
- •050706 «Пайдалы қазбалар кен орындарының геологиясы және барлау» мамандығы үшін алматы 2007
- •1. Пәннің оқу бағдарламасы - syllabus
- •Оқытушы туралы мәліметтер:
- •Пән туралы мәліметтер:
- •Оқу жоспарынан көшірме
- •1.5.Пәннің қысқаша мазмұны
- •1.5.1 Пәннің мақсаты
- •1.5.2 Пәннің негізгі міндеттері
- •1.6 Тапсырмалар атаулары, түрлері және оларды орындау күнтізбелік реті
- •1.7. Пән бойынша оқу-әдістемелік материалдар
- •1.8. Студенттердің білімдерін бағалау жүйесі
- •1.9. Модульдер мен аралық аттестация бойынша бақылау жүргізуге арналған
- •1.9 Пәннің саясаты мен процедурасы
- •Негізгі таратылатын материалдар тізімі
- •2.1. Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2. Дәрістер конспектілері
- •1 Дәріс. Кіріспе. Бұрғылау жұмыстарының өсүінің кысқаша тарыхы
- •2 Дәріс. Ұңғыларды бұрғылау үрдісіндегі негізгі жұмыс операциялары
- •3 Дәріс. Ұңғы түбін талқандалу өнімдерінен тазарту және оларды жер бетіне шығару
- •4 Дәріс. Ұңғымаларды бекіту
- •5 Дәріс. Ұңғымаларды бұрғылау тәсілдері
- •9Сур. Аударма түрлері
- •6 Дәріс. Қатты қорытпалармен бұрғылау технологиясы
- •7 Дәріс. Алмасты коронкалармен бұрғылау
- •11 Сур. Алмас кеңейткіштің сұлбасы
- •Алмас коронкалармен бұрғылау технологиясы
- •8 Дәріс. Кернсіз (роторлы) бұрғылау тәсілі
- •12 Сур. Роторлық бұрғылау аспабын жабдықтау сұлбасы
- •13 Сур. Шарошкалардың орналасу сұлбалары:
- •9 Дәріс. Соққылап бұрғылау әдісі
- •10 Дәріс. Айналсоқ бұрғылау тәсілі
- •11 Дәріс. Пневмосоққыштармен бұрғылау
- •Жыныс талқандағыш аспаптар м32к, мн-3 және п-122 пневмосоққыштарғаарналған колонкалар
- •20 Сур.Долото к-100 в қашауын қайрау сұлбасы
- •Колонкалық құбырлар
- •23 Сурет. Тұтас забойлы қашау (кпс)
- •24 Сурет. Колонкалық құбырлар:
- •25 Сур. Бұрандасыз қосылысты шнек
- •26 Сур. Магазинді шнек
- •13 Дәріс. Бұрғылау қондырғылары
- •17 Кесте. Ұңғымалардың тереңдігіне байланысты ұзындықтары
- •18 Кесте. Мұнаралардың техникалық сипаттамалары
- •15 Дәріс.Апаттар және олардың алдын алу
- •2.3. Зертханалық жұмыстар жоспары
- •1 Тапсырма Ұңғымаларды бұрғылау үрдісіне әсер ететін тау жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттері
- •2 Тапсырма Қатты қорытпалы коронкалар құрылысын үйрену және зерттеу
- •3 Тапсырма Алмасты коронкалар құрылысын үйрену және зерттеу
- •4 Тапсырма Кернсіз бұрғылау тәсілінде қолданылатын жыныс талқандаушы
- •5 Тапсырма Жуу сұйықтарының көрсеткіштерін оқып үйрену
- •6 Тапсырма Бұрғылау тізмегі элементтері оқып үйрену
- •2.6 Өзінді бақылау үшін тест сұрақтары
- •2.7. Курс бойынша емтихан сұрақтары
- •2.8. Глоссарий
- •Мазмұны
- •Студенттеріне арналған пәннің оқу-әдістемелік кешені
- •Ратов боранбай товбасарович аршидинова махирам тургановна
Жыныс талқандағыш аспаптар м32к, мн-3 және п-122 пневмосоққыштарғаарналған колонкалар
М32К және МП-3 пневмосоққыштар үшін диаметрлері 155мм және 105мм және бір формалы ілгерлемелі тістері бар ВК-155 және К-100 (19-сурет) қашаулар қолданылады. Бірақ біріншісінде кеңейткіш тістердің конструкциясы төрт қанатты,ал екіншісінде 3 қанатты.
Қашаудың арты пневмосоққыштың төменгі бөлігіндегі орталық тесікке салынады.
П-125 пневмосоққышқаарналған қашаулар осыған ұқсас қатты қорытпа мен армирленген, бірақ жоғарғы көрсетілген конструкциядан ұшындағы орталық каналының және пневмосоққыштағы ұштың бекітілуімен ерекшелінеді.
Қашаулар армирленетін қатты қорытпалы пластиналар жоғары мортты. Сондықтан олар сынып қалмас үшін оларды метал заттарға соғуға болмайды. Бұрғылау көзінде және қайрау кезінде қызған қашауды тез суытуға болмайды, өйткені бұл қатты қорытпалы пластиналарда жарықшақтың пайда болуына әкеледі. Өтпей қалған қашаудың тістерін уақытылы қайрап отыру керек. Кескіштің рұқсат етілген. Мұқалуы болып шыдану ауданының ені 3-5,5 мм ден аспауы керек. Өлшеу кескіш перифериясынан 5-6мм қашықтықта жасалуы тиіс. Қайрауды қаттылығы СМ кремний корбидінен жасалған түйіршіктігі 60-80 апрозивті дөңгелектерімен айналым жылдамдығы 18-20 м/с және сұйықтықты көп бере отырып және бермей, қайрағыш станокта жасау керек. Үздік үздік суыту қатты қорыта пластиналарында жарықшақтың пайда болуына әкеледі.
Қажет жағдайда қайрау жолымен қашау кескішінің жалпы жұмыс ұзындығын азайтуға болады. Бұл забойға берілетін соққының үлесті энергияның жоғарлауына әкеледі. Бұл шара аса берік тау жыныстарын бұрғылағанда тиімді.
20-сурет кескіштің жалпы ұзындығы 40% дейін төмендетуге болатын қашауды қайрау формасы көрсетілген.
Рис. 19 а) К-100 В қашауы; б) орталық үрлеуішті қашау
20 Сур.Долото к-100 в қашауын қайрау сұлбасы
РП-130,РП-111,РП-94 барлама пневмосоққыштары үшін арналған колонкалар.
РП-130,РП-111,РП-94 пневмосоққыштар үшін КП бір құбырлы калонкалық құбырлар үшін,екі құбырлы калонкалық құбырлар үшін КДП және КПС типті тұтас забойлы қашаулар қолданады.
14-кесте. Коронкалардың техникалық сипаттамалары.
коронканың (қашаудың) индексі |
Коронка джиаметрі, мм |
Қатты қорытпалар саны, дана. |
Қатты қорытпаның жалпы салмағы, кг |
Коронканың жалпы салмағы, кг |
|
сыртқы |
ішкі |
||||
КП-96 |
96 |
64 |
6 |
0,24 |
2,8 |
КП-113 |
113 |
79 |
8 |
0,32 |
3,2 |
КП-132 |
132 |
92 |
12 |
0,48 |
4,5 |
КП-151 |
151 |
113 |
12 |
0,48 |
5,6 |
КДП-96 |
96 |
64 |
6 |
0,24 |
2,4 |
КДП-113 |
113 |
77 |
8 |
0,32 |
2,9 |
КДП-132 |
132 |
92 |
13 |
0,48 |
4,3 |
КДП-151 |
151 |
113 |
12 |
0,48 |
5,2 |
КПС-96 |
96 |
- |
9 |
0,36 |
- |
КПС-113 |
113 |
- |
12 |
0,48 |
- |
КПС-132 |
132 |
- |
16 |
0,64 |
- |
КПС-151 |
151 |
- |
18 |
0,72 |
- |
КП және КДП калонкалары тареңтері бойымен қатты қорытпамен күшейтілген қабырғалар болып табылады.
КДП каронкалары бұранда жағынан ішкі керн кең қабылдағыш құбыр тірелетін шығынқысы бар ішкі сақиналы қайрақшасы бар. Забойға ауа коронкадағы қапталдық кесін арқылы өтеді. Коронкада кернді ұстау және қабылдау үшін коронка тұрқындағы тесіктерде жоғары және төмен жыныстың қысқыштары бар. Бұрғыланатын керн коронкаға енеді де қысқыштарды көтереді.
Забойдан аспапты көтерген кезде қысқыштар төмен түседі де керінді ұстап алады. КПС қашаулары (23-сурет) қатты қорытпаларымен армиленген және өзара концентрлері немесе экцентрлі орналасқан екі сақина болып табылады. Коронкаларды бұрауды және бұрап алуды арнайы хордалық кілттермен жүргізеді.
Колонкаларды қолдану және оларды қайрау алдыңғы параграфте сипатталғанға ұқсас.