41. Инвестициялық жоба тәуекелдерін бағалаудың сандық және сапалық талдау ерекшеліктерін анықтаңыз.

Жобаның тәуекелдерін бағалау кезінде бірін-бірі толықтыратын екі бағытта сапалық және сандық талдау әдісі бойынша жүргізіледі. Алдымен жоба тәуекелінің өзіне тоқталып өтейін. Тәуекел – күрделі және көп аспектілі категория. Оны көп жағдайларда инвестициялық жоба тәуекелінің жіктелу мақсаттары мен міндеттерінің әр түрлілігімен түсіндіруге болады. Пайда болу көзіне байланысты тәуекелдерді жүйелік және жүйелік емес(микроэкономикалық) деп бөлуге болады. Жүйелік тәуекелдер сыртқы жағдайлармен анықталады, субъектіге тәуелсіз және онымен реттелмейді. Оларға елдік тәуекел мен форс мажорлық тәуекелді жатқызуға болады.

Сонымен, тәуекелдерді талдау әдісіне келетін болсақ, жобаның тәуекелдерін сапалық талдау әдісі қарапайым сипатта болады. Мәні бойынша талдаушы және зерттеушіні сандық нәтижеге ғ яғни айқындалған тәуекелдің құндық бағасына және олардың жағымсыз салдарлары мен тұрақтандырушы шараларына алып келу керек. Сапалық талдау әдісінің басты міндеті – жобаға тән тәуекелдің мүмкін болатын түрлерін айқындау және идентификациялау. Сапалық талдаудың нәтижесі – сандық талдауды жүзеге асыру үшін маңызды бастапқы ақпарат болып табылады. Тәуекелді сапалық талдаудың негізгі нәтижелері жобаның нақты тәуекелдерін және оларды тудыратын себептерді айқындау, залалдарды минимизациялау бойынша ұсыныстар жасау және олардың құндық бағасын анықтау болып табылады.

Ал инвестиция жоба тәуекелдерін сандық талдау әдісі сапалық талдау әдісі барысында алынған ақпараттарға негізделеді. Және жоба тәуекелдерінің сандық анықталуын білдіреді. Яғни осы кезеңде тәуекелді жағдайлардың олардың салдарының пайда болу мүмкіндігінің сандық мәндері анықталады. Яғни тәуекел дәрежесінің сандық бағасы жүзеге асырылады.

42. Халықаралық инвестициялаудың ерекшелігін сипаттаңыз

Қазіргі кезде халықаралық инвестициялау кең қолданысқа ие болды. халықаралық инвестициялауды келесідей субъектілер жүзеге асыра алады: инвестициялық қорлар, зейгетақы қорлары, акционерлік қоғамдар, жеке инвесторлар.бос ақшалай қаражаттары бар инвесторлар келесі бағыттар бойынша инвестициялық портфель қалыптастыра алады: 1.инвестициялық портфельге шетелдің ұлттық нарықтары, 2. ұлттық нарықтың эмитенті акционерлік қоғамдар, мемлекет және жергілікті басқару органдарының нарықтары 3. Едб-ң депозиттері.

Осы аталған портфельдердің мынадай артықшылықтары бар: 1. Эмитент туралы ақпараттарды алу мүмкіндігі және рұқсаттылығы 2. Ақша және қор нарығын дербес қадағалаудың мүмкіндігі, сондай ақ қосымша шығындарды жою, яғни шетелде инвестициялау кезінде салықтық және т.б. жеңілдіктердің қарастырылуы.

Халықаралық инвестициялаудың дамуы бағалы қағаздардың табыстылығымен және тек қана ұлттық нарықтағы инвестициялаумен салыстырғанда тәуекел деңгейінің төмен болуымен сипатталады.

Халықаралық инвестициялауды жүзеге асыру үшін келесідей ерекшеліктерді ескеру қажет: 1. Психологиялық кедергілер 2. Ақпараттық қиыншылықтар 3. Заң жағынан қиыншылықтар 4. Қосымша шығындар 5. Инвестициялық тәуекелді

Психологиялық кедергілер экономиканы, саясатты, тілді, сауда жүргізу әдісін білмеуден туындауы мүмкін. Осы ерекшелікті қарастыру үшін жеке дербес инвестор халықаралық инвестициялаумен айналысу кезінде институционалды тұрғыдан өздерінің қызметтерін тек қана делдал фирмалар арқылы жүзеге асыруға тырысады.

Ақпараттық қиындықтар эмитент түрлі ақпараттарды жеткілікті дәрежеде ала алмауымен байланысты. Дүниежүзілік нарық және бағалы қағаздар туралы ақпараттар жүйесі қалыптасқан. Мысалы: FOREX арнайы бағалы қағаздар жүйесі- бағалы қағаздардың барлық дүниежүзілік нарықтарда бағаларын бағамдау туралы толық ақпарат бере алады. Сондай ақ эмитенттің қаржылық жағдайын талдау үшін жеңілдіктер және бағамдау жөнінде барлық мәліметтермен қамтамасыз етілген арнайы компанияның бағдарламалары бар.

Заң бойынша қиындықтар.барлық шетел инвесторлары дүниежүзілік нарықта бағалы қағаздармен жүргізілетін операциялар бойынша салық төлейді және капиталдың өсуіне байланысты да(акцияны сату мен сатып алу арасындағы айырма) салық төлейді.

Қосымша шығындар – комиссиялық ақы төлеумен байланысты жоғарғы төлемдер.яғни ұлттық нарықтағы тәуекелдерге қарағанда халықаралық инвестициялар тәуекелдерінің әлдеқайда жоғары болуымен байланысты.

Инвестициялық тәуекелде валюта бағамына байланысты тәуекелдерді басынан кешіреді. Бірақ жоғарыда аталған кемшіліктерге қарамастан, халықаралық инвестициялау көлемі жоғары болып келеді. Себебі ірі компаниялардың бағалы қағаздары белгіленеді және инвестицияға деген қажеттілігін қамтамасыз етеді.

43.Халықаралық инвестициялар түсінігіне анықтама беріңіз

Шетелдік инвестиция дегеніміз-қабылдаушы елдегі компанияның қызметін бақылап, басқарып отыру үшін капиталдың мақсатты түрде ауысуы болып келеді. Шетелдік инвестициялардың елдер мен өнеркәсіп салалары арасында бөлінуі кәңіргі халықаралық экономиканың құрамына айтарлықтай әсер етеді.

Х/а инвестицияларды келесідей субъектілер жүзеге асырады:

• Инвести-қ қорлар

• Зейнетақы қорлар

• АҚ

• Жеке инвесторлар

Х/а инв-у дамуы бағалы қағаздардың табыстылығы мен және тек қана ұлттық нарықтағы инвесторлармен салыстырғанда тәуекел деңгейінің жоғары болуымен сипатталады.

Х/а І-ды жүз.асыру үшін ерекшеліктер тану керек:

1. Психологиялық барьерлер

2. Ақпараттық тапшылық

3. Заң жағынан қиыншылық

4. Қосымша шығындар

5. І-лық тәуекел

Х/а І-да І-ның портфелінің қалыптасу қағидалары алға қойылған мақсаттарына байл:

• Тәуекл жағынан, табыстылық жағынана да портыельдің сапалығын арттыру қағидасы, яғни нарық портфелінің сапасына жақындату болып табыады.

• Портфель құрылымын қалыптастыруда активтер мен пассивтер қолданылуы, яғни актив араласу кезінде инвестор бағалы қағаздардың сапасын болжайды, пассив жағдайда қор нарығының жұмысын болжайды.

“Шетел инвестициялары туралы ”Заң (1991ж.);”Қазақстан Республикасының шетел инвестициялары бойынша ұлттық агенттігін құру туралы ” ҚР Президентінің Жарлығы бойынша заңдармен қадағаланады.

44.Инвестициялық портфельдің құрылу қағидалары мен тәртібін атаңыз

Инвестициялық портфель- к/о-ның жетілдірілген І-лық статегияларына сай және орта мерзімді кезеңдегі І-лық қызметті жүзеге асыруға арналған нақты және қаржыландырылған І-лаудың объектілерінің нысаналы жиынтығы болып табылады.

Қағидалар:

• І-лық портфельдің құрылу мақсаттарының жасалған жне қабылданған І-лық саясаттың мақсаттарына сәйкестендірілетін І-лық саясатты жүзеге асыруды қам-з ету;

• К/о-ның өтімділігін және тұрақтылығын үстап тұру мақсатында І-лық портфельдің көлемі мен құрылымының оны құрайтын көздердің көлемі мен құрылымына сәйкестігін қам-з ету;

• К/о қаражаттарының және қаржылық тұрақтылығын қам-з ету үшін табыстылықтың, тәуекелдің және өтімділіктің оңтайлы қатынасына жету;

• І-лық портфельді диверсификациялау, оның құрамына әртүрлі І-лық об-ді, салымдардың сенімділігі мен табыстылығын көтеру және тәуекелді төмендету үшін альтернативті І-ды қосуды қамт-з ету б.т

І-лық портфельдің қалыптасу кезеңдері:

• к/о-ң І-лық стратегиясының мақсаттарының нақтылығы;

• І-лық портфельдің ерекше мақсаттарын анықтау;

• І-лық ресурстар көлемі мен құрылымы және І-лық жобалардың негізгі түрлерінің қалыптасуы;

• Табыстылықтың, тәуеклдің және өтімділіктің белгілерін қам-з ететін портфельдерінің және түрлерінің қалыптасуы;

• І-лық портфельдің қажетті ерекшеліктерін қамтамасыз етуі;

• І-лық портфельдің табыстылығын, тәуекелін және өтімділігін бағалауы б.т.