4.5.1 Қр теміржол транспорттарында пейджингтік байланысты қолданудың келешегі.
Қазіргі уақытта теміржолдық тораптық станциялар,диспетчер және жүргізуші штат арасындағы негізгі байланыс құралы телеграф,телефон және радиобайланыс болып табылады.Бұл жүйелер көбінесе ауа-райы жағдайына және тораптық кабельдерге көп қысым түскендіктен істен шығып қалады.
Төменде кабельдік байланыс жүйесінің көптеген кемшіліктерінің орнын толтыратын пейджингтік радиобайланысты қолдану ұсынылады. Пейджингтік-қысқа хабарламаларды кішкене көлемдегі абоненттік қабылдағыштарға таратуды қамтамасыз ететін біржақты ұялы байланыс түрі.Пейджингтік радиобайланыс желілерінде таратқыштар үлкен қуатты қолданылады. Егер қабылдағыштар таратқыштардың жанында орналасса, онда РПУ кіреберістегі кедергі шамасы таратқыштарының әсерінен пайдалы сигнал шамасы өсуі мүмкін, бұл жағдайда сигнал қабылдау қиын болуы мүмкін, немесе толықтай өшіріледі.Сонымен қатар қабылдағыш радиоорталыққа кедергіне азайту үшін, ереже бойынша қаланың шетіне шығару үшін, теміржол және электр желілерінен алшақта орналастырылады.Республикамыздың аудандарында орналасқан үлкен теміржол тораптары базалық станция ретінде пейджингтік жүйелерді қолдануына болады.Тораптық станцияларда репитерлерді орналастыру қажет,ал жылжымалы байланыстарда-министанцияларды.4,16-суретте құрылғыны орналастыру схемасы көрсетілген.
4
.16-сурет
Репитер
№3
Репитер №2
Репитер
№1
Центральная зона
БС №1
4,17-сурет. Таратқыш станциялардың құрылымдық орналасуы
Базалық станцияның және 3 репитордың орналасуының келтірілген мысалына сәулелендіргіштер жұмысының программасы келесі түрде болады:
Базовая станция 1 |
Передача |
Пауза |
Пауза |
Передача |
Пауза |
Репитер №1 |
Прием |
Передача |
Пауза |
Прием |
Передача |
Репитер №2 |
Прием |
Передача |
Пауза |
Прием |
Передача |
Репитер №3 |
Прием |
Передача |
Пауза |
Прием |
Передача |
4.18-сурет.
4.6 Транкингтік байланыс
Транкингтік байланыс жүйесі(ТСР) деп жер бетілік жылжымалы байланыс жүйесін бірінші кезекте-конвенциалдыққа қарағанда,абоненттерге радиожиілікті бекітпей жұмыс істейтін,радиотелефондық деп атаймыз.Олар үлкен қызмет көрсету аумағында абоненттердің жоғары мобильділігін қамтамасыз етеді және негізінен радиобайланыстың мекемелік жүйесін(полиция,өрт сөндіру,құрылысшылар ж.т.б) ұйымдастыру үшін қолданылады.
Транкингтік байланыстың атауы ағылшынның trunk (өзек,түйін)сөзінен шыққан.Мұндай жүйеде байланыстың өзегі,жүйедегі кез-келген абонентке көрсетілуі мүмкін болатын,бірнеше физикалық каналдардан тұрады.Осындай немесе осыған ұқсас каналдарды бөлу шешімі әр жолы бос каналдардың болуынан туындайды.Тек,қоңырау келген кезде,жүйедегі барлық каналдар бос емес болған жағдайда ғана қызмет көрсетуден бас тарту сигнал құрылады.Осыған орай ТСР конвенциалдық жүйелерге қарағанда қызмет көрсетудің бірдей шамаларында да салыстырмалы түрде жоғары өткізу қасиетіне ие болады.
Транкингтік жылжымалы байланыс — ультрақысқа толқындар диапазонын қолданатын екіжақты жылжымалы радиобайланыс жүйесі. Іс жүзінде жүйе ұялы жүйеге ұқсас құрылған: пайдаланушы терминалдары мен базалық станциялар (БС), байланыс ұзақтығын арттыруға арналған жабдық — станция жұмысын басқаратын ретрансляторлар менконтроллерлер ретрансляторлардың арналарын өңдейді (оларды коммутациялайды) және қалалық телефон желісіне шығуын қамтамасыз етеді. Транкинг желілері біраймақтық (бір БС-лы болуы) немесе көпаймақтық (бірнеше БС) болуы мүмкін.
Транкингтік байланыс жүйесі мынадай функцияларды қолдайды:
алдын ала берілуі мүмкін абоненттер тобы ішінде тез байланысты (0,2-0,5 сек) жүзеге асыру;
байланыс сеансы барысында топтар қатысушыларын қайта бөлу мүмкіндігі;
шақырулар басымдықтарының жүйесі.
тіпті базалық станцияның істен шығуы барысында байланыстың сақталуы;
желі абоненттеріне кең таратылатын сигналды жіберу;
желіні тез қайта конфигурациялау мүмкіндігі.
ТСР-да ТфОП-қа деген интерфейс түрлі әдістермен орындалады.Қымбат емес жүйелерде (мысалы, SmarTrunk) байланыс екіөткізгішті коммутирлейтін желілер бойымен орнатылады. Заманға сай ТСР-лар ТфОП-қа деген интерфейс құрамында, АТС-тың стандартты нөмірлеуін қолданатын транкингтік желі абоненттеріне рұқсатты қамтамасыз ететін тура нөмір теру аппаратына ие.Кейбір жүйелер қатары АТС аппаратымен ИКМ-байланысты қолданады.
Казахстанда транкингтік жүйелерді тіркеу және қолдану кезіндегі маңызды проблемалардың бірі ретінде олардың ТфОП-пен байланысы болып табылады.Транкингтік абоненттердің телефон желілеріне шығыс қоңыраулары кезінде қиындық болып транкингтік жүйелер электромеханикалық АТС-тарда абоненттік линияларға декадтық режимде нөмір тере алмайды.
Абоненттер арасында байланыс ретрансляторлар арналарын автоматты түрде орналастыруды іске асыратын жылжымалы жер радиобайланыстың радиалды- аумақтық жүйелердің принципі SmarTrunk, MPT 1327- тан бастап жаңа TETRA-ға дейін барлық транкингтік жүйелерді біріктіреді.
TETRA – бұл цифрлық радиобайланыстың еуропалық стандарты болып табылады. Бұл стандарт қоғамдық қауіпсіздік, көлік және коммуналдық қызмет саласындағы қолданушыларға негізделген. Уақыт арқылы бөлетін көпшілік қосылу мүмкіншілігі бар технологиясын қолданатын TETRA стандарты көбінесе адамдар саны үлкен болатын қалалық жерлер байланысында қолданылуы керек(мысалы, Еуропаның солтүстік-батыс елдерінде). Ол тек шектеулі деңгейлі қуаттарды және жиіліктердің тар диапазонын қолданып, транкингтік байланыс режимінде ғана жұмыс істеуді қалайды.Әдеттегі ұялы байланыспен қатар кәсіби ұтқыр радиобайланыс жүйелері бар, былай айтқанда, транкингтік жылжымалы байланыс жүйелері. Транкингтік байланыс қызмет түрі бойынша кәсіби сенімді радиобайланыс қажет болған мемлекеттік және коммерциялық сектордың кәсіпорындары мен ұйымдары үшін ауыстырғысыз болып табылады.