Микроорг-ң тыныс алуы

Микроорганизмдердің тыныс алуы. Микроорганизмдер басқа организмдер сияқты энергияны керек етеді. Микробтар энергияны органикалық немесе минералды затты химиялық жолмен ыдыратуда алады. Тірі клеткада тотығу процесі жүргенінен оны тыныс алу деп атайды. Микроорганизмдердің тыныс алуы мен қоректену арасында тығыз байланысы бар. Бұл процесс бір кезде жүруі мүмкін.

Тыныс алу түріне қарай микроб 2 ге бөлінеді.

1 Аэробтар оттегін қажет етеді облигатты аэробтар тек оттегі бар жерде тіршілік етеді. Мысалы: туберкулез, микроаэрофилдер оттегінің төменгі концентрациясында тіршілік етеді. Оларға актиномициттер жатады.

2Анаэроб оттегін қажет етпейді. Факультатифті анаэробтар оттегі бар немесе жоқ жерде тіршілік етеді. Облигатты тек оттегі жоқ жерде тіршілік етеді. Мол күиіндегі оттегі олар үшін у болып келеді. Анаэробта табиғатта кең таралған топырақтың терең қабатыңда тіршілік етеді. Клеткада қоректену кезінде эндометриялық реакция басым өйткені энергия босап сыртқа шығады. 1861 жылы Луй Пастер өсімдіктің өзіндік ерекшелігі бар анаэробты микроб тапты олар оттегі жоқ жерде органикалық қосылыстарды ыдырыту жолымен энергияны қамтамасыз ету. Бұл ашу процесс деп атайды.

Тыныс алу және ашу процестеріндегі құрастырылған энергия АТФ түрінде жинақталады яғни АТФ химиялық энергияны әмбебап тасымалдаушысы немесе энергетикалық валютасы немесе қоры деп есептеледі. Клетка барлық қажетті энергияны осы АТФ тен алады. Энергетикалық жағынан тыныс алу процссі ашу процесіне қарағанда тиімді өйткені 1 моль глюкоза аэробты 0,09*10Дж энергия береді. 1 Моль глюкоза аэробты /(бөлу) тыныс алу 1,6*10Дж энергия бөледі.

Микроорг-ді сандық әдіспен санау. Ашытқылардан препарат дайындау

Ашытқыл/н препарт дайындау. Ашытқыл/ң морфологиясын зерттеу үшін стерильденген сусло-агар, глюкозапептонды қоректік орталарды 25-28⁰С темп/да 2-3 тәулік өсіреді. Баяу өсетін саңырауқұлақт/ды 1-2 аптадан кейін микроскоптайды. Микроскоптау кезінде клетка өлшемдері бірдей қабығы жұқа, цитоплазмасы біртекті, вакуолі кішкене болуы керек. Егер цитоплазмасы түйіршіктелген, вакуолдері үлкен, бүршіктелген клеткалары боямасы бұл – ескірген дақыл екенін білдіреді.

Ауда микроағзалардың споралары көп кездеседі. олардың саны мен түрі ауның таза немесе ластануына байл.боады. тіршілік қайнап жатқан жерлерде ауаның микрофлорасы жоғары болады. микробатар қоректік ортаға түскен соң көбейіп өсе бастайды. Петри табақшасындағы қоректік ортадағы әр коллония бір коллония түзуші бірлікпен өсіп дамиды. аудағы КТБ санын анықтау үшін Кох әдісін пайда-ды оның мәні мынадай: қоректік ортасы бар залалсыздандырылған Петри табақшасынан зерттелетін ауаны 5мин қақпағын ашып қояды. микроағзалардың споралары бар шаң-тозаң бөлшектері ауырлық күшімен қатты қоректік ортаның бетіне шөгеді, 28-30С тем-да 48сағат соң бактерия коллониялары түзіле бастайды. Коллониялардың кебіреуі баяу өсетіндіктен коллония санын 5 тәулікте санаған жөн. 100см2 ауданда 5 мин ішінде 10л ауада қанша микроағза клетаксы болса, сонша клетка шөгеді. Петри тбақшасының ауадан біле отырып, 1м3 ауадағы шеткалар санын санауға болады. Ол үшін коллония санын Петри табақшасның жалпы ауданына қатынасымен анықтайды. алдымен 100см2 ауданда, сонан соң 1м2 ауданда қанша коллония болатыны анықтайды