- •Ғылыми тәсіл ұғымын және жаратылыстану ғылымдарының қалыптасуының жалпылама тәсілдеріне сипаттама беріңіз.
- •2) Ғылыми революция және олардың тарихи түрлеріне сипаттама беріңіз.
- •3) Жаратылыстану ғылымдарының философиялық негіздерін талдау.
- •4) Ғылыми тәсіл ұғымын және жаратылыстану ғылымдарының қалыптасуының негізгі тәсілдеріне сипаттама беріңіз
- •5) Ғылыми революция және олардың тарихи түрлеріне сипаттама беріңіз.
- •6) Ғылым мен техниканың динамикалық мәселесін талдау
- •7) Физиканың мақсаты .Физикалық заңдылықтардың ерекшеліктерін талдау.
- •8) Классикалық механика мен термодинамиканың негізгі концепцияларына сипаттама беріңіз.
- •9) Классикалық электродинамиканың негізгі концепцияларының физикалық мәнін айқындаңыз
- •10) Физикалық өзара-әрекет пен қозғалыстың негізгі түрлеріне сипаттама беріңіз
- •11) Физика заңдарының классификациясын беріңіз.
- •12) Симметрия принциптері мен сақталу заңдарының арасындағы сәйкестікті негіздеңіз (э.Нётер теоремасы).
- •13) Термодинаканың үш заңы мен энтропия ұғымының физикалық мәндерін талдаңыз.
- •14) Электродинамикадағы эфир мәселесіне көзқарас.
- •15) Электромагниттік өрістің дуалистік табиғаты мен жарық кванты ұғымын талдау.
- •20) Эйнштейннің салыстырмалы теориялары.
- •21) Энтропияның статистикалық мағынасы
- •22) Физикалық өзара-әрекеттерді “Ұлы біріктіру” мәселесін талдау.
- •23) Бейстационарлық космологиялық концепциялар
- •24) Философия мен ғылым арасындағы байланыс
- •25) Физикалық өзара әрекеттердің түрлері
- •26) Бүкіләлемдік тартылыс заңы мен әлемнің астрономиалық бейнесіне сипаттама беріңіз.
- •27) Әлемнің біртектілік принціпі мен инерция принціпінің арасындағы байланысты талдау.
- •28) Толқындық қозғалыстың табиғаты мен заңдылықтарының ерекшелілігін көрсетіңіз.
- •29) Энтропия заңы мен даму процессінің қарама-қайшылығын талдау.
- •30) Кеңістік пен уақыттың теорияларына сипаттама беріңіз.
- •31) Детерменизмнің тарихи түрлеріне сипаттама беріңіз.
- •34) Менделеев таблицасының кванттік механикалық мәнін көрсетіңіз.
- •35) Биологияның негізгі концепцияларын конструктивті сыни тұрғыда талдау.
- •37) Синергетиканың негізгі концепциялары.
- •38) Корпускулды-толқындық дуализмнің физикалық мәнін анықтаңыз.
- •41) Генетикалық информацияның биохимикалық мәнін талдау.
- •42) Хаостан реттілікке.
- •43) Материяның құрлымының атомистік концепциясы
- •44) Материяның өрістік формасының заңдылықтарын сипаттаңыз.
- •46) Хх ғ. Вакуум концепциясы
- •47) Космологиядағы антроптық принциптің мәнін талдаңыз.
- •49) Материя мен кеңістіктің геометриялық табиғаты арасындағы байланыс.
- •50) Физикалық өзара әрекеттердің түрлері және олардың кванттық табиғатына сипаттама беріңіз.
- •51) Толқындық функцияның физикалық мағынасын талдау.
51) Толқындық функцияның физикалық мағынасын талдау.
Бұған дейін айтып кеткеніміздей, XX ғасырдың басында ашылған бірқатар құбылыстар мен тәжірибелік айғақтар классикалық физиканың негізгі тұжырымдарыменқайшылыққа келіп, оларды зерделеу нәтижесінде жаңа, кванттық көзқарас дами бастады. Микробөлшектердің корпускулалық-бөлшектік қасиеттерінің анықталуы, атомдықфизика саласындағы зерттеулер классикалық физика заңдарын микробөлшектерге қолдануға қойылатын шектеулерді айқындады. Мұның өзі микробөлшектердің қозғалысжәне өзара әсерлесу заңдарын сипаттайтын кванттық механиканың туындап, дамуына себепкер болды.
Релятивтік емес (баяу бөлшектерге арналған) кванттық механиканың негізгі теңдеуін 1926 жылы Э . Шредингер тұжырымдап жазды. Бұл теңдеуді біз қарастырмаймыз, тек оның негізгі сипаттамасы мен салдарларын талдау жеткілікті.
Бұл — толқындық теңдеу және одан тәжірибелерде бақыланатын бөлшектердің толкындық қасиеттері шығады. Кванттық механикада бөлшектің күйін толқындықфункциямен сипаттайды. Толқындық функция — координаталар мен уақыттың комплекстік функциясы, оның айқын түрі Шредингер теңдеуінің шешуінен шығады да, соңында бөлшекке әрекет ететін күштердің сипатымен анықталады.
Кеңістіктің берілген нүктесіндегі де Бройль толқындарының интенсивтігі (амплитудасының квадраты) осы нүктеге түсетін бөлшектердің санын анықтайтыны туралы жоғарыда айтқанбыз. Ал, егер жеке бөлшек қарастырылса, оған сәйкес де Бройль толқынының интенсивтігі бөлшектің осы нүктенің маңына түсу ықтималдығын білдіреді. Кванттық механиканың ең маңызды ерекшелігі — микробөлшектің күйін ықтималдылық тұрғысынан сипаттау. 1926 жылы М. Борн ықптималдық амплитпудасы деп аталатын шама толкындық заңдылықпен өзгереді деген болжам айтты, бұл шаманы толқындың функция немесе ψ(пси)- функциясы деп атайды.
Толқындық функцияның модулінің квадраты берілген уақыт мезетіндегі бөлшектің кеңістіктің элементар d V аумағында болу ықтималдығын анықтайды:
dW=|ψ|2dV
Басқаша айтқанда, де Бройль толқындарының интенсивтігі толқындық функция модулінің квадратымен анықталады. Егер кеңістіктің шексіз үлкен аумағын қарастырсақ, бөлшек міндетті түрде оның бір жерінде орналасуы керек, ал айқын оқиғаның ықтималдығы бірге тең. Олай болса,
ʃ|ψ|2dV=1
Соңғы өрнек толқындық функцияны нормалау шарты болып табылады.
Қорыта айтқанда, толқындық функция микробөлшек күйінің негізгі сипаттамасы бола отырып, оның күй параметрлерінің орташа мәндерін есептеуге мүмкіндік береді