1 Блок. Тест сұрақтары.

1. Топырақ түзуші абиотикалық фактор:

1. уақыт;

2. топырақ микроорганизмдері;

3. өсімдіктер;

4. оттегі;

5. топырақ қабатындағы омыртқасыз жануарлар.

2. Аудан немесе көлем бірлігіне шаққандағы дара организмдердің орташа саны нені көрсетеді:

1. популяция санын;

2. популяцияның өсімталдығын;

3. популяция тығыздығын;

4. түр әралуандылығын;

5. популяцияның өсу жылдамдығын.

3. Биосфераның тірі затына қандай қызмет (функция) тән:

1. вулкандық;

2. тектоникалық;

3. климатық;

4. энергетикалық;

5. сейсмикалық.

4. В.И.Вернадскийдiң биосфера деп ненi атаған:

1. адам қолымен жасалған жасанды сфераны;

2. организмдердің тіршілік ету сферасын;

3. құс жолын;

4. күн жүйесiн;

5. галактикалық жүйені.

5. Адаптация дегеніміз, бұл:

1. қоршаған орта жағдайлары өзгерген кездерде организмнің функционалдық тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік беретін реакциялардың жиынтығы;

2. экологиялық факторлардың әсеріне организм төзімділігінің шегі;

3. организмнің өсіп-өркендеуі үшін қажетті экологиялық факторлардың жиынтығы;

4. қоршаған ортаның белгілі бір ресурстарына деген организмнің мұқтаждығы;

5. организмнің тәулік мезгілін анықтау қасиеті.

6. Төменде келтірілгендердің қайсысы абиотикалық факторларға жатады:

1. судың ағыс жылдамдығы мен температурасы;

2. комменсализм және мутуализм;

3. бәсекелестік және нейтрализм;

4. жәндіктердің өсімдіктерді тозаңдандыруы;

5. жыртқыштық және паразитизм.

7. Жер бетіндегі ең алғаш пайда болған тірі организмдер:

1. бактериялар;

2. өзекті өсімдіктер;

3. омыртқасыздар;

4. жабық тұқымды өсімдіктер;

5. сүтқоректілер.

8. Биоценоздардың бір территорияда кезектесіп алмасуы қалай аталады:

1. демографиялық жарылыс;

2. экологиялық сукцессия;

3. урбандалу;

4. шөлдену;

5. экологиялық қуыс.

9. Төменде келтірілген биогенді элементтердің ішіндегі биосферада ең көп таралғаны:

1. стронций;

2. оттегі;

3. цезий;

4. уран;

5. плутоний.

10. Ғалымдардық көпшілігінің пікірінше біздің планетамыздың жасы шамамен:

1. 100 мың жыл;

2. 1 млрд жыл;

3. 4,6 млрд жыл;

4. 10 млрд жыл;

5. 1 млн жыл.

11. "Экология" термині грекшеден қандай ғылым болып аударылады:

1. табиғат туралы;

2. шаруашылықты ұтымды жүргізу туралы;

3. үй, баспана туралы;

4. табиғат эконмикасы туралы;

5. организмдердің тіршілік ерекшелігі туралы ғылым.

12. Лимиттеуші (шектеуші) фактор деп:

1. организмнің дамуына кері әсер ететін қоршаған ортадағы кезкелген фактор;

2. мәні организм төзімділігінің жоғарғы не төменгі шегіне жақын тұрған кезкелген экологиялық факторды атайды;

3. мәні қарастырылып отырған организм үшін оңтайлы деңгейге жақын тұрған экологиялық факторды атайды;

4. қоршаған ортада болуы организмнің өсіп-өркендеуіне әкеліп соғатын қоршаған ортаның кезкелген элементін атайды;

5. қоршаған ортада болуы организм өмірінің мейлінше ұзаруына әкеліп соғатын экологиялық факторды атайды.

13. Төменде келтірілгендердің қайсысы абиотикалық факторларға жатады:

1. жәндіктердің өсімдіктерді тозаңдандыруы;

2. комменсализм және мутуализм;

3. бәсекелестік және нейтрализм;

4. судың ағыс жылдамдығы мен температурасы;

5. жыртқыштық және паразитизм.

14. Тірі организмдер қауымдастығындағы "жыртқыш-жемтік" қатынасын зерттейтін экологияның бөлімі:

1. демэкология;

2. аутэкология;

3. синэкология;

4. глобалдық экология;

5. геоэкология.

15. Экология мына мәселелерді зерттейтін ғылым:

1. гендердің қызмет атқару заңдылықтарын;

2. жердің геологиялық тарихын;

3. жердің әртүрлі климаттық аймақтарындағы ауа райының көп жылдық ерекшеліктерін;

4. организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен өзара байланысын;

5. халықтың өсу заңдылықтарын, қоныстану географиясын, құрылымын, құрамын, жас ұзақтығын.

16. Урбанизация дегеніміз - бұл:

1. ауыл халқының қалалы жерлерге көшуі;

2. табиғи кешендерді толық техногенді кешенге ауыстыру;

3. салауатты өмір салтын уағыздау;

4. ауылды жерлерде қатынас пен байланыс жүйелерін дамыту;

5. Қазақстан экономикасының дамуы.

17. Төменде келтірілген факторлардың қайсысы климаттық факторларға жатады:

1. ауаның ылғалдылығы;

2. паразитизм;

3. топырақтық химиялық және механикалық құрамы;

4. жыртқыштық;

5. жануарлардың өсімдіктерді таптап тастауы.