Инвестициялық жобаның өмірлік циклы және кезеңдері
Кез-келген инвестициялық жоба оның жүзеге асырылуымен байланысты ж/е табыс алу мақсатымен қарастырылады. Сонд/н алға қойылған мақсат/р/ң жүзеге асырылу кезеңі инвест/қ жоба/ң өмірлік циклы д.а. Сонымен қатар кез-келегн инв/қ жоба оны дайындау, іске асыру барысында 3 кезеңді басынан өткізеді: инвест/у алдындағы, инвестиция/у, жоба өнімін пайдалану.
инвест/у алдындағы кезең:
а) инвестиц/қ мүмкіндікті талдау;
б) жобаны даярлау (техника/қ-экономика/қ н/е бизнес жоспар құру)
в) тех/қ-эконо/қ ж/е қарж/қ тиімділікті бағалау
г) жоба б/ша шешім қабылдау
2) инвестиц/у кезеңі:
а) келіссөздерді, контракті/р жасау;
б) жобалау;
в) құрылыс
г) маркетинг
д) оқыту
3) жоба өнімін пайдалану кезеңі:
а) қабылдап алу ж/е іске асыру
б) құрал-жабдықтарды ауыстыру
в) кеңею н/е жаңару
12.Инвестициялық жобаның тиімділігін бағалау әдістері
Кез-келген ИЖ/ны қаржыландыру н/е несиелеу оның тиімділігін бағалауға үлкен мән береді.ИЖ/ң тиімділігінің түрлері;1) ком/қ (қарж/қ);2)бюджеттік;3)эк/қ. Ком/қ тиімділік д/з-яғни ИЖ/ны іске асыруға қатысушылар үшін жобаның іске асуынан туындайтын қарж/қ нәт/рмен анықталады. ж/е оларды 2топқа бөлуге болады:1.өндірістік қызметтің тиімділігі/ң көрс/рі,сондай-ақ жобаны іске асырушы к/о/ң ағымд ж/е болашақтағы қарж/қ жағдайын сипаттайтын көрс/р.2.инв/қ тиімділігі/ң көрс/і,яғни ақша ағымының жоспары негізінде есептеледі.Бюджеттік тиімділік-мемл/к бюджет есебінен ж.а/н ИЖ б/ша қарж/қ тиімділік.Бұл көрс/ке:инв/қ жоба/ң іске асуына бюджетке түсетін салықтық ж/е басқа да түсімдерге б/ты сипатталады.Эк/қ тиімділік-жобаны іске асыруға б/ты туындайтын барлық шығын/р мен нәт/рді есепке алаиын тиімділік.Бұл көрс/рді аныөтауда мынадай тиімділіктер ескеріледі:1.жобаның іске асырылуынан туындайтын әл/к нәт/р,яғни жобаның іске асуының жұмыссыздық мәселесін шешуге ықпалы.Жоба б/ша жұмыс жасайтын жұмыскерлердің тұрғын-үй, денсаулық жағдайы,тұрмыс жағд б/ты қатысты сұрақтардың дұрыс шешілуі;2)жобаны іске асыру/ң эколог/қ тиімділігі.
Әлемдік
тәж/де ИЖ/ң ком/қ н/е қарж/қ тиімділігін
бағалауда олардың ішіндегі тиімді
нұсқасын таңдауда мынадай көрс/р
қолд/ды:1.таза
ағымдық құн NPV
д/з- ИЖ/ны ж.а/дан түсетін ақшалай түсімдер
ж/е олардың дисконтталған ағымдық
құндары ж/е сол жобаны іске асыруға
қажетті барлық шығындардың дисконтталған
ағымдық құндарының соммалары арасындағы
айырма арқылы есептеледі:
Мұндағы
СFᵼ-t уақыт мерзіміндегі ақшалай
түсімдер;к-жоба капиталының құны;І0-жобаның
бастапқы шығындары;п-жобаның қызмет
ету мерзімі.(NPV>0 NPV<0 NPV=0);2.табыстылық
индексі РІ-инв/ға
жұмсалған әрбір ақша бірлігіне келетін
табысты есептеуді сипаттайды.
.Инв/ң
табыстылығы жобаны іске асыруда шешім
қабылдау барысында салыстырмалы түрде
баға беру ү/н қолд/ды РІ>1,PI<1,PI=1. 3.ішкі
табыс нормасы IRR-жобадан
түсетін таза түсімдердің дисконтталған
құнына арналған дисконт нормасының
инв/қ дисконтталған құнына теңдігін
көрсетеді IRR
IRR инв/удың жалпы көлеміне арналған
қаржыландырудың сыртқы көздерінің ең
жоғарғы құнына с/с ішкі пайда нормасы.Егер
жоба толығымен ком/қ банктің несиесі
есебінен қарж/н болса,онда IRR мәні банктің
пайыздық мөлшерлемесі/ң шекті деңгейін
көрсетеді,яғни одан жоғары б/са жоба
тиімсіз б/п саналады.IRR>i, IRR<i,IRR=i.
4.Инв/ң
өтелу мерзімі РР-өтеу
мерзімін есептеу тапқан қараж/р есебінен
несиенің қайтарылу мерзімін анықтайды.Өтеу
мерзімінің қысқа болуы тезірек қайтаруға
мүмкіндік береді.PP<1болу к/к. РР