V Жаңа материалды түсіндіру кезеңі:

1. Кіріспе: орман-тоғай туралы не білеміз? Орманда қандай өсімдіктер өсіп, қандай жануарлар тіршілік етеді ?

2. Жаңа сабақты түсіндіру.

Еліміздің солтүстігіндегі Оңтүстік Орал мен Алтайға дейінгі кең алқаптың жазық бөлігінде шағын ормандар өседі. Далалы және шөлді жерлердегі кішірек өзендер мен көлдердің жағасында шоқ тоғайлар көп. Орман мен тоғайлардың өсімдіктеріне қолайлы жағдайлар жеткілікті,топырағы құнарлы,ылғалы мол,топырағы қыста тоң болып қатып қалмайды.Жануарларына мол азық, ыңғайлы баспана да бар. Қызылжар қаласының төңірегінде қайыңды ормандар жиі кездеседі.Қарағайлы орман мен шыршалы орманның қандай ерекшелігі бар екенін айту. Жарық түсетін қарағайлы орман сияқты жерлерде ,топырағы құнарлы,ылғалы мол жерлерде қойбүлдірген, таңқурай, тошала, қарақат,долана, мүкжидек, сиырбүлдірген, мойыл,балшытыр, айдаршөп, қоғажай көктерек.қарағай,шырша ,қайың сияқты өсімдіктер көп. Кауфман көкгүлі «Қызыл кітапқа »енген.Орман өсімдіктері адамға пайдалы, дәрілік қасиеті бар. Оларды емдік шөптер дейді.

Суреттер бойынша түсіндіру.

Шөлейт пен шөлдегі өзен аңғарында ,кішігірім көл жағалауында ну тоғайлар өседі. Шағын тоғайлар ылғалы бар сайларда кездеседі. Тоғайда жидек көп. Өзен аңғарларында шабындықтар жайқалады. Тоғайда терек,тораңғы, бұталардан шеңгел, ұшқат өседі. Жануарлары да ағашты ,бұталы жердің тіршілік жағдайына бейімделген. Көпшілігінің түсі ағаш діңіне ұқсас қызғылт,қоңыр, сұр немесе жапырақ тәрізді теңбіл,жасылдау болады.Сілеусін, борша тышқан, тиін—жануарлары, тоқылдақ,көкқарға, шымшық, жапалақ—орман қамқоршылары.Тоғай жануарлары бартоғай бұғысы, елік,қасқыр,түлкі. Қалың тоғайларда қырғауыл, мысықторғай, жамансары кездеседі.

Суреттерін көрсетіп түсіндіру.

Оқулықпен жұмыс. Дауыстап тізбектей оқыту.

Vі Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі:

Орман мен тоғай өсімдіктері мен жануарлары адамдар үшін қаншалықты қажет деп ойлайсыңдар?Өз ойларын әңгімелету.

VІІ Бекіту кезеңі: Қорытындылау

-Орман мен тоғайдың айырмасы қандай?

- Тоғайда әсіресе не көп өседі?

-Орман-тоғай жануарлары неге алуан түрлі болатынын айт.

VІІІ Үйге тапсырма беру кезеңі: 93-95-беттерді оқу, мазмұны, дәптерге 95-беттегі тапсырманы орындау.

№35. Тақырыбы: Орманның пайдасы және оны қорғау.

Мақсаты:Орманның пайдасы және оны қорғау туралы түсіндіру.

Ойлау қабілеттерін, сөйлеу тілін, сөздік қорын теориялық білімін дамыту.

Орманды жерлерде тазалық сақтауға ,өрттен қорғауға ат салысуға, айналаны қоршаған ортаға деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу.

Сабақ типі: аралас сабақ Көрнекілігі: суреттер

Әдісі: түсіндіру, әңгімелеу,сұрақ-жауап, көрнекілік

Барысы: І Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын сабаққа аудару. Табиғат ол- анамыз, Табиғатқа баламыз.

Құшағында ойнаймыз Шаттық әнге саламыз.

ІІ .Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Орман –тоғай өсімдіктері мен жануарлары туралы білімдерін тексеру.Дәптердегі тапсырмаларын тексеру.

ІІІ. Білімді тексеру кезеңі: Орман мен тоғайдың айырмасы қандай?

- Тоғайда әсіресе не көп өседі?

-Орман-тоғай жануарлары неге алуан түрлі болатынын айт.

Тоғайда тіршілік ететін құстарды көргендерің бар ма?

ІV .Мақсатын қою кезеңі:

Тақырыбын, мақсатын хабарлау Орманның пайдасы және оны қорғау.

.V .Жаңа материалды түсіндіру кезеңі:

1.Кіріспе: Орманнан қандай заттар алынады? Бұл сұраққа ағаш шебері қалай жауап береді?

Қағаз дайындайтын комбинат жұмысшысы қалай жауап береді?

Теміржолшы ше? Дәрі-дәрмек жасаушы қалай айтар еді? Инженер ше?

Балалар өздері білетін мамандар туралы білгенін әңгімелеп береді.

2.«Орман –ең алдымен адамның денсаулығы» еккнін дәрігер айтар еді. Демалысүйлері, тынығу орындары ағаш арасына салынады. Ол жердің ауасы таза,әрі шипалы. Ормандар болмаса ,ғаламшарымыздағы оттегі адамдардың тыныс алуына жетпес еді. Шаруашылықта орман өнімін пайдаланбайтын бірде-бір сала жоқ. Орман –жомарт табиғаттың адамға тартқан сыйы,ьол байлықтың қасиетті қоймасы. Орман-тоғай –баға жетпес табиғат қазынасы, халық байлығы. Сондықтан мемлекет ормандарды, тоғайларды қорғайды. Орманды жерлерде қорықтар ұйымдастырылып, оларды ағаш кесуге,жануарларды аулауға қатаң тыйым салынған.Қазақстан жерінде он шақты қорық бар.Өсімдіктер мен жануарлар қорғауға алынып, азайып кеткен түрлері Қазақстанның «Қызыл кітабына»енген. Егер қорғау шараларын жүргізбесе , олар мүлде жойылып кетуі мүмкін. «Қызыл кітап»міне, осындай өсімдіктер мен жануарларды қорғауға шақырады.

Орманды қорғауға берілген ережені оқып, есте сақтауларын айту.

Оқулықпен жұмыс. Дауыстап тізбектей оқу.