II Тарау. Еуропалық Одақ және Қазақстан

2.2. Еуропалық Одақ құрылуы мен қызметі

Еуропалық Одақ - халықаралық саяси және экономикалық бірлестік.

Жалпы саны 373 млн. адамнан асатын халқы бар Еуропа елдерінің Германия, Франция, Италия, Бельгия, Нидерланд, Люсенбург, Ұлыбритания, Дания, Ирландия, Грекия, Испания, Португалия, Австрия, Швеция елдерінің қатысумен 1993 жылы құрылған.⁴

/1951 осы ұйым Еуропалық ұйымдастырушылық негізінде қаланды/, Еуропалық экономикалық қауымдастық/ 1957жылы Рим келісім-шарты бойынша құрылған бұл ұйым " ортақ рынок" деп те аталады/, сондай-ақ Атом энергиясы бойынша Еуропалық қауымдастық/ 1957 жылы құрылған қарым-қатынасы негізінде жұмыс істейді/. Еуропалық Одақ аясындағы интеграциялық ынтымақтастықтың басты мақсаты Бірегей европалық актіде / 1987/, Мастрик келісім-шартында / 1992/және Амстердам келісімінде / 1997/ айқындалған.⁵

Соңғы жылдары Еуропалық Одақ мынандай бағыттарда:

1. Ортақ рыноктан экономикалық және валюталық одаққа өту.

2. Кең өрістілік стратегиясын жүзеге асыру

3. Бірегей сыртқы саясатқауым саласында тұтастық ахуалын қалыптастыру.

Жерорта теңізінің жағалауындағы, Азия, Латын Америкасы, Африка құрылығыаймақтық саясатты жандандыру, әлеуметтік саладағы үйлесімділік туралы айтырып, құқық қорғау және ішкі тәртіп сақтау әртекті байланысты өрістету мақсатында қызмет етіп келеді.

1999 жылы 1 - ші қаңтардан бастап / алғашқы кезекте 11 мемлекет: Австрия, Белгия, Германия, Ирландия, Испания, Италия, Люксенбург, Нидерланд, Португалия, Финлияндия/ есеп айырысу операциялары тепе -теңдік қасиеті бекіндірілген бірегей еуро валютасын енгізді.

Еуропалық Одақ жалпы органдармен, институтардың қатарына еуропалық комиссия, еуро парламент, еуро одақ кеңесі, еуропалық қауымдастық, сонымен қатар экономикалық, әлеуметтік аймақтар жөніндегі комиссия жатады.

Еуропалық Одақ 1995 жылдың қаңтарында еуропалық одақ комиссиясының штаб пәтері орналасқан Брюссельде. Еуропалық Одақ ТАСИС бағдарламасы шеңберінде көмек көрсетеді.⁶

Еуропалық Одақ пен Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алған күннен бастап әріптес болып табылады және ұдайы кеңейіп тұратын бірлескен диалог жүргізуде. Ынтымақтастықтың бірінші жылдары бұл диалог сауда мен инвестициялар мәселелеріне бағдарланды, ал 2002 жылдан бастап энергетика, көлік, сондай-ақ сот әділдігі мен құқықтық тәртіп сияқты басқа да маңызды салаларды қамти бастады.

1995 жылы қол қойылған және 1999 жылы күшіне енген Әріптестік және ынтымақтастық туралы келісім (ӘЫК) [225 KB] .

ЕО мен Қазақстанның әріптестігі негізделетін басты құжат болып табылады. 2009 жылғы мамырдан бастап Брюссель мен Астанада жаңа жетілдірілген келісімді талқылау басталды.

Өңірлік деңгейде Қазақстан Еуропалық Одақ және Орталық Азия жаңа әріптестік стратегиясы шеңберінде басым ел болып табылады . 2012 жылы маусымда Еуропалық Одақ пен Еуропалық Комиссия Орталық Азия бойынша ЕО стратегиясын іске асыру туралы өзінің Бірлескен Есебін жариялады .

ЕО мен Қазақстан арасындағы жаңа жетілдірген келісім бойынша келіссөз 2011 жылы 27 маусымда Брюссельде басталды.

Кеңейтілген келісім бойынша бұл келіссөз ЕО мен оған кіретін мүше-мемлекеттердің Қазақстанмен қатынастарын одан әрі дамыту және ынтымақтастықты нығайту үшін маңызды кезең болып табылады.