Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ekologia_kaz_ekzamen_2013.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
100.35 Кб
Скачать

1903 Жылы в.Иогансеннің енгізген термині:

Популяция

Продуценттерге келесілер жатады:

өсімдіктер жиынтығы

Озон қабаты-биосфера тіршілігінің қажетті жағдайы, өйткені озон қабаты:

Ультракүлгін сәулелердің өтуіне тосқауыл болады

ҚР-ның экологиялық жағдайының төмендеуі, табиғи ортаның деградациялану үрдісі келесі әлеуметтік мәселенің пайда болуына алып келеді:

Халықтың ауруы мен өлімнің жоғарлауы

Қоршаған ортадағы қолданушы (тұтынушы) организмдер:

Консументтер

Төмендегі аталған факторлардың қайсысы жасанды ластану көздеріне жатады?

Автомобиль газдары, смог

Халықаралық байланыс деңгейінде орындалатын мониторинг:

Глобальды

Паразит пен жыртқыштық арасындағы принципиалды айырмашылық?

Жыртқыш бірден қорегін өлтіреді, ал паразит тірі иесімен ұзақ уақыт қоректенеді

Қай атмосфера қабатында атмосфералық ауаның 84 пайызы бар?

Тропосфера

Антропогенді ландшафтар:

Агроөндірістік, техногенді, қалалық

Қазақстан Республикасындағы шөлдеген жер ауданы қанша пайызды құрайды?

60

Ортаның микробиогендік биотикалық факторларына мыналар жатады:

Микробтар мен вирустар

Биосфера қандай кеңістікті құрайды?

Атмосфераның төменгі, бүкіл гидросфера мен литосфераның жоғарғы қабаты

Биосфераның абиотикалық бөлігі-бұл:

Топырақ, су, ауа ортасы

Адам денсаулығына зиянды әсер ететін факторлар арасында 1-орында тұр:

әр түрлі ластаушы заттар

Экожүйедегі продуценттер, консументтер, редуценттер арасындағы олардың массасымен өрнектелген арақатынас:

Экологиялық пирамида

Қайсысы климаттық факторға жатады?

Атмосфералық қысым

Экологиялық фактордың белгілі аймағында ағзалардың дамуына қолайлы жағдайлар тудыратын зона:

Оптимум

Абиотикалық факторды тап:

Орографиялық

Бейорганикалық заттардан органикалық заттар синтездейтін ағзалар:

Продуценттер

Табиғи судың сапасы келесі көрсеткіштермен бағаланады:

Физикалық, химиялық, санитарлық-биологиялық

Климаттың ғаламдық жылынуына алып келетін парникті газ негізі

Көміртегі диоксиды

Саналы адамдық қызметтер дамудың басты факторы ретінде анықталатын табиғат пен қоғамның өзара қарым-қатынасының саласы:

Ноосфера

Экологиялық дағдарыстың негізгі үш аспектісі:

Экономикалық, әлеуметтік, экологиялық

«Табиғатта барлығы бір-бірімен байланысты-табиғат барлығынан жақсы біледі»-заңын кім ашты?

Коммонер

Атмосферадағы бос оттегінің салмағы:

20,95

Нейтрализация су тазалаудың келесі әдісіне жатады:

Физико-химиялық

Популяция тығыздығы дегеніміз не?

Тіршілік кеңістігінің аудан бірлігіне келетін даралар саны

Ағзалардың қанша мекен ету ортасы бар?

4

Экологиялық ортаның биотикалық факторлары мынадай болып бөлінеді:

Фитогенді, микробиогенді, зоогенді

Табиғат ресурстарына не жатады?

Пайдаланылатын табиғи заттар мен табиғи күштер

Адамның өзінің тіршілігін қамтамасыз ету үшін қолданылатын табиғат құбылыстары мен затарының, табиғи денелердің жиынтығы дегеніміз не?

Табиғи ресурстар

Агрегаттық күйіне қарай атмосфераны ластаушы заттар келесідей жіктеледі:

Сұйық, қатты, газды

Шөпқоректі жануарлар биоценозда қай топқа жатады?

Консументтер

Озон-атмосфераның жерге жақын қабатында оттегі молекуласынан азот тотығы мен көмірсутектердің қатысуымен және ... сәуленің әсерінен түзіледі.

Ультракүлгін

Жетіспеуінен немесе қажеттілігі салыстырғанда артық болатын биологиялық жүйенің дамуын бәсеңдеуші фактор қалай аталады?

Шектеуші

Жерден ең алшақ жатқан атмосфера қабаты:

Экзосфера

Атмосфераның жер бетінен 9-15 км қашықтықта орналасқан аумағы:

Тропосфера

Биосфераны құрайтын атмосфера қабаты:

Тропосфера

Өте жарыққа төзбейтін, тек көлеңкеде өсетін өсімдіктер:

Сциофиттер

Табиғаттағы заттардың негізгі айналымының қанша түрі бар?

2

Ауа құрамындағы көмірқышқыл газының концентрациясы қанша пайыз?

0,03

Су түбінде тіршілік етуші ағзалар қалай аталады?

Бентостар

Қалпына келетін байлыққа не жатады?

Биологиялық байлықтар

Топырақ мекендеушілерін қалай атайды?

Эдафобионттар

Су ресурстарын тікелей реттеудің көп тараған түрі:

Су қоймаларын салу

Төмендегі экожүйелердің қайсысы биомассасы мен өнімділігінің төмен болуымен сипатталады?

Тундра, шөл

Алмастырылатын табиғи ресурстар

Отын-энергетика ресурстары

Құрғақ және ыстық климатқа үйренген құрғақсүйгіш жануарлар:

Ксерофилдер

Ағзалардың ненің өзгерісіне байланысты реакциясын фотопериодизм деп атайды?

Күн мен түннің арақатынасы

Шөпқоректі жануарлар биоценозда қай топқа жатады?

Консументтер

Бір трофикалық деңгейден екіншісіне өткен кезде жұмсалатын қуат мөлшері:

10%

Әр түрлі түрге жататын даралардың өздерінің арасында немесе бір түрдің ішіндегі қорек, мекен ету ареалы үшін күрес қалай аталады?

Бәсекелестік

Қай атмосфера қабатында атмосфералық ауаның 84% бар?

Тропосфера

Адамдардың биосфераға теріс әсері:

Ормандарды кесу, тұщы судың азаюы, жердің кебуі мен тұздануы т.б.

Ғаламдық экологияның зерттеу нысаны:

Биосфера

Қоршаған ортаға кез-келген тірі ағзалар үшін зиянды мөлшерде қатты, сұйық және газ тәрізді заттардың тасталуы қалай аталады?

Ластану

Қоршаған ортаны қорғаудың объектілері қалай аталады?

Ұлттық, халықаралық

ҚР-ғы қоршаған ортаны ең көп ластайтын өнеркәсіп салалары:

Қара және түсті металлургия

Дербес ғылым ретінде экология шамамен қаншасыншы жылы қалыптасты?

1900

Популяцияға тән қасиеттер:

өсу, даму, көбею, бейімделу, тіршілігін сақтау

Қай жылы «мониторинг» термині пайда болды?

1972

Қазақстанның басты су артериясы:

Ертіс

Қызыл Кітап туралы пікірді қалыптастырған алағшқы ағылшын табиғат зерттеушісі:

Т.Скотт

Тұман бөлшектері қандай сүзгіште тазаланады?

Электро сүзгіште

Тұрмыста пайдалануда болған сарқынды сулар құрамында мыналар болады:

Фенаминдер, беттік активті заттар (ПАВ), микроағзалар, қара және түсті металлургия өнімдері

Өсімдіктер өсуіне әр түрлі факторлардың әсерін зерттеуде минимум заңын кім ашты?

Ю.Либих

Қасқырлар жыл сайын бұғылардың 25%-ға жуығын өлтіреді. Бұл құбылыс өзара әсердің қандай формасына жатады?

Жыртқыштық

«Экологиялық қуыс» терминін ұсынған:

Дж.Гриннель

Паразитизмге мысал келтіріңіз:

Аскарида-адам

Продуценттерге келісілер жатады:

өсімдіктер жиынтығы

«Парниктік эффектің» пайда болу себебі қандай?

Көміртегі (ІІ) тотығының концентрациясының артуы

Арал экологиялық мәселелерінің негізгі себебі:

Суармалы жерлерге ағынды су көздерінен су алу

Семей ядролық сынақ полигоны-бұл қандай зона:

Радиоактивті

Еркеше қорғалатын табиғи аумақтардың басты мақсаты:

Биоалуандылықты сақтау және генетикалық қорды қорғау

Озон қабатының жұқаруына әсер ететін заттарды атаңыз:

Фреондар

Қоршаған ортаның химиялық ластануы:

Ауыр металлдар, пестецидтер, пластмасса

Адамзат тіршілігіне қажетті табиғи қорлар

Азық-түлік

Қалдық сулар иісін жою процесі қалай аталады?

Дезодорация

Атмосфераны қорғаудың әлеуметтік нәтижелері:

Халықтың денсаулығының жақсаруы

Аталған фактордың қайсысы абиотикалық факторларға жатады?

Температура

«Экология» термині қай ғалымның есімімен байланысты?

Э.Геккель

Эколгиялық сукцессияның соңғы тепе-теңдік күйі қалай талады?

Климакс

Каспий зонасындағы экологиялық баланстың бұзылу себебі:

Мұнайды өңдеу және мұнаймен ластану

Қорық дегенміз не?

Шаруашылық қызметінен мүлдем алынған территориялар немесе акваториялардың бөліктері

Жер климатын құрастыратын атмосфера қабаты:

Торпосфера

Зат және энергия айналымы жүретін, барлық организмдер бірге қзмет ететін, бір-бірімен және қоршаған ортамен әрекеттесетін орта келесідей аталады:

Экологиялық жүйе

Халықаралық Қызыл Кітаптың алғашқы басылымы жарық көрген жыл:

1963

Өсімдіктер бірлестігі қалай аталады?

Фитоценоз

Жануарлар бірлестігі қалай талады?

Зооценоз

Популяцияның саны деп:

Белгілі бір көлемдегі немесе территориядағы особътардың жалпы санын айтамыз

Симбиоз дегеніміз не?

әр түрге жататын даралардың өзара пайдалы селбесіп тіршілік етуі

Биоценоз ұғымын алғаш рет ұсынған ғалымды ата:

К.Мебиус

Биосфера ілімінің негізін қалаған ғалым:

В.И.Вернадский

Ауаның ластану жолдары:

Табиғи және антропогенді

Бір ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларына тигізетін әсері экологиялық фактордың қай түріне жатады?

Биотикалық

Ақыл-ой сферасы деп мына сфераны айтқан:

Ноосфера

Бөлек мемлекет шегіндегі мониторинг

Ұлттық

ЮНЕСКО-ның «биосфералық қорық» статусын алған Қазақстандағы алғашқы қорық:

Ақсу-Жабағылы

Биологиялық тазартуда қандай қондырғылар қолданылады?

Аэротенктер және биофильтрлер

Демэкология нені зерттейді:

Популяция

Периодсыз ықпал ететін факторлар:

Стихиялық құбылыстар, өнеркәсіп сарқынды суларының құрамы

Қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық объектілері:

Әлемдік мұхит, Антарктида, космос, атмосфералық ауа, жануарлардың миграциялайтын түрлері

Төмендегі аталған өзара қарым-қатынастардың қайсысы жыртқыштыққа жатады?

Қасқырлар ұсақ шөп қоректілермен қоректенеді

Белгілі бір территорияны мекендейтін барлық тірі ағзалардың қауымдастығы:

Биоценоз

Биологиялық жүйелердің өзгерістерге қарсы тұруы және қасиеттердің тұрақтылығының сақтау қабілеті:

Гомеостаз

Озон атмосфераның жерге жақын қабатында оттегі молекулаларынан азот тотығы мен көмірсутектердің қатысуымен және ... сәуленің әсерінен түзіледі

Ультракүлгін

Жеке ағзалардың қоршаған ортамен өзара қарым-қатынасын зерттейтін экологияның бір бөлігі:

Аутэкология

«Экожүйе» терминін енгізген ғалым:

А.Тенсли 1935

Қышқылдық жауынның пайда болуында қандай зат айтарлықтай рөл атқарады?

Күкірт диоксиды

Иониттер көмегімен қалдық суларды тазалау әдістері қалай аталады?

Ион алмасу

Биосфералық мониторингке мыналар жатады:

Глобальды

Орнықты даму дегеніміз-бұл:

Келешек ұрпақтың қажеттіліктерін шектеместен, бүгінгі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыру

Термосфера қабатында 500-600 км биіктікте температура мәні:

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]