Әлемнің кейбір елдеріндегі ,доллармен алғандағы, жан басына шаққанда ұлттық жалпы табыстың көлемі ( ұжт)

12-1 кесте.

Төменгі деңгей 440 $ дейін	Орта деңгейден төмен 440 тан 1490 $ дейін	Орташа деңгей 1490 нан 1930 $ дейін	Орташа деңгейден жоғары 1930 дан 5440 $ дейін	Жоғары деңгей 5440 тан 28600 $ дейін және жоғары
Тәжікстан 210 Қырғызстан-340 Өзбекстан- 420	Моңғолия- 480 Пәкістан- 520 Молдова- 590	Қазақстан-1780 Эквадор- 1830 Тонга- 1490	Ресей-2610 Румыния-2260 Бразилия-2720 Түркия- 2800	Канада-21470 Франция-24730 Германия-25270 Финляндия-22706 Швеция-28910
Нигерия- 350	Грузия- 770	Албания- 1740	Польша- 5280	Жапония-34180 АҚШ-37870
Танзания- 300	Украина- 970	Босния- 1530	Эстония- 5380	Швейцария-40680
Бангладеш-400	Армения - 950	Беларусь -1600	Литва- 4500	Норвегия-43400

*Страны и регионы,2005 ж М "Весь мир" баспасы, 2005

Қолданудың түпкілікті фазасында ұлттық табыс екі қордан тұрады: а) тұтыну қоры; ә) қорлану қоры.Ұлттық табыс мөлшері тұрғындардың тұтыну деңгейі мен өсуі, сондай-ақ өндіріс аумағы мен өсу қарқынына байланысты. Ұлттық табыс жиынтық қоғамдық өнімнің шамамен 50 % құрайды. Ұлттық табыс қоғамның түпкілікті өнімнен амортизация сомасына кем, шамамен 8-10% болады.

Егер ұлттық табыс көлемін елдегі тұрғындар санына бөлсек, онда өте маңызды экономикалық көрсеткішті табамыз: тұрғындар өмір деңгейінің айнасы-жан басына шаққандағы ұлттық табыс. Әлемдік қауымдастыққа енетін елдер бойынша өмір деңгейін анықтау үшін жан басына шаққандағы жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) көлемін қолдануға болады. (талица № 12-1 қараңыз)

4. Жалпы ішкі өнім (жіө) және өзара байланысқан көрсеткіштер жүйесі

Ұлттық өндіріс көлемін өлшеу үшін жалпы ішкі өнім ( ЖІӨ) көрсеткіші қолданады, ол барлық жылдық өнім құнының сомасын құрайды, сондай-ақ ел ішіндегі шет ел және өзінің өндіріс факторларын қолдану арқылы құралады.

Оны жалпы ұлттық өнім (ЖҰӨ) жалпы ішкі өнімнен (ЖІӨ) осы елдегі қолданылған ресурстар табысы сомасының шет елдегі өнімнен (пайыз, дивиденд, жалақы және т.б) артық болады.

ЖІӨ = ЖҰӨ - сыртқы экономика операция бойынша сальдо.

ЖІӨ өзіне тікелей сол елде өндірген өнім мен қызмет көрсетуді және бұл елдегі өндіріс факторын қолданғанда ғана еңгізеді. Егер, жапондықтарға жататын өндіріс факторын АҚШ-да қолданса, онда олардың құны ЖІӨ-ге еңгізілмейді.

ЖІӨ тұрғындар көңіліне ұлттық кірістің көлемімен тұрғындардың өмір сүру деңгейін көрсетеді.

Жіө тұрғындар көңілінде

(доллар есебімен)

12-2 кесте

	Барлық әлемде	Қазақстан	Жоғары деңгей	Орташа деңгей	Төменгі деңгей
ЖІӨ (доллар есебімен)	7804	5870	24806	4269	1184

Елдегі барлық фирмалардың қосарланған құн сомасы ЖІӨ-құрайды. Жалпы ішкі өнім мемлекеттің барлық территориясында өндірілетін болғандықтан, сондай-ақ ол өзіне тұтыну мен инвестицияны ендіреді.

Біз көрсетіп отырған мәлімет шартты әрі өзгермелі болғанымен, тартымды екендігінде дау жоқ. Осы көрсеткіш қарастырп отырған елдердегі тұрғындардың өмір деңгейімен ғана шектелмей, қоғамдық өндірістің тиімділігін де байқатады.