынша деректер және тарихнама. Тарихнама – тарих ғылымдарының тарихы. Ол бір жағынан тарих білімінің қозғалысын, тарихи оқиғалар, жөнінде мәліметтерде жаңа деректерді табуды және жазуды, ол екінші жағынан тарихты зерттеудің ұстанымдеры мен әдістерін дамытуды зерттейді.

Қазақстан тарихының тарихнамасы.

1.Орыс тарихнамасы:а) ХҮІІІ ғасырдың 30-жылдарынан—ХІХ ғасырдың басына дейін—Кирилов, Татищев, («История Россииская самых древнейшых времен»), Рычков («История Оренбургская», «Типография Оренбургской губернии»), ХҮІІІ ғасырдың 30-40 жылдарында бірінші академиялық экспедиция, ХҮІІІ ғасырдың 70-жылдарында екінші академиялық экспедиция ( Паллас, Георги )б) ХІХ ғасырдың басы—ХХ ғасырдың басына дейін—Левшин, Харузин, Вельяминов-Зернов, бартольд, Потанин.

2.Қазақ-кеңес тарихнамасы:М.Тынышбаев: «Қырғыз-қазақ халқының тарихына байланысты материалдар», «Түркі-монғол тарихы»1922 жылы, 1925 жылы.

С.Асфендияров: «Қазақстан тарихы» 1935 жылы.Вяткин: Қазақ ССР тарихына байланысты очерктер» 1940 жылы.

Әбдіхалықов, Панкратова: «Қазақ ССР тарихы» 1943 жылы.Бекмаханов Е. «ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы Қазақстан», «Қазақ ССР тарихы» 1943 жылы.

Сүлейменов Б. Омарбеков, Қойгелдиев, Қозыбаев,Шойынбаев/Академик Тихомировтың зерттеулері бойынша барлық деректерді мынадай түрлерге бөлуге болады:

1.Заттай деректер, оларға: еңбек құрал-саймандары, киім-кешек, ыдыс-аяқ, қару-жарақ, қала қалдығы, зират орны, қоныстар және ақша.

2.Этнографиялық деректер, оларға: салт-дәстүрлер, ырым-жоралар, тұрмыс.

3.Ауызша деректер, оларға: ертегілер, мақал-мәтелдер, жаңылпаштар, батырлар жыры, аңыздар.

4.Лингвистикалық деректер, оларға: а)топонимика—жер-су атаулары,

б) антропонимика—кісі есімдері.

5.Жазба деректер:

1.Антикалық жазба деректер: Геродот, Стробон, Диодор, Протектор, тағы басқа.

2.Көне парсы жазба деректері: «Авеста» діни кітабы, «Бехистун жазбалары»

3.Көне қытайдың хроникалық жазба деректері: Бань Гу, Сыма Цзянь. «Ханнама», «Жылнама»

4.Көне түркі жазба деректері: «Орхон-Енисей» жазбалары, «Талас» жазулары, «Мойыншор» жазулары.

5.Көне орыс жазба деректері: «Игорь жасағы туралы сөз», «Жылнамалар жинағы».

6.Араб жазба деректері.

3) Қазақстан тас ғасыры дәуірінде

Тас ғасыры дәуірінде адамдар дамудың бірнеше кезеңдерін өткізген.соның нәтижесінде құралдарды тастан жасаудың жаңа тәсілдерін жетілдіріп, еңбек өнімінің артуына бай/ты материалдық және мәдени дамудың үлгілеріне қол жеткізген.

Полеолит дәуірі (б.з.б 2млн.500мың жыл – 12мың ж.ж.) адамдар тасты көбірек пайдаланған. Тасты аң аулауда қолданған. Палеолит дәуіріне жататын 5мыңнан астам қашау мен үшкір еңбек құралдары табылған аймақ – Жамбыл обл(Бөріқазған, Шабақты тұрақтары)

Ерте тас ғасыры.

Кейінгі тас ғасыры.

Мезолит дәуірі(б.з.б 12мың-5мың ж.ж.) қазақстан аумағында 20-дан астам мезолиттік тұрақтар табылған.бұл дәуірде еңбек құралдары пайдалануға ыңғайлы қалыпқа түсе бастаған. Мезолит дәуірінің ең басты өнертабысы – садақ.

Неолит дәуірі(б.з.б.5мың-3мың.ж.ж.)бұл кезеңде экономикалық және қоғамдық өрлеу басталды.ғылымда бұл құбылыс-«неолит төңкерісі» деп аталды.

Энеолит дәуірі(мыс-тас ғасыр)(б.з.б.3000-2800ж.) металдан жасалған құралдар игеріле басталды. Ең бірінші қолданылған металл-мыс.

Ең алғашқы адам - Олдовай шатқалынан (Шығыс Африка-Кения)табылған, оны- Епті адам деп атаған.Тік жүретін адамдар екі түрі бар:Питекантроп- 1891ж Ява аралынан табылған.Синеантроп - Қытай адамы 1927 ж . Чжо-Коу (Пекин) үңгірінен табылған.Неандерталь адамы түнғыш рет-Гермнияныц Неандерталь деп аталатын жерден табылған. ү М. М . Герасимов Өзбекстанның тссіктес үңгірінен -1938 ж 8-9 жасар баланың сүйегін тапқан .X .А. Алпысбаев Оңт . Қаз-ғы Қаратау жотасынан -1958 жылы тас ғасыр адамының түрақтарын таиқан.Ерте палеолит адамдары —б.з.д. 2 млн —140 мың жылдықтар.Адамдардың еңбек қүралдары тастан жасалғандықтан бүл кезең -Тас ғасыры(б.з.б.800-140мың жыл) деп аталды.Төменгі Палеолитте тасты жару үшін- Жүмыр тасты қолданған.Түрақтары - Шабақты Беріқазған. Тоңірқазған түрақтары ( Оңт Қаз табылған) (Тас ғасыры мынадай кезеңдерге бөлінеді. Палеолит (ерте, орта, кейінгі). Мезолит. (Орта тас даәуірі.) Неолит ( Жаңа тас дәуірі)Алғашқы қауымдық қүрылыста Қазакстан жерінде : Мамонттар Мүйіз түмсықтар . Бейзондар т.б . жануарлар өмір сүрген.Б.з.д. 100-80 мың жылдай бүрын Мүз басу дәуірі басталды. Тек б.з.б. 12 мыңыншы жылы ғана ауа- райы жылынды.Адамдардың алғашқы қоныстанған жері Оңт Қазақстандағы -Қаратау жотасыАлгашқы адамдар — аң аулау, терімшілікпен айналысқан:Архиологаялык табылған жерлер : Шу жағасындағы -Қазанқап шатқалы және Қарасу түрағынан адамзат дамуыныңбірнеше кезеңінің ізі табылды. Ол жерден 15- мыңға жуық заттар табылды.Алгашқы еңбек қүралдарын тастан жасаған , оларды археологиялық : Шоппер (шапқы) немесе шоппинг деп атаған .Алғашқы адамдарды. -Епті адам және Тік жүретін адам деп атаған .