
- •050706 «Пайдалы қазбалар кен орындарының геологиясы және барлау» мамандығы үшін алматы 2007
- •1. Пәннің оқу бағдарламасы - syllabus
- •Оқытушы туралы мәліметтер:
- •Пән туралы мәліметтер:
- •Оқу жоспарынан көшірме
- •1.5.Пәннің қысқаша мазмұны
- •1.5.1 Пәннің мақсаты
- •1.5.2 Пәннің негізгі міндеттері
- •1.6 Тапсырмалар атаулары, түрлері және оларды орындау күнтізбелік реті
- •1.7. Пән бойынша оқу-әдістемелік материалдар
- •1.8. Студенттердің білімдерін бағалау жүйесі
- •1.9. Модульдер мен аралық аттестация бойынша бақылау жүргізуге арналған
- •1.9 Пәннің саясаты мен процедурасы
- •Негізгі таратылатын материалдар тізімі
- •2.1. Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2. Дәрістер конспектілері
- •1 Дәріс. Кіріспе. Бұрғылау жұмыстарының өсүінің кысқаша тарыхы
- •2 Дәріс. Ұңғыларды бұрғылау үрдісіндегі негізгі жұмыс операциялары
- •3 Дәріс. Ұңғы түбін талқандалу өнімдерінен тазарту және оларды жер бетіне шығару
- •4 Дәріс. Ұңғымаларды бекіту
- •5 Дәріс. Ұңғымаларды бұрғылау тәсілдері
- •9Сур. Аударма түрлері
- •6 Дәріс. Қатты қорытпалармен бұрғылау технологиясы
- •7 Дәріс. Алмасты коронкалармен бұрғылау
- •11 Сур. Алмас кеңейткіштің сұлбасы
- •Алмас коронкалармен бұрғылау технологиясы
- •8 Дәріс. Кернсіз (роторлы) бұрғылау тәсілі
- •12 Сур. Роторлық бұрғылау аспабын жабдықтау сұлбасы
- •13 Сур. Шарошкалардың орналасу сұлбалары:
- •9 Дәріс. Соққылап бұрғылау әдісі
- •10 Дәріс. Айналсоқ бұрғылау тәсілі
- •11 Дәріс. Пневмосоққыштармен бұрғылау
- •Жыныс талқандағыш аспаптар м32к, мн-3 және п-122 пневмосоққыштарғаарналған колонкалар
- •20 Сур.Долото к-100 в қашауын қайрау сұлбасы
- •Колонкалық құбырлар
- •23 Сурет. Тұтас забойлы қашау (кпс)
- •24 Сурет. Колонкалық құбырлар:
- •25 Сур. Бұрандасыз қосылысты шнек
- •26 Сур. Магазинді шнек
- •13 Дәріс. Бұрғылау қондырғылары
- •17 Кесте. Ұңғымалардың тереңдігіне байланысты ұзындықтары
- •18 Кесте. Мұнаралардың техникалық сипаттамалары
- •15 Дәріс.Апаттар және олардың алдын алу
- •2.3. Зертханалық жұмыстар жоспары
- •1 Тапсырма Ұңғымаларды бұрғылау үрдісіне әсер ететін тау жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттері
- •2 Тапсырма Қатты қорытпалы коронкалар құрылысын үйрену және зерттеу
- •3 Тапсырма Алмасты коронкалар құрылысын үйрену және зерттеу
- •4 Тапсырма Кернсіз бұрғылау тәсілінде қолданылатын жыныс талқандаушы
- •5 Тапсырма Жуу сұйықтарының көрсеткіштерін оқып үйрену
- •6 Тапсырма Бұрғылау тізмегі элементтері оқып үйрену
- •2.6 Өзінді бақылау үшін тест сұрақтары
- •2.7. Курс бойынша емтихан сұрақтары
- •2.8. Глоссарий
- •Мазмұны
- •Студенттеріне арналған пәннің оқу-әдістемелік кешені
- •Ратов боранбай товбасарович аршидинова махирам тургановна
2.6 Өзінді бақылау үшін тест сұрақтары
1.Колонкалы бұрғылау туралы түсінік?
А) Ұңғыны керн алу арқылы бүрғылау;
В) Ұңғыны жуу арқылы бұрғылау;
С) Ұңғыны керн алмау арқылы бұрғылау;
Д) Ұңғыны колонкалы шнекпен бұрғылау;
Е) Ұңғыны құбырбұрғылаумен бұрғылау.
2.Қандай жағдайларда ұңғының барлық бұрғылау аралықтарында керн алу қажет?
А) іздеу жұмыстары мен болжамды барлау сатысында;
В) болжамды барлау сатысында;
С) бөлшектенген барлау сатысында;
Д) болжамды және бөлшектенген барлау сатысында;
Е) іздеу жұмыстары сатысында.
3.Гидросоққылау бұрғылау түрінің қолдану аймағы?
А)қатты және берік жыныстарда;
В)орташа және қатты жыныстарда тереңдігі 100 метрге дейін;
С)жұмсақ және орташа жыныстарда тереңдігі 100метрге дейін;
Д)тек қана жұмсақ жыныстарда;
Е)тек қана жұмсақ жыныстарда.
4.Пневмосоққылау бұрғылау түрінің қолдану аймағы?
А)қатты және берік жыныстарда;
В)тек қана жұмсақ жыныстарда;
С)тек қана орташа жыныстарда;
Д)жұмсақ және орташа жыныстарда;
Е)әртүрлі деңгейдегі жыныстарды
5.Соққылама бұрғылаудың қолданылуы?
А)шашыраңқы және сирекметалды кенорында барлау кезінде;
В)бұрғылауда механикалық жылдамдығын көтеру мақсатымен;
С)бұрғылаудың техникоөэкономикалық көрсеткіштерін жоғарлату мақсатымен;
Д)кернді көтерудегі уақытты азайту мақсатымен;
Е)мұнай және газ кенорындарын барлау кезінде.
6.Шнекті бұрғылау тәсілі жатқызылады?
А)айналма тәсіліне;
В)соққылама-айналма тәсіліне;
С)бұрғылаудың соққылама түріне;
Д)дірілдеме тәсіліне;
Е)пенетрациалды бұрғылауға.
7.Қатты қорытпалы коронкалармен бұрғылау қолданылады:
А)жұмсақ орташа және қатты жыныстарда кернді алумен ұңғыны бұрғылау;
В)ұңғыны қатты және орташа жыныстарда кернді алмау арқылы бұрғылау;
С)ұңғыны кернді алу арқылы тек қана жұмсвқ жыныстарды бұрғылау;
Д)ұңғыны кернді алмай әртүрлі тау жыныстарында бұрғылау;
Е)ұңғыны кернді алу арқылы өте берік жыныстарда бұрғылау.
8.Ұңғыны алмазды коронкалармен бұрғылау қолданылады:
А)ұңғыны кернді алу арқылы қатты және берік жыныстарда бұрғылауда;
В)ұңғыны кернді алу арқылы әртүрлі жыныстарда бұрғылауда;
С)ұңғыны түгел түбіне дейін әртүрлі жыныстарда бұрғылауда;
Д)ұңғыны кернді алмай қатты және берік жыныстврда бұрғылау;
Е)ұңғыны түгел түбіне дейін әртүрлі
9.Шегендеуші құбырлар келесі үшін арналған:
А)ұңғының қабырғаларын бекіту үшін;
В)жуу сұйығын беру үшін;
С)цементті ертіндіні айдау үшін;
Д)тампонажды материалдарды айдау үшін;
Е)қажетті осьтік күш үшін.
10.Қабырғалы қатты қорытпалы коронкалар қолданылады:
А)жұмсақ жыныстарды бұрғылау үшін;
В)орташа және қатты жыныстарды бұрғылау үшін;
С)жұмсақ, орташа және қатты жыныстарды бұрғылау үшін;
Д)қатты және берік жыныстарды бұрғылау үшін;
Е)орташа абразивті жыныстарды бұрғылау үшін.
11.Қатты қорытпалы коронкалардың дұрыс түрлерін атаңыз
А)қабырғалы, резбалы, өзін-өзі қайрайтын;
В)импрегнированные, резбалы, қабырғалы;
С)өзін-өзі қайрайтындар, көпбағаналы, бірқабатты;
Д)көпқабатты,резбалы, импрегнированные;
Е)баспалдақ тәрізді, импрегнированные, бірқабатты.
12.Алмазды коронкалардың дұрыс түрлерін атаңыз
А)бірқабатты, импрегнированные, көпқабатты;
В)импрегнированные, резбалы, қабырғалы;
С)өзін-өзі қайрайтындар, көпбағаналы, бірқабатты;
Д)көпқабатты,резбалы, импрегнированные;
Е)баспалдақ тәрізді, импрегнированные, бірқабатты
13.Алмазды коронкалар қолданылады:
А)ұңғыны кернді алу арқылы қатты және берік жыныстарда бұрғылауда;
В)ұңғыны кернді алу арқылы әртүрлі жыныстарда бұрғылауда;
С)ұңғыны түгел түбіне дейін әртүрлі жыныстарда бұрғылауда;
Д)ұңғыны кернді алмай қатты және берік жыныстврда бұрғылау;
Е)ұңғыны түгел түбіне дейін әртүрлі
14.Бұрғы құбырлары қандай материалдардан жасалған?
А)стальді;
В)асбоцементті;
С)пластмасты;
Д)бетонды;
Е)барлық аталған материалдардан.
15.Бұрғы құбырларын қосу түрлері
А)муфталы-кілтенетін, нипелді, «құбыр құбырда»;
В) тек қана «құбыр құбырда» тәсілімен;
С)тек қана муфталы-кілтенетін қосылулар;
Д)тек қана нипелді қосылулар;
Е)дәнекерлеу көмегімен.
16.Бұрғы құбырларымен жүргізілетін басты жұмыстар түрлері
А)остік салмақ беру үшін;
В)апаттарды жою үшін;
С)тампонажды материалдарды жеткізу үшін;
Д)берілген бағыттағы ұңғы трассасын ұстап қалу үшін;
Е)ұңғыға геофизикалық аспаптарды түсіру үшін.
17.Ауырлатылған бұрғы құбырлары не үшін қолданады?
А)жоғары аталған мақсаттар үшін;
В)бұрғы құбырлардың төменгі колонна бөлігін созу үшін;
С)тек қана қажетті остік салмақ беру үшін;
Д) ұңғыларды тапмождау және цементтеу үшін;
Е)апатты жою үшін.
18. Айналмалы бұрғылау үшін негізгі режим параметрлері
А)остік салмақ, айналу жилігі, жуу сұйығының мөлшері;
В)снарядтың септік массасы, лақтыру биіктігі, бірлік соққылаудың энергиясы;
С)остік салмақ, снарядтың есептік массасы, соққылау мөлшері;
Д)жыныс талқандаушы аспап түрі, жуу сұйығының параметрлері;
Е)түбінің бірлік ауданына меншікті салмақ мөлшері.
19. Арқанды-соққылама түрінің негізгі режим параметрлері
А) снарядтың есептік массасы, лақтыру биіктігі, соққының жилігі;
В)снарядтың есептік массасы, лақтыру биіктігі, бірлік соққылаудың энергиясы;
С)остік салмақ, снарядтың есептік массасы, соққылау мөлшері;
Д)жыныс талқандаушы аспап түрі, жуу сұйығының параметрлері;
Е)түбінің бірлік ауданына меншікті салмақ мөлшері.
20.Қозғалмалы штангаларды не үшін қолданылады?
А)тұрып қалған қашауды шығару үшін;
В)жыныс талқандаушы аспапқа остік салмақты жоғарлату үшін;
С) жыныс талқандаушы аспапқа остік салмақты төмендету үшін;
Д)снарядтың салмағын жоғарлату үшін;
Е)құбыр колонасының төменгі бөлігін созу үшін.
21. Арқанды-соққылама бұрғылау үшін бұрғы снарядының тізіміне не кіреді?
А)қашау, соққылама штанга, қозғалмалы штанга, арқанды кілт;
В)қашау, колонкалы құбыр, өткізгіш және бұрғы құбырлары;
С)коронка, кеңейткіш, өткізгіш және бұрғы құбырлары;
Д)қашау, ауырлатылған бұрғы құбырлары және бұрғы құбырлар колоннасы;
Е)қашау, кеңейткіш, АБҚ, шламды құбырлар мен бұрғы құбырлардың коллонасы.
22.Соққылама бұрғылау кезінде ұңғы түбінде бұзылған жыныстарды тазалау қалай
жүзеге асады?
А)желонкамен;
В)ауа үрлеуімен;
С)шнекпен;
Д)сазды ертіндімен жуу арқылы;
Е)шламды құбырлармен.
23. Шарошкалы қашау қандай тау жыныстарын бұрғылау үшін қолданады?
А)барлық тау жыныстар түрлеріне;
В)қатты, берік және өте қатты тау жыныстарды;
С)орташа, қатты және берік жыныстарды,
Д)абразивті тау жыныстарды;
Е)жұмсақ, орташа және қатты тау жыныстарды.
24.Бұрғы сорапының өнімділігін бақылау түрлері
А)екі өту жолдарын, поршинның өту ұзындығын және поршин ауданын өзгертумен;
В)цилиндр санын өзгертумен;
С)сору биіктігін өзгертумен;
Д)компенсатор көлемін жоғарлатумен;
Е)компенсатор көлемін төмендетумен.
25.Шарошкалы қашаулар жұмыс принципіне қарай келесідей бөлінеді:
А)талқандаушы және талқандаушы – тесуші әрекет;
В)соққылама – айналмалы әрекет;
С)кесуші әрекет;
Д)ауыстырушы әрекет;
Е)соққылама әрекет.
26. Шарошкалы қашаулардағы сандар мен әріптер нені білдіреді, 1В-190С?
А)1- қашау модификациясы, В- өңделген завод шифрі, 190- бұрғылау диаметрі,
С- орташа тау жыныстар үшін;
В)1- шарошкалар саны, В- өңделген завод шифрі, 190- шарошканың бір диаметрі,
С- қашаудың жұмыс принципі;
С)1- өңделген завод шифрі, В- қатты ерітпелер маркасы, 190- бұрғылау диаметрі,
С- орташа тау жыныстар үшін;
Д)1- шарошкалы материалдардың қаттылық түрі, В- қатты ерітпелер маркасы,
190- қашау диаметрі, С- қашаудың жасау принципі;
Е) 1- қашау модификациясы, В- қатты ерітпелер маркасы, 190- 1 шарошканың
диаметрі, С- ортша тау жыныстар үшін;
27. Ұңғыны бұрғылау кезінде кездесетін шиеленістер түрін көрсетіңіз
А) ұңғы қабырғаларының бұзылуы;
В) колонкалы құбырдың бөлінуі;
С) жыныс талқандаушы аспаптың сынуы;
Д) бұрғы құбырлардың бұзылуы;
Е) барлық аталған жағдайлар.
28. Апатты аспаптарға не жатады?
А)құбыр кесуші мөрді бақылау;
В)құбырайналғыш кіріктіруші және шығыстырушы вилкалар;
С)элеватор наголовниктері;
Д)коронкалы және шарнирлі кілттер;
Е)СПО жүргізу үшін аспаптар.
29. Қандай апат аспабымен ұңғымадан арқан көтеріледі?
А) ершпен;
В) мөрмен;
С)тіркеушімен;
Д)колоколмен;
Е)құбырұстаушылармен
30.Қандай жағдайларда жуу сұйығының жұтылуы болады?
А) егер гидростатикалық қысым қабатқа қарағанда жоғары болса;
В) егер қабат қысымы ұңғымадағы сұйық бағанасының гидростатикалық қысымынан
жоғары болса;
С) гидростатикалық қысым қабат қысымымен тең болса
Д) бұрғы снарядының айналу жилігі жоғары болған кезде;
Е) жуу сұйығын көп беру кезінде.
Барлық сұрақтардың дұрыс жауабы – А жауып.