30. Бел. Нац.-культурнае адраджэнне ў пач. 20 ст.

Нацыян.-культурны рух у пач.20 ст. быў прадстаўлены дзейнасцю газета Наша Ніва, якая дзейнічала на працягу 1906-1915 гг. Яе галоўнымі тэмамі былі Б. і лёс народа. На яе старонках упершыню ўбачылі свет паэмы Купалы Курган і Бандароўна, урыўкі з паэмы Новая зямля-Коласа. Да 1914 г. Галоўны рэдактар Алесь Уласаў, а з 1914 па 1916 г – Янка Купала. Пад уплывам рывалюцыі 1905-1907 г. ажывіўся друк. У Пецярбургу была ўтворана выдавецкая суполка Загляне сонца і ў наша аконца.Былі надрукаваны зборнік Жалейка – Я.Купалы, Дудка беларуская і смык беларускі – Багушэвіча.Значнай з’явай стала выданне ў Вільні братамі Луцкевічамі і Цёткай газеты Наша Доля.

31. Войны 17-18 ст. І іх наступствы. Казацка-сялянская вайна, вайна рп з Расіяй.

Войны гэтага часу былі вельмі цяжкімі, асабліва казацка-сялянская і вайна ПР з Расіяй. Такіх страт не было нават на ВАВ. У РП уваходзілі землі ВКЛ і Украіны.Паміж Польшчай і ВКЛ адбывадіся непаразуменні. На чале Украіны выступала казацтвы, на баку Польшчы-шляхта ВКЛ на чале з Янушам Радзівілам. Казацкія загоны (сялянскія атрады) падтрымлівалі беднякі,запарожская сеч супрацьстаяла палякам, а шляхта –на польскім баку.Казацкія старшыні звярталіся да Багдана Хмяльніцкага, каб распачаць вайну. Палякі не любілі Б.Хмяльніцкага за яго лідарства, таму згвалтавалі яго жонку і дачку. Вайна пачалася ў 1648г, працягвалася да 1651г.Сумесныя атрады РП і Польскія войскі адваявалі правабярэжнюю тэрыторыю Украіны. У 1651- 1654 г.-перамірые, рыхтаваліся да новых змаганняў.Б.Хмяльніцкі звярнуўся да Рас.цара за дапамогай і пасля 8 студзеня 1654 г. падпісалі ўнію паміж Украінай і Расіяй.Распачалася вайна супраць РП 1654-1667г. У 1655 г. была акупіравана тэрыторыя Беларусі. І толькі ў 1661 г большая частка зямель была вызвалена. У 1667 г Падзвінне і Смаленшчына заставаліся ў складзе РП. Распачаліся перамовы ў Андрусава, было заключана Андрусаўскае перамір’е і падпісанне міру. У выніку Падзвінне адышло РП, а Смаленшчына – Расіі.

32. Паўночная вайна 1700-1721 г.І яе наступствы на бел.Землях.

Кааліцыя дзяржаў- Паўночны саюз, куды ўваходзілі Расія, Саксонія, Данія і потым далучылася РП супраць Швецыі з выдатным флотам і добраабучанай сухапутнай арміяй, якой кіраваў Карл 12. РП (кароль Аўгуст2)выступіла на боку кааліцыі, каб вярнуць землі Лівоніі.На першым годзе Дацкая армія была разгромлена. Саксонскае войска было разгромлена пад Рыгай пад кіраўніцтвам Аўгуста 2. Пётр 1 з войскам узялі ў блакаду г.Нарву ў 1770г., дзе была важнейшая бітва, у якой Карл 12 утварыў Пятру 1 разгром.У 1702 г войскі Карла 12 з’явіліся на тэрыторыі РП. Расія і Пётр 1 былі зацікаўлены, каб Карл 12 быў даўжэй на тэрыторыі РП, каб ім правясці неабходныя рэформы і прывесці войскі ў парадак.Аўгуст 2 лічыўся сябрам Пятра 1 і яны таемна вялі перамовы. Дазнаўшыся аб гэтым, Карл 12 лішыў пасады Аўгуста 2.Замест быў пастаўлены кароль Станіслаў Ляшчынскі.Карл даў загад, каб адправілі 16 тыс.войска на падтрымку з Прыбалтыкі пад Палтаву.Пётр 1 дазнаўся і не хацеў дапусціць гэты абоз, які ўзначаліў Левен Гаўпт, на Украіну. Рас.войскі дагналі абоз каля Прапойска.Каля в.Лясная атрад Гаўпта быў разгромлены. 28 верасня 1708 г –напад на швелаў, ў якім загінула 8 тыс.і 2 тыс узяты ў палон.Да Карла 12 дайшлі некалькі тыс., але ім самім патрэбна была дапамога.