Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
тюр.нар..docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
138.28 Кб
Скачать

82.Кеңес өкіметі құрамындағы түркі халықтары: негізгі даму тенденциялары.

Жаңа саяси жолды таңбау шаруашылықтағы бағдарларды өзгертуді талап етті. Шаруш.эктенсивті жолмн дамыту өз мүмкіндігін сарқып оны интенсивті дамыту жолына түсіру қажеттігі айқындала түсті. Экономикалық күщ қуаттың өсуі үшін қажетті алғы шарттар өндірісті өндіруідің жаға жолдарын ісздесті ғылыми техникалыұ прогрестің қарқынын жеделдеті басқаруды демократияландыру одақтық республикалардың шар.құқығын кеңейту.Партия ұйымы шаруашылықты ірілендіру мақсатында реформа жасады. Партия орындары өндірістік билігі бойынша қайта құрылды. Яғни мұнда партия ұйымынығ қарастратн міселесі қнеркәсіп және ауылшаруашылық мәселелері. Ол шикізаттық бағдарды күшейтті өнерәсіптің «б» тобына қарағанда «а» тобын жеделдете жамыту бағыты сақталып қалды. Ауыл шаруашылығында да біршама өзгерістер болды. Материалдық ынтаны арттыру ауыл шаруашылық өнімін дайындау және сатып алу бағасын көтеру колхоздарға дербестік бері, техникамен жабдықтау, колхоздарды мем.энергетика жүйесіне қосу, колхоздарды мем.төлеуге тиісті қарыздарын босату. Салық саясатынан өзгерту партия апаратын ауыл шар.басқаруға араласуы интенсивті даму жолын жалғастыруға негіз болды. Азық-түлік тапшылығын шешу, астық өндіруді арттыру мақсатында тың және тыңайған жерлерді игеру идеясы пайда болды. .Кеңес өкіметі құрамындағы түркі халықтары бір-бірімен өте тығыз байланысты болды себебі біарлығы да кеғес өкіметінің құрамында болып бұл тапсырма барлығына да тиісті еді.

83.Әзербайжан, түркімен, тәжік этнонимдернің тарихын жазба деректер негізінде саралаңыз.

Әзірбайжан халқы негізінен 11 – 13 ғасырларда түрік тайпаларының негізінде қалыптасты. 13 ғасырдың 30-жылдарында Әзірбайжанды және оған көрші елдерді моңғолдар жаулап алып, Хулагу әулеті билеген мемлекет құрылды. 16 ғасырдың басында Әзірбайжан жерінде Сефеви әулетінің мемлекеті орнады. 16 ғасырдың соңына қарай Әзірбайжанның солтүстігі мен оңтүстігіндегі едәуір жерді түріктер жаулап алды. 17 ғасырдың 30-жылдарының аяғында Әзірбайжан Иранның қол астына қарады. 1219-1221 жж Шыңғыс ханның әскерлері Түркменстан жерлерін бассып алған кезде Түркмен тайпаларының көпшілік бөлігі Каспийдың шығыс жағалауына ығысып,Балқаш маңайындағы далалық аймақтарды Үзбой аңғарын паналады. Түркмендер аймағын Алтын Орда, Шағатай ұлыстары және Хулагу мемлекеті бөлісіп алды. Түркмендер Алтын О. Хандарына т.б. жат жерлік билеушілерге қарсы бірнеше рет көтеріліске шықты. ХІІІ-XIV ғғ. Түркмендердің ұлт ретінде қалыптасу проц.і жүрді. Ал.О. әлсірегеннен кейін XIV ғ 60 жылдары түркменстан жерінде жартылай тәуелсіз бірнеше ұлыстар пайда болды.Бұларды Әмір Темір 14 ғ. 70-80 жж бағындырды.Әмір мем. Теміір құлағаннан кейін түркмендердің көп бөлігі Хиуа мен Бұхар хандықтарының қалғандары Иран билеушілерінің қол астына қарады.16 ғ бас кезінде Сарқамыс ойпатының тұрғындары ойысып егін егуге жарамды Ахан Атек Атрек аймақтарын жайлайды. Тайпалардың осылайша көшіп қонып шашыраңқы қоныстанып жүруі салдарынан түркмендер мем.құра алмады.16 ғ 50 ж оңт-бат. Түркменстан тұрғындары Аба сердардың басшылығымен Иран билеушілеріне қарсы көтеріліп, Хиуа жасақтарының көмегімен шах әскерін талқандады.18 ғ бастап түркмендер Ресейге,Солт.Кавказға қоныстанды.9-13 ғғ Тәжікстанда Тахири мем-ті мен Самани мем-нің,Ғазнауи сұл.ның,Қархан мем-нің,Қарақытай мем-нің,Хорезмнің құрамында болды. 1221 жылы Тәжікстанда Шыңғыс хан әскері жаулап алып шағатай ұлысына бағынды. 14 ғ 2 жарт-нан Темір мем-нің құрамына кірді.16 ғ басында Тәжікстан аумағы Шайбани мем-нің құрамына енді. Аштархан әулеті тұсында өзара қырқысулар күшейіп Хорезм Балх Бадахшан бұхар хандығынан бөлініп шықты.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]