9.1 Сурет , фототок нольге айналады. Тежеуіш кернеу

жарық ағынына тәуелсіз, ол жарық жиілігімен ғана анықталады;

- кернеудің болатын бір мәнінде фототок қанығу мәніне жетеді I_қан.

, (9.6)

(9.6) өрнегі фотоэффект үшін Эйнштейн заңы деп аталады

Жарық кванттарының ие бола алатын ең аз энергиясы Планк теориясы бойынша оларға сәйкес келетiн толқындарының жиiлiгiне пропорционал, яғни

ε_ν=hν (6.1)

мұндағы ν- жиiлiк, ал h=6,326·10^-34 Дж·с – Планк тұрақтысы. Кез-келген жиiлiк үшiн шығарылатын энергияның мәнi осы ең аз энергияға тең немесе еселi болады.

Фотонның энергиясы E=h .

Импульсі . Векторлық түрде P= мұндағы K- толқындық сан.

Фотонның корпускулалық қасиетін тәжірибе жүзінде сыртқы фотоэффект, Комптон эффектісі және жарықтың қысымы дәлелдейді.

Ламберт заңы — жарықты шашырататын беттің (s) жарықтылығы (L) барлық бағытта бірдей болатындығын өрнектейтін заңы 1760 ж. неміс ғалымы И.Ламберт (1728 — 1777) тұжырымдаған. Бетке (s) жүргізілген перпендикулярға (нормальға) бұрыш () жасай бағытталған жарықтылық (І) пен сол беттен дәл осы бағытта шыққан жарық күшінің (І) арасында мынадай байланыс бар: L0=І/scos. Ламберт заңы бойынша L=І=І0/s мұндағы І0 — бетке (s) нормаль бағыттағы жарық күші. Сондықтан, І=І0.cos. Ламберт заңынан жарқырау (М) мен жарықты шашырататын беттің жарықтылығы (L) арасында төмендегідей тұрақты қатынас шығады: M=L. Реал беттерден шашыраған жарық үшін Ламберт заңы жуықтап орындалатын заң болып есептеледі. Дегенмен, материалдардың көптеген түрінде бұл заң жеткілікті түрде дәл орындалады. Мұндай материалдардың беті диффузиялық бет деп аталады. Диффуз бетке күңгірт беттер (гипс, магний тотығы, т.б.), бұлдыр орта (кейбір сүт тәрізді шынылар, бұлт), сондай-ақ, ұнтақ тәрізді люминофорлар беті мен Күн беті, т.б. мысал бола алады. Жарық шығаратын беттердің (жарқырауық денелердің) ішінде тек абсолют қара дене ғана бақылау бағытына тәуелсіз болады. Ламберт заңы теориялық зерттеулерде, жарық техникасы мен фотометрлік есептеулерде кеңінен қолданылады.

Брюстер бұрышы- диэлектриктен шағылған жарық толық поляризацияланатын түсу бұрышы.

Жұқа линзаның формуласы:

(1)

Біртекті ортаға қойған жұқа линза үшін берілген оптикалық күш D, мынадай формуламен анықталады:

мұндағы а₁мен а₂— заттың және кескіннің линзадан қашықтығы, п — линза материалының салыстырмалы сыну көрсеткіші, R₁мен R₂— линзалардың кисықтық радиусы.Айналар үшін берілген таңбалар ережесі линзалар үшін де дұрыс болады. Бір-бірімен біріктірілген екі жұқа линзаның оптикалық күші мынаған тең:

мұндғы D₁ мен D₂ - линзалардың оптикалық күші. Айналар мн линзалардағы көлденең ұлғаю мынадай формуламен анықталады:

Ньютон сақиналары

Ньютон сақиналары жұқа қабыршақтардағы интерференцияның дербес түрі, ол жұқа қабыршақ қалыңдығының біркелкі өзгеретін жағдайында байқалады. 1675 жылы Ньютон астрономиялық рефрактордың дөңес объективі мен жазық шыны арасындағы жұқа ауа қабатының түсін бақылаған. Ньютон тәжірибесінде тығыз сығылған шыны мен объективтің арасындағы ауаның жұқа қабатының қалыңдығы шыны мен объективтің түйіскен жерінен объективтің сыртқы шетіне қарай біркелкі ұлғая бастайды. Қарапайым есептеу аркылы өткен жарықтың радиусын, мәселен, ақшыл сақинаның радиусын анықтауға болады:

мұндағы r — сақинаның радиусы, R — линза қисығының радиусы, d — жазық шынының бетінен линзаның жарық сынатын бетіне дейінгі арақашықтық.