
- •Формула;сандар
- •5МПа қысымда жұмыс істейтін қондырғыларда өндірілетін азот қышқылының концентрациясы шамамен: 98%;
- •Аааааааа
- •Біртекті химиялық процестің жылдамдығы дегеніміз бір мезгіл уақыт аралығында бір реакциялық көлемде реакцияға қатысқан немесе реакцияның нәтижесінде пайда болған заттың мөлшері:
- •Дддддддд
- •Иииииии
- •Ннннннн
- •Оооооооо
- •Ппппппп
- •Рррррррр
- •Ссссссс
- •Ттттттттт
- •Ххххххх
Иииииии
ИАР реакторларының тізбегін қолданылу мақсаты: процестің параметрлерін реттеу және өнімнің сапасын жоғарылату;
ИАР
сипаттамалы теңдеуі:
;
ИАР тізбегінің әрбір сатысында: ИАР жағдайлары орындалады, кері байланыс болмайды;
ИАР-да: жылдамдық тұрақтысы және күйлердің әрекеттесу беті жоғары болады;
ИАР-ң артықшылығы: қарқынды араластыру жылутасымалдау шарттарын жақсартады;
ИАР-ң артықшылығы: технологиялық ереженің параметрлерінің реактордың көлемінің барлық нүктелерінде тұрақты болады;
ИАРТ-дегі
сатылар
саны:
;
ИАРТ-нің
“N” бөлігіндегі концентрация:
;
Идеал араластыру ережесінің сипаты: D®¥;
Идеал араластыру ережесінің сипаты: Ре®0;
Идеал ығыстыру ережесінің сипаты: D®0;
Идеал ығыстыру ережесінің сипаты: Ре®¥;
Изотермиялық
емес ережедегі идеал ығыстыру реакторының
жылулық баланс теңдеуі:
;
Иіру ерітіндісін дайындау үшін қолданылатын ерітінді: күйдіргіш натрий;
Иіру ерітіндісін дайындау үшін қолданылатын ерітіндінің концентрациясы: 5-6%;
Иіру машинасындағы фильерлер саны: 60-100;
Иіру машинасының шахтасындағы температура: 800С;
Ингибиторлар деген қандай заттар: жанама реакциялардың жылдамдығын төмендететін;
Инициаторлар деген қандай заттар: реакцияға қатысып, оны үдететін;
Интенсивті термодинамикалық параметрлер: температура, қысым;
ИЫР реакторында температура қалай өзгереді: реактордың ұзындығы бойынша;
ИЫР
сипаттамалы теңдеуі:
;
ИЫР үшін Боденштейн (диффузиялық Пекле) критерий: шексіз үлкен шама;
ИЫР-да: тепе-теңдік тұрақтысы жоғары болады;
ІІІІІІІІІІІІІІ
Ішкі диффузиялық аймақта жүретін процестің қай сатысы жәй жүреді: заттардың күл қабаты арқылы диффузиялану;
Ішкідиффузиялық аймақта жүретін әртекті процестердің жылдамдықтарын жоғарылату тәсілдері: қатты заттарды ұнтақтау
Ішкідиффузиялық аймақта жүретін әртекті процестердің жылдамдықтарын жоғарылату тәсілдері: ағындардың қарама–қарсы және қиылысқан бағытын қолдану;
Ішкідиффузиялық аймақта жүретін әртекті процестердің жылдамдықтарын жоғарылату тәсілдері: түйіршіктердің өлшемдерін азайту;
КККККККК
Калийлі тыңайтқыш: калий хлориді;
Кальций карбидінің өндірісіндегі кокстың шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 95% болса 3С+СаО=СаС2 +СО 0.5921;
Кальций карбидінің өндірісіндегі СаО-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 95%, ыдырау дәрежесі 97% болса 3С+СаО=СаС2 +СО 0.9495;
Каолиндердің құрамындағы Al2O3-ң шоғыры: 40%;
Капрон өндірісінде қолданылатын реактор: автоклав;
Капрон өндірісінде қолданылатын шикізат: капролактам;
Капрон өндірісіндегі полимеризация қысымы: 15 атм;
Капрон өндірісіндегі полимеризация температурасы: 2500C;
Капрон өндіру қандай ортада жүргізіледі: азотты;
Катализ дегеніміз қандай заттардың қатысуымен химиялық реакцияның жылдамдығын жоғарылату процесі: катализаторлардың;
Катализатор қандай реакциялардың жылдамдығына әсер етеді: термодинамикалық шешілген;
Катализаторға аз мөлшерде басқа зат қосып оның активтілігін жоғарылату дегеніміз: промоторлау;
Катализаторды қолдану қандай мүмкіндік береді: процесті төмен температурада жүргізуге;
Катализатордың
активтілігі:
;
Катализатордың жылуға төзімділігі оның қандай температураға төзімділігін көрсетеді (катализатордың жұмысшы температурасынан): 50-1000С жоғары;
Катализатордың улану түрлері: қайтымды және қайтымсыз;
Катализатордың улануы дегеніміз катализатордың: активтілігінің жартылай немесе толық жоғалуы;
Катализатордың үдетуші әсері: активтілік энергиясын төмендетеді;
Катализаторлар дегеніміз: бастапқы реагенттермен аралық қосылыстар түзу арқылы реакцияға қатысып, процестің соңында бастапқы химиялық құрамын қалпына келтіретін заттар;
Катализаторларды қолдану қандай мүмкіндік береді: активтік энергиясын төмендетеді;
Катализаторларды қолдану қандай мүмкіндік береді: процесті таңдаушылық әсермен және төмен температурада жүргізуге;
Катализаторларды қолдану қандай мүмкіндік береді: процестің жылдамдық тұрақтысын жоғарылатады;
Катализді крекинг процесінің қысымы: P=0,05-0,1МПа;
Катализді крекинг процесінің температурасы: T=450-5000C;
Катализді процестерді жіктеу: барлық заттардың агрегаттық күйі бойынша;
Катализді процестерді жіктеу: катализатордың әсері бойынша;
Катализді риформинг процесінде қолданылатын катализатор: (МоО+Al2O3 және Pt) катализаторлары;
Катализді риформинг процесінің қысымы: P=0,01-0,5 МПа;
Катализді риформинг процесінің температурасы: T=450-5000C;
Катализдік процесстердін термиялық процесстермен салыстырғандағы артықшылықтары: катализдік процесстердің жоғары жылдамдығы;
Катализдік процесстердін термиялық процесстермен салыстырғандағы артықшылықтары: бензин фракциясының жоғары шығымы;
Катализдік процесстердін термиялық процесстермен салыстырғандағы артықшылықтары: құрамы белгілі өнімдерді өндіру мүмкіндігі;
Катализдік процесстердін термиялық процесстермен салыстырғандағы артықшылықтары: күкірт құрамдас мұнай өнімдерін өңдеу мүмкіндігі;
Каустикалық сода өндірісіндегі CaO-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 95% ,ал артық мөлшері 105 % болса Na2CO3+Ca(OH)2 2NaOH+CaCO3 0.7737;
Каустикалық сода өндірісіндегі Na2CO3-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 15% , ал ыдырау дәрежесі 98% болса Na2CO3+Ca(OH)2 2NaOH+CaCO3 9,0136;
Каустік соданы алудың әктік әдісінің артықшылығы: энергошығындары төмен
Каустік соданы химиялық (әкті) әдіспен өндіру процесіндегі Na2CO3-ң тиімді концентрациясы: 10-15%;
Каустік соданы химиялық (әкті) әдіспен өндіру процесінің тиімді температурасы: 80-1000C,
Каустік соданы химиялық (әкті) әдіспен өндіру процесінің химиялық моделі:Na2CO3+Ca(OH)2 2NaOH+CaCO3ө+Q;
Каустік соданы электрохимиялық әдіспен өндірудің артықшылығы: өнімнің сапасы өте жоғары;
Каучук дегеніміз: сыртқы күштің әсерінен сығылуға және көлемін ұлғайтуға бейім материал;
Кезектескен-айналмалы байланыстың қолданылу себебі: реакциялық қоспаның параметрлерін реттеу;
Кен дегеніміз ішінде металдардың қосылыстары бар: минералдар мен тау жыныстары;
Кептіру шаю мұнарасындағы H2SO4-ң шоғыры: 39-94%;
Кешенді тыңайтқыштар: күрделі, араласқан және күрделі араласқан;
Кинетикалық аймақта жүретін әртекті процесті үдету тәсілдері: активтік энергиясын төмендету;
Кинетикалық аймақта жүретін әртекті процесті үдету тәсілдері: әрекеттесуші заттардың концентрациясын жоғарылату;
Кинетикалық аймақта жүретін әртекті процесті үдету тәсілдері: температураны жоғарылату;
Кинетикалық
аймақта жүретін әртекті процестің
жылдамдық тұрақтысына әсер ететін
факторлар:
;
Кинетикалық аймақта жүретін процестің қай сатысы жәй жүреді: химиялық реакция;
Кинетикалық аймақта жүретін процестің реті: 2,0 ¸ 4,0;
Кокс камерасынан шыққан газ: тура кокс газы;
Кокстеу процесінде қолданылатын пеш: кокстеу пеші;
Кокстеу процесінің негізгі өнімдерінің бірі: аммоний сульфаты;
Кокстеу процесінің негізгі өнімдерінің бірі: кокс;
Кокстеу процесінің негізгі өнімдерінің бірі: кокстеу шайыры;
Кокстеу процесінің негізгі өнімдерінің бірі: коксты газ;
Кокстеу процесінің негізгі өнімдерінің бірі: шикі бензол;
Кокстеу процесінің температуралық ережесі: 900-10500С;
Кокстеу процесінің ұзақтығы: 14-15 сағат;
Контактілі әдіспен өндірілетін техникалық H2SO4 құрамы: 92,5 % H2SO4;
Көмекші аппараттарда келесі операциялар жүреді: шикізатты дайындау;
Көмекші технологиялық оператор: жылыту(салқындату);
Көмекші технологиялық оператор: қысу(созу);
Көмекші технологиялық оператор: жылыту(салқындату)
Көмекші технологиялық оператор: заттардың агрегаттық күйін өзгерту;
Көп мөлшерде енгізілетін тыңайтқыштар: макротыңайтқыштар;
Кремнийфтор қышқылының өндірісіндегі НF -ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 12% болса SіO2+6НF= H2SіF6+2H2O 6.9444;
Кремнийфтор қышқылының өндірісіндегі SіO2-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 98%, ыдырау дәрежісі 91% болса SіO2+6НF= H2SіF6+2H2O 0.4672;
Күкірт колчеданын күйдіру үшін қолданылатын үлгі: ашық жүйелі;
Күкірт колчеданың күйдіру үшін қолданылатын пеш: «қайнау қабатты»;
Күкірт колчеданың күйдіру үшін қолданылатын пеш: механикалық;
Күкірт колчеданың күйдіру үшін қолданылатын пеш: тозаңдатып күйдіру;
Күкірт қышқылы өндірісінде қолданылатын механикалық сатылы пештің кемшіліктері: құрылысы күрделі, араластыру болмайды, әрекеттесу беті төмен;
Күкірт қышқылы өндірісінде құрамында SO2 бар газды не үшін кептіру қажет: H2SO4 тұманы түзілмеуі үшін;
Күкірт қышқылы өндірісіндегі ылғал электрсүзгіштің міндеті: газды H2SO4 тұманынан тазарту;
Күкірт қышқылы өндірісінің дамуының негізгі бағыты: төментемпературалық катализаторларды зерттеп дайындау;
Күкірт қышқылы өнім ретінде қай аппараттан шығарылады: кептіргіш мұнарадан;
Күкірт қышқылын өндіру тәсілі: контактілік;
Күкірт қышқылын өндіру тәсілі: нитрозалық;
Күкірт қышқылын өндіру үшін қодланылатын негізгі шикізат: күкірт колчеданы;
Күкірт қышқылын өндіру үшін қолданылатын шикізат көздері: табиғи күкірт, күкірт колчеданы, құрамында күкіртті газы бар қалдықты газдар, гипс;
Күкірт қышқылын өндіру үшін қолданылатын шикізаттың экологиялық таза түрі: күкірт;
Күкірт қышқылының өндірісінде қолданылатын үлгі: қиыстырылған;
Күкірт қышқылының өндірісіндегі ЕК-ЕА әдісінің артықшылықтары: SO2-ң тотығу дәрежесі жоғары;
Күрделi ХТЖ-де құрудың технологиялық принциптерi: аз қалдықты және қалдықсыз өндiрiстер құру;
Күрделi ХТЖ-де құрудың технологиялық принциптерi: жеке аппараттардың өнiмдiлiгiн жоғарылату;
Күрделi ХТЖ-де құрудың технологиялық принциптерi: өндiрiстiк қалдықтарды азайту;
Күрделi ХТЖ-де құрудың технологиялық принциптерi: шикiзаттар мен энергияны тиімді қолдану;
Күрделі қайтымды реакциялардың температурасын шектен тыс жоғарылату: жылуға төзімді конструкциялық материалдарды және жылудың жоғары шығынын қажет етеді;
Күрделі қайтымды реакциялардың температурасын шектен тыс жоғарылату: күйлердің әрекеттесу бетін төмендетеді;
Күрделі реакцияларда температураны жоғарылатуды шектеу себептері: жанама реакциялардың жылдамдықтарының жоғарылауы;
Күрделі
реакцияның таңдаушылығы ( R-негізгі
өнім, S-жанама өнім):
ҚҚҚҚҚҚҚҚ
Қайтымды процестерде реагенттердің артық мөлшерін енгізу қандай себептермен шектеледі: реакциялық аппараттың көлемінің және энергетикалық шығындардың көбеюімен;
Қайтымды процестерде температураны жоғарылатуды шектеу себептері: кері реакциялардың жылдамдықтарының жоғарылауы;
Қайтымды реакцияларда қысымды шектен тыс жоғарылату қандай жағдайларға алып келеді: жабдықтардың конструкциясының және олардың қызметін реттеудің күрделуіне;
Қайтымды реакцияларда қысымды шектен тыс жоғарылату қандай жағдайларға алып келеді: энергетикалық шығындардың көбеюіне және процестің күрделуіне;
Қайтымсыз процестерде температураны жоғарылатуды шектеу себептері: заттардың агрегаттық күйінің өзгеруі;
Қайтымсыз процестерде температураны жоғарылатуды шектеу себептері: жылуға төзімді материалдардың қажеттігі;
Қайтымсыз процестерде температураны жоғарылатуды шектеу себептері: аппараттың конструкциясының күрделенуі және жылудың шығымының жоғарылауы;
Қайтымсыз улану кезінде катализатордың активтілігін қалпына келтіру үшін қолданылатын әдістер: химиялық;
Қара металдар: темір және оның құймалары;
Қара металлургия: темір және оның құймаларын өндіру;
Қарапайым
суперфосфат өндіру процесінің реакциясы:
Қарапайым
суперфосфаттағы Р2О5
шоғыры: 14-15%
P2O5;
Қарқындылық:
;
Қарқындылық:
;
Қатарласқан (параллелді) байланыстың қолданылу себебі: ХТЖ-нің қуаттылығын көбейту;
Қатты заттарды байыту әдістері: физикалық (механикалық), химиялық және физика-химиялық
Қатты заттарды байытудың физикалық (механикалық) әдістері: гравитациялық, электромагниттік, электростатикалық және термиялық
Қатты заттарды байытудың химиялық әдістері: тұндыру, буландыру, балқыту және т.б. арқылы бөлуге негізделген
Қатты катализатор: V2O5;
Қатты катализаторлардың технологиялық сипаттамасы: активтілігі;
Қатты катализаторлардың технологиялық сипаттамасы: жану температурасы;
Қатты катализаторлардың технологиялық сипаттамасы: жылуға төзімділігі;
Қатты катализаторлардың технологиялық сипаттамасы: таңдаушылық әсері;
Қатты минералды шикізаттарды байыту тәсілі: флотация
Қатты отынды жоғары температуралық өңдеу әдіс: пиролиз, газдандыру және гидрогендеу;
Қатты отынның технологиялық көрсеткіштері: ылғалдылық, күлділік, ұшпа заттар
Қатты отынның энергетикалық көрсеткіші: 1 кг отынды жаққан кезде бөлінетін жылудың мөлшері (кДж )
Қатты реагенттің майдалану дәрежесі ішкі диффузиялық сатының жылдамдығына қалай әсер етеді: жоғарылатады;
Қатты шикізаттарды байытудың механикалық әдісі: электромагниттік
Қатты шикізатты байытудың химиялық тәсілі: күйдіру
Қиын балқитын металдарды алу процесі қалай аталады: алюминотермия;
Қиын балқитын металдарды алуда қолданылатын тотықсыздандырғаш: алюминий;
Қос суперфосфат өндірісінде фосфоритті: фосфор қышқылымен өңдейді;
Қос суперфосфат өндіру әдістері: камералы және ағынды;
Қос
суперфосфат өндіру процесінің реакциясы:
Қос суперфосфаттағы Р2О5 шоғыры: 44-52% P2O5;
Қосгидратты әдістің нәтижесінде алынатын ЭФҚ-ғы Р2О5 шоғыры: 30-32%;
Қоспалардан тазартылған кокс газы: кері кокс газы;
Құрылымдық үлгіде: жүйедегі материалдық және энергетикалық ағындардың қозғалысы көрсетіледі;
Қысымның жоғарылауы тепе-теңдікті қай реакцияның бағытына ығыстырады: молдердің саны (көлемнің) азаюымен жүретін;
Қысымның химиялық тепе-теңдікке әсері неге байланысты: молдер санының өзгеруіне;
ММММММ
Маңызды алюминий кендері: бокситтер;
Маңызды мұнай өңдеу өнімдері: бензин, керосин, мазут, майлаушы майлар
Массаалмасу процестері: абсорбция, адсорбция, десорбция, ректификация, экстракция және кептіру;
Математикалық модель дегеніміз: концентрацияның, температураның, қысымның және т.б. параметрлердің өзгеруін анықтайтын теңдеулердің жиынтығы;
Материалдық баланс дегеніміз: кіріс және шығыс ағындардың теңдігі;
Материалдық баланс қай бірлікке есептеледі: салмақ;
Материалдық және жылулық балансты есептеу нәтижелері қай түрде көрсетіледі? кесте;
Мерзімді процестердің кемшіліктері: автоматтандыру және механикаландыру күрделілігі;
Мерзімді процестердің кемшіліктері: параметрлерінің тұрақсыздығы;
Мерзімді процестердің кемшіліктері: процестің ұзақтығы;
Мерзімді процестің сипаттамасы: тиеу және шығару кезеңдеріндегі тоқтаулар;
Металлургия: металдарды алудың өнеркәсіптік әдістері туралы ғылым
Металлургияның түрлері: қара және түсті;
Метанол өндірісінде қолданылатын катализатор: мысқұрамдас
Метанол өндірісінде қолданылатын катализатор: цинк-хромды;
Метанол өндірісіндегі CO:H2 қатынасы: 1:4 және 1:8;
Метанолдың бір айналымдағы шығымы: 4%;
Механикалық технологияда заттардың: сыртқы пішіні, түрі және физикалық қасиеттері өзгереді;
Микротыңайтқыштардың құрамындағы негізгі элементтер: бор, мыс, марганец, мырыш, молибден;
Минералды тыңайтқыштар өсімдіктердің: әртүрлі ауруларға, ыстыққа және суыққа төзімділігін жоғарылатады;
Минералды тыңайтқыштар агрегаттық күйі бойынша: сұйық және қатты;
Минералды тыңайтқыштар агрохимиялық маңызы бойынша: тікелей және жанама;
Минералды тыңайтқыштар жіктеу белгілері: агрегаттық күйі, құрамындағы қоректік элементтердің саны, қоректік элементтердің шоғыры, топыраққа физиологиялық әсері, агрохимиялық маңызы, топырақ суларында еру дәрежесі;
Минералды тыңайтқыштар қоректік элементтердің шоғыры бойынша: шоғырланған және шоғырланбаған;
Минералды тыңайтқыштар құрамындағы қоректік элементтердің саны бойынша: қарапайым және кешенді;
Минералды тыңайтқыштар топырақ суларында еру дәрежесі бойынша: суда еритін және топырақ қышқылдарында еритін;
Минералды тыңайтқыштар топыраққа физиологиялық әсері бойынша: қышқылдық, сілтілік және бейтарап;
Минералды тыңайтқыштарды қолдану: өнімділікті өсіреді, өнімнің сапасына елеулі әсер етеді;
Модельдеудің түрлері: физикалық және математикалық;
Монокальцийфосфат өндірісіндегі Cа3(РО4)2-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 98%, ыдырау дәрежісі 85% болса Cа3(РО4)2 +4Н3РO4=3Ca(H2PO4)2 0.5301;
Монокальцийфосфат өндірісіндегі Н3РO4-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 52% болса Cа3(РО4)2+4Н3РO4=3Ca(H2PO4)2 1.0738;
Монокальцийфосфатыны өндірісіндегі Н2SO4-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 52% болса 2Cа5F(РО4)3 +7Н2SO4 = 3Ca(H2PO4)2 +7CaSO4 +2HF 1.8792;
Монокальцийфосфатының өндірісіндегі Cа5F(РО4)3-ң шығын коэффициенті, егер оның концентрациясы 95%, ыдырау дәрежесі 92% болса 2Cа5F(РО4)3 +7Н2SO4 =3Ca(H2PO4)2 +7CaSO4 +2HF 1.643;
Мұнай өңдеу процесі: гидроформинг;
Мұнай өңдеу процесі: платформинг;
Мұнай өңдеу процесі: риформинг;
Мұнай өңдеу процесі: термиялық крекинг;
Мұнай өңдеу процесі: термокатализдік крекинг;
Мұнай фракцияларындағы бензиннің температуралық ережесі: 1700С дейін;
Мұнай фракцияларындағы керосиннің температуралық ережесі: 200-3000С;
Мұнай фракцияларындағы лигроиннің температуралық ережесі: 180-2000С;
Мұнай фракцияларындағы мазуттың температуралық ережесі: >3500С
Мұнай шикізаттың қай түріне жатады: табиғи
Мұнайды бірінші рет өңдеу негізі: бөлек фракциялардың қайнау температураларының айырмашылығы;
Мұнайды өндеу тәсілдері: бірінші реттік және екінші реттік;
Мұнайды фракцияларға бөлу процесі: ректификация;
Мысқұрамдас катализаторларында метил спиртін өндіру процесінің тиімді температурасы: 220- 280°С;
Мысқұрамдас катализаторларында метил спиртін өндіру процесінің тиімді қысымы: 5-10МПа;
Мысқұрамдас
катализаторларында метил спиртін өндіру
процесінің тиімді сызықтық жылдамдығы:
=35000-40000
сағ-1
;