- •Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі «л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті» шжқ рмк Практикалық қазақ тілі кафедрасы
- •5В060800 – Экология, 5в060900 – География, 5в061000 – Гидрология
- •Силлабус
- •1. Оқытушының тегі, аты-жөні, ғылыми дәрежесі мен ғылыми атағы; лауазымдық қызметі; байланыс ақпараты; оқытушының ғылыми мектебі мен ғылыми қызығушылығы.
- •6. Негізгі және қосымша әдебиеттер тіізімі
- •6.1. Негізгі әдебиет:
- •6.2 Қосымша әдебиет тізімі
- •7. Оқу нәтижелерін бағалау және бақылау
- •Студенттің білімін бағалаудың жалпы шкаласы
- •Міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі:
- •6.1. Негізгі әдебиет:
- •6.2 Қосымша әдебиет тізімі
- •Бақылауға арналған өзін-өзі бақылау мен өзін-өзі тексеруді ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқау
- •Бақылауға арналған сұрақтар
- •Білім алушылардың өздік жұмысына әдістемелік нұсқаулық
- •Семинар (практикалық) сабақтарға дайындалу бойынша әдістемелік нұсқаулық
- •Сөздікпен жұмыс:
- •Мәтін бойынша сөйлемдерді аяқтаңыздар.
- •6. Мәтінде кездесетін етістіктерді тауып, қай шақта тұрғанын анықтаңыздар.
- •8.Көп нүктенің орнына өткен шақтың тиісті жұрнақтарын қойып жазыңыздар.
- •9.Сұрақтардың орнына тиісті сөздерді қойып, сөйлем құрап жазыңыздар.
- •10.Жақшаның ішіндегі етістіктерді нақ осы шаққа айландырып, сөйлемді аяқтаңыздар.
- •11Ауыспалы осы шақта тұрған нұсқасын тауып жазыңыздар.
- •12.Сұрақтарға жауап беріп, сөйлем құраңыздар.
- •16. Берілген сөйлемдегі сөздердің қай шақта тұрғанын анықтап, көп нүктенің орнына тиісті жұрнақтарды қойыңыздар.
- •17.Мәтінді оқып, мазмұндаңыздар.
- •Сөздікпен жұмыс.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •4. Мәтінді оқып, мазмұнын айтыңыздар.
- •4.Мәтіннен етістіктің райларын тауып, түрлерін анықтаңыздар.
- •6.Етістіктерді тиісті рай формасына қойыңыз.
- •8. Суға байланысты айтылатын ырым сөздерді ұғып алыңыздар.
- •9. Берілген жоспар бойынша мәтін құраңыздар.
- •10.Мәтінді оқыңыздар.
- •11. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •Мәтінді оқыңыздар.
- •Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •Сөйлемдерді мәтін бойынша толықтырыңыздар.
- •5. Берілген сөйлемдердегі көп нүктелердің орнына тиісті шылауларды қойып жазыңыздар.
- •6. Мәтінді оқып, түсінігін айтыңыздар.
- •7. Сөйлемді мәтін бойынша аяқтаңыз.
- •1. Сөздік жұмысы.
- •3.Мәтінді оқыңыздар.
- •4.Мәтін бойынша берілген сұрақтарға жақша ішіндегі сөздерді пайдаланып жауап беріңіздер.
- •5.Сөйлемдерді аяқтаңыздар.
- •6.Мәтіннен үстеулерді тауып, түрлерін ажыратыңыздар.
- •7. Мына үстеулерді қатыстырып, сөйлем құраңыздар.
- •8.Сөйлемдерден үстеулерді тауып, түрлерін ажыратыңыздар.
- •9. Мәтінді оқып, мазмұнын ұғып алыңыз.
- •16.Сөйлемдерді жазыңыздар.
- •17.Берілген сөйлемдерді мәтін бойынша толықтырыңыздар.
- •19. Мәтінді оқыңыздар.
- •Сөздікпен жұмыс.
- •Ойтүрткі сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •Мәтінді оқып, аударыңыздар.
- •4.Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •5.Мәтінен іс-әрекеттің өту сипатын білдіретін сөздерді, сөйлемдерді тауып жазыңыздар.
- •6.Берілген сөйлемдерді растаңыз.
- •7. Мәтінді оқыңыздар. Табиғат ескерткіштері
- •8. Мәтін бойынша сөйлемдерді толықтырыңыздар.
- •1. Сөздік жұмысы:
- •3. Мәтінді оқып, түсінігін айтыңыздар.
- •4. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •5. Сөйлемдерді мәтінге сәйкес аяқтаңыздар.
- •6. Берілген сөз тіркестерінен сөйлем құраңыздар.
- •7. Фразеологиялық сөздіктен берілген тұрақты сөз тіркестерінің мағыналарын табыңыздар.
- •8. Мақал-мәтелдердің мағынасын ұғынып, есте сақтаңыздар.
- •9. Шағын мәтінді оқыңыздар. Атамекен
- •10. Мәтінді оқып түсінігін айтыңыздар.
- •11. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •1. Сөздік жұмысы.
- •2.Мәтінді оқып, мазмұндаңыздар.
- •3.Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •4.Сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне талдаңдар.
- •5. Берілген сөйлемдерді мәтін бойынша толықтырыңыздар.
- •6. Мәтінді оқыңыздар.
- •7. Мәтін бойынша сөйлемдерді толықтырыңыздар:
- •1. Сөздік жұмысы.
- •3. Мәтінді оқып, аударыңыздар. Орман – тіршілік көзі, таза ауаның өзі
- •4. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •5. Мәтіннен 5 жай сөйлемді көшіріп жазып, сөйлем мүшесіне талдаңыздар.
- •6. Көп нүктелердің орнына тиісті сөздерді қойыңыздар.
- •7. Берілген мәтінді оқып, мағынасына назар аударыңыздар.
- •8. Өлеңді оқып. Жаттап алыңыздар.
- •9. Сөйлемдердің мағынасын түсініп, жазыңыздар.
- •10. Мәтінді оқыңыздар. Бас қаланың бағбаншысын білеміз бе?
- •11. Мәтінді оқып, аударыңыздар.
- •1. Сөздік жұмысы.
- •Мәтінді оқыңыздар.
- •3. Сөйлемдерді мәтінге сәйкес толықтырыңыздар.
- •4. Мәтіннен жай сөйлемдерді теріп жазып, түрлерін ажыратыңыздар.
- •5. Мақал-мәтелдердің мағынасын ұғып, есте сақтаңыздар.
- •6. Мәтінді оқыңыздар.
- •7. Сөйлемдерді аударып, жазыңыздар.
- •1. Сөздік жұмысы.
- •3. Мәтіннен құрмалас сөйлемдерді табыңыздар.
- •4. Сөйлемдерді мәтін бойынша толықтырып, жазыңыздар.
- •5.Берілген сөз тіркестерін пайдаланып, құрмалас сөйлемдер құраңыздар.
- •6. Мәтінді оқып, аударыңыздар.
- •7. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •2. Мәтінді оқып, мазмұндаңыздар.
- •3. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •4. Мәтіннен болымды, болымсыз мағыналы сөйлемдерді тауып, жазыңыздар.
- •5. Берілген болымды сөйлемдерді болымсыз сөйлемдерге ауыстырыңыздар.
- •Қазақстанның көне қалалары
- •13. Сұрақтарға мәтін бойынша жауап беріңіздер.
- •1. Сөздік жұмысы.
- •2. Мәтінді оқыңыздар.
- •Жер асты суы
- •Мәтін бойынша сөйлемдерді аяқтаңыздар.
- •1. Ойтүрткі сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •3. Мәтін бойынша сөйлемдерді аяқтаңыздар.
- •4. Мына сөз тіркестерін, аударып, сөйлем құраңыздар.
- •5. Берілген сөйлемдерді қарсы мағыналы сөйлемдерге айналдырыңыздар.
- •Терісащыбұлақ су қоймасы
- •Қазақстанның жер бедері Мекендік қатынастардың берілуі.
- •1. Сөздік жұмысы.
- •2. Мәтінді оқып, түсінігін айтыңыздар.
- •3. Мәтіннен мекендік қатынасты білдіріп тұрған сөздерді табыңыздар.
- •4. Сөйлемдерді мәтінге сәйкес толықтырып жазыңыздар.
- •5. Сөйлемдерден мекендік қатынастарды білдіріп тұрған сөздерді табыңыздар.
- •6. Адасқан обьектілерді сәйкестендіріңіздер.
- •7. Мәтінді оқыңыздар. Жер жаннаты – Жетісу
- •8. Мақал-мәтелдердің мағынасын ұғып, есте сақтаңыздар.
- •9. Мәтінді оқыңыздар. Қазақстанның таулы аймақтарының табиғаты
- •1. Ойтүрткі сұрақтарға жауап беріңіздер.
- •2. Мәтінді оқып, аударыңыздар. Шоқан Уалиханов
- •3. Сөйлемді мәтін бойынша толықтырыңыздар.
- •Ағымдық, аралық және қорытынды бақылаудың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқау
- •Аралық бақылау тапсырмалары
- •24. Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауғадың орындалуы
- •25. Аралық бақылау тапсырмалары ................................................................................ 67
- •26. Мазмұны...................................... .................................................................................... 68
8.Көп нүктенің орнына өткен шақтың тиісті жұрнақтарын қойып жазыңыздар.
Біз таза ауада демал... . Олар бүгін ағаш егуге барма... . Бұл туралы өткенде сен айт... . Табиғат туралы ғылыми еңбектер жаз... . Ол кезде ауа таза бол... . Ешкім маған айт... жоқ. Сіз табиғатты қорғау туралы жиналысқа бар... емес... . Бақшаға ағаш отырғыз... еді.
Ауа таза болмағаннан адам денсаулығы нащарлай... . Машиналар ауаны ластай... .
9.Сұрақтардың орнына тиісті сөздерді қойып, сөйлем құрап жазыңыздар.
Кім ? Не
Кімге? тікті Қайда? сайрады
Не Қашан ?
Осы шақ
Осы шақ сөйлеп тұрған сәтпен байланысты іс-әрекеттің болып жатқанын білдіреді. Осы шақ болатын етістіктердің мағыналық белгілері:
Сөйлеп тұрған кездегі іс-әрекетті білдіреді: болып жатыр, сөйлеп тұр.
Әрдайым қайталанып тұратын дағдылы іс-әрекетті білдіреді: ұшады, айтады.
Нақ осы шақ
Іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәтте болып жатқанын білдіреді:
а) отыр, тұр, жатыр, жүр қалып етістіктерінің жіктелуі арқылы
жасалады.
ә) нақ осы шақ -ып,-іп,-п тұлғалы көсемшемен отыр, жатыр, тұр, жүр қалып етістіктерінің көмекші етістік қызметінде тіркесуінен жасалады: барып отыр, тыңдап тұр, оқып жатыр, тыңдап жүр.
Ауыспалы осы шақ
Ауыспалы осы шақ іс-әрекеттің дағдылы қалыпта болып тұруын білдіреді де,
-а,-е,-й тұлғалы көсемшенің жіктеліп елуі арқылы жасалады: жазады, күлемін.
Келер шақ
Келер шақ іс-әрекеттің әлі болмағанын, сөйлеп тұрған сәттен кейін іске асатынын білдіреді. Келер шақтың болжалды келер шақ, мақсатты келер шақ, ауыспалы келер шақ деп аталатын түрлері бар.
Болжалды келер шақ
Іс-әрекеттің болатынын нақты көрсетпей, болжай ғана айтылуын білдіреді де,
1. -ар,-ер,-р тұлғалы есімшенің жұрнағы жалғану арқылы;
2.Болымсыз етістіктен кейін - с жұрнағы жалғану арқылы жасалып, жіктеледі.
Мақсатты келер шақ
Мақсатты келер шақ іс-әрекеттің келешекте мақсат етіле орындалатынын білдіреді де,
етістіктің түбіріне -мақ /-мек, -пақ / -пек, -бақ / -бек жұрнақтарының жалғанып жіктелуі арқылы жасалады: бармақ, қайтпақ;
етістіктің түбіріне -мақ /-мек, -пақ / -пек, -бақ / -бек жұрнақтарынан кейін
-ші,-шы жұрнақтары жалғанып барып, жіктелуі арқылы да жасалады: оқымақшы, сөйлемекші.
Ауыспалы келер шақ
Ауыспалы осы шақ ауыспалы осы шақ сияқты –а,-е,-й жұрнақты көсемшенің жіктелуінен жасалады: көрмеймін, барайын.