56. Асноўныя тэндэнцыі сац-эк. Развіцця рб. Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі.

На шляху пераходу ад планвай сацыялiст. гаспадаркi да капiталiст. рыначнай эканомiкi зроблены крокi па стварэнню нарматыўна-прававой базы, рэфармаваннi адносiн уласнасцi, перабудове грашова-фiнансавай сiстэмы, рэарганiзацыi дзейнасцi суб`ектаў гаспадарання. Пачатак гэтых рэформ на беларусi звязаны з адабрэннем Вярхоўным Саветам рэспублiкi ў канцы 1990 г. праграмы пераходу да рыначнай эканомiкi.Рэалiзацыя праграмы праводзiлася ва ўмовах адмiнiстрацыйнага павышэння i вызвалення цэн, iнфляцыi, страты рычагоў цэнтралiзаванага кiравання, бурнымi дэзынтэграцыйнымi працэсамi на тэрыторыi СССР. Пасля развалу СССР у 1991 г. змянiлiся i падыходы да правядзення пераўтварэнняў – у аснову былi прыняты метады «шокавай тэрапii». К 1994 г. правяддзенне рэформ дазволiла стварыць на Беларусi неабходны мiнiмум асноўных рыначных iнстытутаў, нарматыўна-прававых дакументаў, зрабiць новую сiстэму эканомiкi, якая ў асноўным абапiраецца на рыначныя рэгулятары. Разам з тым, беларускi рынак пацярпеў значна большыя страты, чым меў здабыткаў: разбурэнне былых эканамiчных сувязей прывяло да абвальнага спаду вытворчасцi амаль на 50 % (у параўнаннi з канцом 80-х гг.), рэзкаму падзенню курса беларускага рубля, крытычнаму стану ў забеспячэннi энергарэсурсамi. Усе гэта вызвала панiжэнне жыццевага ўзроўня большасцi насельнiцтва, рост беспрацоўя, нарастанне iншых сацыяльных праблем. Мадэль рыначных рэформ метадам «шокавай тэрапii» пацярпела правал летам 1994 г. у час выбараў першага прэзiдэнта РБ. Для пераадолення крызiсных з`яў i недахопаў, а таксама для вызначэння перспектыўных задач у правядзеннi рыначных рэформ новым кiраўнiцтвам рэспублiкi былi распрацаваны «Асноўныя напрамкi сацыяльна-эканамiчнага развiцця РБ на 1996—2000 гады». Сення ў рэспублiцы прыпынена далейшае падзенне вытворчасцi i забяспечаны некаторы рост прамысловай i сельскай гаспадаркi.

57. Геапалітычнае становішча рб. Роля Беларусі ў станаўленні і стварэнні снд. Міжнароднае прызнанне суверэннай рб.

Беларусь, а іменна Полацк знаходзіцца ў цэнтры Еўропы. 8 снежня 1991г.у Віскулах у Белавежскай Пушчы адбылося стварэнне садружнасці незалежных дзяржаў ( Беларусь, Украіна, Расія). 21 снежня 1991г.прэзідэнт Казахтана Назарбаеў запрасіў у Алма-Ату (Астана) на сустрэчу тых, хто хацеў увайсці ў СНД. Узбекістан, Таджыкістан, Кыргізстан, Туркменістан, Казахстан – увайшлі ў СНД. Потым прыядналіся Азербайджан, Арменія, Малдова. Прыбалтыка і Грузія не ўвайшлі. Мінск – сталіца СНД. 30 снежня 1991г.кіраўнікі пераехалі ў Мінск. У 1993г.Грузія стала 12-тай дзяржавай у СНД.

58. Союз беларуси и россии

(СБР)

межгосударственное интеграционное объединение, обладающее международной правосубъектностью в рамках предоставленных ему полномочий, образованное РФ и Республикой Беларусь (РБ) 2 апреля 1997 г.

Первоначальное выделение в рамках Содружества Независимых, Государств глубоко интегрированной политически и экономически общности двух

государств произошло 2 апреля 1996 г., когда был заключен Договор об образовании Сообщества Беларуси и России. При этом стороны опирались как на объективное единство их исторической судьбы, так и на волю народов к дальнейшему сближению, выраженную в итогах майского (1 Wo) референдума в Беларуси и в октябрьских (1995) решениях палат ФС. Органы Сообщества (Высший Совет, Исполнительный Комитет, Парламентское Собрание)предприняли усилия по объединению социально-экономических потенциалов двух государств, функционированию единого таможенного пространства. Было начато создание межгосударственных структур с едиными органами управления, в том числе - Таможенный комитет, Пограничная служба. Гидрометеорологический комитет Сообщества.

В январе-марте 1997 г. совместная рабочая группа разработала проект Договора о СБР. Однако в результате серьезного политического противодействия согласованный и парафированный документ был разделен на проект небольшого Договора (подписан 2 апреля 1997 г.) и проект Устава Союза. Уточненный переговорными группами по результатам всенародного обсуждения Устав был подписан в Москве 23 мая 1997 г. ФЗ РФ от 10 июня 1997 г. № 89-ФЗ "О ратификации Договора о Союзе Беларуси и Устава Союза Беларуси и России" был принят ГД и одобрен СФ.

Договором и Уставом определены задачи Союза: а) обеспечение прав граждан государств-участников Союза;

б) обеспечение равенства прав граждан Союза в получении всех видов образования и медицинской помощи, трудоустройстве, оплате труда и других областях:

в) принятие правовых актов Союза: создание правовой системы Союза: согласование действий в процессе развития законодательства государств-участников: г) создание и регулирование общего рынка в области энергетики, транспорта и связи:д)обеспечение свободного перемещения товаров, услуг, капиталов, рабочей силы в пределах границ Союза; е) проведение единой таможенной политики, включая обеспечение единства управления таможенным делом: ж) обеспечение благоприятных условий для 4:>ункционирования единого научного, технологического и информационного пространства, проведения согласованной структурной политики,реализация совместных научных и технологических программ; з) обеспечение единого подхода в правовом регулировании интеллектуальной собственности;

и) координация деятельности в сфере валютного регулирования; к) введение единых стандартов, правил бухгалтерского учета: ведение единой статистики:

л) разработка, утверждение и исполнение бюджета Союза: м) использование имущества Союза: н) контроль за исполнением принятых решений, включая исполнение бюджета Союза; о) введение символики Союза.

Кроме того, государства-участники Союза условились принимать согласованные решения по следующим вопросам: а) разработка и осуществление совместных программ в экономической, социальной, экологической и культурной областях: б) организация взаимодействия государств-участников Союза в области внешней политики по вопросам, представляющим взаимный интерес;

в) координация внешнеэкономической политики, в том числе в отношении товаров и услуг, перемещаемых через таможенную границу Союза, включая лицензирование, регулирование цен и иные меры нетарифного регулирования, установление ставок ввозных и вывозных пошлин и размеров иных таможенных платежей (включая акцизы), других налогов, связанных с внешнеэкономической деятельностью, а также согласованного механизма их применения:г) обеспечение коллективной безопасности:

д) взаимодействие в обеспечении территориальной неприкосновенности и охраны: е) обеспечение борьбы с организованной преступностью,коррупцией,терроризмом и другими видами преступлений: ж) формирование согласованных правовых основ экономического, социально-культурного развития, унификация правового режима создания и деятельности юридических лиц; з)выработка единых подходов при определении мер социальной защиты, охраны труда, социального страхования, пенсионного обеспечения: и) унификация денежно-кредитных, бюджетных и валютных систем. финансовых рынков, согласование основ антимонопольного, налогового и инвестиционного законодательства;

к) координация деятельности в области охраны окружающей среды, гидрометеорологии, обеспечения экологической безопасности, ликвидации последствий стихийных бедствий и аварий, прежде всего аварии на Чернобыльской АЭС.

Высшим органом СБР является Высший Совет, в который входят главы государств, главы правительств, руководители палат парламентов государств- участников Союза, а также председатель Исполнительного Комитета Союза с правом совещательного голоса. Парламентское Собрание является представительным органом Союза и состоит из депутаций по 36 депутатов каждая, делегируемых, соответственно ФС РФ и Национальным собранием РБ. Исполнительный Комитет является постоянно действующим органом Союза, формируемым Высшим Советом; в него входит равное число представителей государств-участников, персональный состав которых утверждается главой соответствующего государства. Председатель Исполнительного Комитета и его заместители назначаются на должность и освобождаются от должности Высшим Советом, Действуют также отраслевые органы - Таможенный комитет. Пограничный комитет. Комитет по вопросам безопасности, Комитет по гидрометеорологии и мониторингу загрязнения природной среды.

Каждый гражданин РФ и каждый гражданин РБ является одновременно гражданином Союза. Граждане Союза наделены дополнительно правами и исполняют обязанности, которые связаны с гражданством Союза, в частности правом: а) на свободное передвижение и постоянное проживание в пределах территории РФ и РБ: б) на защиту на территории третьей страны, где нет предста-вительства государства-участника, гражданином которого он является, со стороны дипломатических представительств или консульских учреждений другого государства-участника на тех же условиях, что и граждане этого государства: в) на участие в управлении делами Союза; г) на владение, пользование и распоряжение имуществом на территории другого государства-участника Союза на тех же условиях, что и граждане этого государства. Гражданин Союза, постоянно проживающий в другом государстве-участнике Союза, имеет право избирать и быть избранным в органы местного самоуправления на территории этого государства.

В СБР создаются правовые условия экономической интеграции. Реализуются совместные программы (по дизелеав-томобилестроению, по созданию сверхбольших интегральных схем, по развитию таможенной инфраструктуры, по обустройству внешних границ СБР, повышению рентабельности производства и переработки льна на основе ресур-сосберегающих технологий и др.). В РФ и РБ осуществляется унификация таможенного, налогового, бюджетного, валютного, трудового законодательства. Создаются правовые условия для развития совместных финансово-промышленных групп.

Союз открыт для присоединения к нему других государств, являющихся субъектами международного права, разделяющих цели и принципы Союза и принимающих на себя в полном объеме обязательства, вытекающие из его Договора и Устава. Присоединение осуществляется с согласия государств-участников.

Барацьба з міжнародным тэрарызмам

У рамках супрацоўніцтва па барацьбе з міжнародным тэрарызмам Рэспубліка Беларусь з'яўляецца ўдзельнікам усіх асноўных універсальных дагавораў па дадзенай праблематыцы, распрацаваных пад эгідай ААН (спіс гл. ніжэй).

Беларусь падтрымала прыняцце ў 2006 годзе Глабальнай контртэрарыстычнай стратэгіі ААН. Дадзеная стратэгія з'яўляецца, па сутнасці, першым глабальным дакументам, які ўтрымлівае агульны стратэгічны падыход да барацьбы з тэрарызмам на аснове камбінаваных нацыянальных, рэгіянальных і міжнародных намаганняў дзяржаў-удзельніц.

Пачынаючы з 2009 года, Беларусь удзельнічае ў Глабальнай ініцыятыве па барацьбе з актамі ядзернага тэрарызму, якая аб'ядноўвае 85 дзяржаў. Ініцыятыва, якая носіць добраахвотны характар, накіравана на развіццё ў краінах-удзельніцах інфраструктуры ўліку і фізічнай аховы ядзерных і другіх радыёактыўных матэрыялаў, магчымасцей выяўлення і расследавання фактаў кантрабанды названых матэрыялаў, павышэнне бяспекі грамадзянскіх ядзерных аб'ектаў.

На рэгіянальным узроўні ў сферы барацьбы з тэрарызмам актыўнае развіццё атрымала супрацоўніцтва ў рамках Садружнасці Незалежных Дзяржаў. Дзяржавамі-ўдзельніцамі СНД сфарміравана нарматыўная прававая база па дадзенай праблематыцы, уключаючы падпісаны ў Мінску ў 1999 годзе Дагавор аб супрацоўніцтве дзяржаў–удзельніц СНД у барацьбе з тэрарызмам. Каардынацыя ўзаемадзеяння кампетэнтных органаў дзяржаў СНД па барацьбе з тэрарызмам ажыццяўляецца спецыялізаваным галіновым органам – Антытэрарыстычным цэнтрам дзяржаў-удзельніц СНД, створаным у 2000 годзе.

У якасці дзяржавы-удзельніцы Арганізацыі Дагавора аб калектыўнай бяспецы (АДКБ) Беларусь удзельнічае ў дзейнасці дадзенай Арганізацыі па барацьбе з тэрарызмам, наркатрафікам, іншымі пагрозамі бяспецы. Формамі такой дзейнасці ў рамках АДКБ з'яўляюцца ўзаемадзеянне нацыянальных антытэрарыстычных органаў і спецыяльных падраздзяленняў, правядзенне рэгулярных вучэнняў па барацьбе з наркатрафікам, нелегальнай міграцыяй, кіберзлачыннасцю.

Рэспубліка Беларусь з'яўляецца членам Еўразійскай групы па процідзеянні легалізацыі злачынных даходаў і фінансаванню тэрарызму (ЕАГ). Дадзеная рэгіянальная арганізацыя, створаная па тыпе ФАТФ (Групы распрацоўкі фінансавых мер барацьбы з адмываннем грошай), прызвана забяспечыць эфектыўную інтэграцыю дзяржаў-членаў ЕАГ у міжнародную сістэму процідзеяння легалізацыі злачынных даходаў і фінансаванню тэрарызму ў адпаведнасці з Рэкамендацыямі ФАТФ і стандартамі другіх міжнародных арганізацый.

Наша краіна ўносіць канкрэтны ўклад у антытэрарыстычную аперацыю ў Афганістане, якая праводзіцца пад кіраваннем НАТА на падставе рэзалюцыі Савета Бяспекі ААН 1386 (2001).

З улікам гэтай рэзалюцыі беларускі бок і НАТА дамовіліся аб магчымасці чыгуначнага транзіту праз Беларусь неваенных тавараў альянса, яго дзяржаў-удзельніц і іншых дзяржаў, якія ўносяць уклад у місію Міжнародных сіл садзейнічання бяспецы ў Афганістане (МССБ). Пачынаючы з 2011 года, праз тэрыторыю Беларусі ажыццяўляюцца пастаянныя транзітныя перавозкі неваенных грузаў для патрэб МССБ. Адпаведная дамоўленасць была аформлена праз абмен лістамі паміж Міністрам замежных спраў Рэспублікі Беларусь і Генеральным сакратаром НАТА. Беларусь таксама прадастаўляе альянсу сваю паветраную прастору для транзіту ваенных і грамадзянскіх грузаў.

Універсальныя міжнародныя дагаворы па барацьбе з тэрарызмам, удзельнікам якіх з'яўляецца Рэспубліка Беларусь:

1. Канвенцыя аб злачынствах і некаторых іншых актах, якія ўчыняюцца на борце паветраных судоў (1963)

2. Канвенцыя аб барацьбе з незаконным захопам паветраных судоў (1970)

3. Канвенцыя аб барацьбе з незаконнымі актамі, накіраванымі супраць бяспекі грамадзянскай авіяцыі (1971)

4. Канвенцыя аб прадухіленні і пакаранні злачынстваў супраць асоб, якія карыстаюцца міжнароднай аховай, у тым ліку дыпламатычных агентаў (1973)

5. Міжнародная канвенцыя аб барацьбе з захопам закладнікаў (1979)

6. Канвенцыя аб фізічнай ахове ядзернага матэрыялу (1980)

7. Пратакол аб барацьбе з незаконнымі актамі насілля ў аэрапортах, якія абслугоўваюць міжнародную грамадзянскую авіяцыю, які дапаўняе Канвенцыю аб барацьбе з незаконнымі актамі, накіраванымі супраць бяспекі грамадзянскай авіяцыі (1988)

8. Канвенцыя аб барацьбе з незаконнымі актамі, накіраванымі супраць бяспекі марскога суднаходства (1988)

9. Пратакол аб барацьбе з незаконнымі актамі, накіраванымі супраць бяспекі стацыянарных платформ (1988)

10. Канвенцыя аб маркіроўцы пластычных выбуховых рэчываў у мэтах іх выяўлення (1991)

11. Міжнародная канвенцыя аб барацьбе з бомбавым тэрарызмам (1997)

12. Міжнародная канвенцыя аб барацьбе з фінансаваннем тэрарызму (1999)

13. Міжнародная канвенцыя аб барацьбе з актамі ядзернага тэрарызму (200

59. Духоўнае і культурнае жыццё бел.народа на мяжы 20-21 ст. Нац-культ.адраджэнне. Далейшае фарміраванне бел.нац.ідэі. Асэнсванне гістарычнага мінулага і сучаснасці ў творах літ-ры і мастацтва.

Важнае значэнне ў культурна-нацыянальным Адраджэнні сучаснай Беларусі мае стварэнне спрыяльных умоў для развіцця і функцыяніраванія роднай мовы.У студзені 1990 гбыў прыняты закон “Аб мовах у БССР” які ўстанавіў,што дзяржаўнай мовай Беларусі з’яўляецца бел.мова. Разам з тым закон прадугледжваў права свабоднага карыстання рускай мовайУ сяр 90-х гг. на бел.мову навучання перайшлі мн школы i выш. навук. установы. На Усебел рэферэндум у 1995 г. было вынесена пытанне аб статусе руск. мовы на Бел.. Большасць нас-ва выказалася за наданне роуных правоу бел. i руск. мовам. Палажэнне аб існаванні 2-юх раунапраун. дзярж. моу у рэспубл. замацавана у Канстытуцыі РБ.. У 1991 г. Вярх.Савет прыняу таксама Закон аб куль-ры, які накіраваны на адраджэнне бел. куль-най спадчыны У галіне выш. адук. адбыл пераутварэнне шэрага дзярж. інстытутау ва універітэты i акадэміі Адб. пераход да масавай выш. адукацыі Гал. мэтай выш. школы з'явілася дасягненне сусв. стандартау у падрыхтоуцы спецыялістау выш. кваліфікацыі., Леанід Дайнека раман «Меч князя Вячи» прысвечаны часам Полацкага княства, Раман «Жалезныя жалуды» Уладзіміра Арлова, як\ прысвящу дзейнасць Полаччыны. Папуляр. карыс-таюцца творы Кастуся Тарасова «Памяць пра легенды», «Пагоня на Грунвальд», «Тры жыцці Рагнеды» i шш.Генрих Далідовіч у «Гаспадар-камень», «Па-буджаныя» расказвае пра лес дзеячау Беларускай Народнай Рэспублш (БНР). Апов. Васгля Быкава «Сцю-жа», «Сцяна».І.Шамякін(Чернобыль) «Злая зорка», аповесщ «Ахвяры», «Сатаншсю тур» i шш. аповесць Сяргея Грахоускага «А мащ