Бір таңбалы сандарға көбейту және бөлу.

№ 28. Тақырыбы: Ауызша көбейту және бөлу тәсілдері.

Мақсаты: көп таңбалы сандардың өтілген есептеу тәсілдерін бекіту; оқып-үйренген тәсілдерді меңгеру деңгейін анықтау және түзетулер жүргізу.

Сабақтың түрі: аралас Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өздік, есептеу, салыстыру.

Көрнекілігі: қосымша тапсырмалар жазылған үлестірмелер, кестелер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық, амандасу, түгендеу.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 7.

ІІІ. Өткенді пысықтау: Зейінділік ойыны:

№ 1. Кестені толтыр. Есептеуді қалай тиімді орындауға болатынын ойлан.

а	200	15	6	120
b	30	30	40	5
с	5	9	100	15
d	4	2	4	3
( а + b +с) ∙d	940	108	584	420

ІҮ. Жаңа сабақ: 1. түсіндіру, еске түсіру, қайталау.

№ 2.(а). Қосындыны санға қалай көбейтуге болады?

(а + b) ∙ с = а ∙ с + b ∙ с

с ∙ (а + b) = с ∙ а + с ∙ b

қосындыны санға қалай көбейту үшін, әр қосылғышты сол санға көбейтіп, содан шыққан көбейтінділерді қосу керек.

(1 000 + 200 + 30 + 4) ∙ 2 = 1 000 ∙ 2 + 200 ∙ 2 + 30 ∙ 2 + 4 ∙ 2 = 2 000 + 400 + 60 + 8 = 2 468

1 234 ∙ 2 = 1 000 ∙ 2 + 200 ∙ 2 + 30 ∙ 2 + 4 ∙ 2 = 2 000 + 400 + 60 8 = 2 468

№(ә). Қосындыны санға қалай бөлуге болады?

(а + b) : с = а : с + b : с

Қосындыны санға бөлу кезінде әрбір қосылғыш осы санға бөлінетін болса, онда тиімді есептеу үшін әр қосылғышты санға бөліп, алынған нәтижені қосуға болады.

Түсіндіріп шығару.

(2 000 + 400 + 60 + 8) : 2 = 2 000 : 2 + 400 : 2 + 60 : 2 + 8 : 2 = 1 000+ 200 + 30 +4 = 1 234

1 234 : 2 = 617

Ү. Жаңа сабақты пысықтау: Есеп шығару: жұптық жұмыс.

№ 3. Түсіндіре отырып есепте. Көрсетілген теңдіктерді пайдалан.

4 ∙ 6 = 24 4 ∙ 6 000 = 24 000 7 ∙ 7 000 = 49 000 4 000 ∙ 8 = 32 000

№ 4. Есепті шығар.

Ш: 500 000 – 700 ∙ 2 = 500 000 – 1 400 = 498 600 Ж: арақашықтығы 498 600м.

Ш: (45 + 38) + 50 = 83 + 50 = 133 Ж: барлығы 133м

№ 5. Өздік жұмыс. Тіктөртбұрыш, шаршы сыз.

ҮІ. Бекіту. Шығармашылық тапсырма. № 7.

Ү. Үйге тапсырма: № 6. 53 - бет. Бағалау

№ 29. Тақырыбы: Ауызша көбейту және бөлу тәсілдері.

Мақсаты: нөлмен аяқталатын сандарды көбейту және бөлуді орындау дағдыларын қалыптастыру; көп таңбалы сандарды көбейтудің өтілген ауызша тәсілдерін бекіту.

Сабақтың түрі: аралас Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өздік, есептеу, салыстыру.

Көрнекілігі: қосымша тапсырмалар жазылған үлестірмелер, кестелер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық, амандасу, түгендеу.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 7.

ІІІ. Өткенді пысықтау: Ауызша жұмыс. Зейінділік ойыны:

с	1 150	3 212	2 106	3 012	95	105
2 ∙ с	2 300	6 424	4 212	6 024	190	210

ІҮ. Жаңа сабақ: 1. түсіндіру, еске түсіру, қайталау.

№ 1. Бөліндінің мәні мен қалдықты тап.

Бөлінгіш	470	190	800	350	250
Бөлгіш	70	90	90	40	40
Бөліндінің мәні	6	2	8	8	6
Қалдық	50	10	80	30	10

№ 2, 3 тапсырманы қалай орындағандарын дауыстап түсіндіріп шығарады.

60 ∙ 80 = 4 800 70 ∙ 70 = 4 900 300 ∙ 90 = 27 000 400 ∙ 60 = 24 000

№ 3.

4 000 : 20 = 200 18 000 : 30 = 600 9 000 : 300 = 30 1 000 : 20 = 50 63 000 : 700 = 90

Ү. Жаңа сабақты пысықтау: Есеп шығару:

№ 4. Есепті шығар.

135 : 5 = 27 (км) – жаяу. 135 : 3 = 45(км) – атпен. 135 – (27 + 45) = 63(км) – автобус

№ 4(ә). Ш: 1 000 5 – 4 500 = 5 000 – 4 500 = 500 Ж: 500тг қалды.

№ 5. Өздік жұмыс.

№ 6. Көрсетілген өлшем бірліктеріне өрнекте. Жұптық жұмыс.

6м² = 60 000см² = 6 000 000мм²  120ц = 12т. 56 000г = 56кг

№ 7. Өрнектерді жаз және олардың мәнін тап.

Көбейткіш	1 000 + 70	4	260 ∙ 10	3	20 + 7
Көбейткіш	3	20 + 9	2	1 000 + 80	80
Көбейтіндінің мәні	3 210	116	5 200	3 240	2 160

ҮІ. Бекіту. Шығармашылық тапсырма. № 8

Ү. Үйге тапсырма: № 2 (3-4), № 3.(3-4). 54 - бет. Бағалау

№ 30. Тақырыбы: Жазбаша көбейту және бөлу тәсілдері.

Мақсаты: көп таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлудің жазбаша тәсілдерімен таныстыру; есептеу дағдыларын жетілдіру.

Сабақтың түрі: аралас Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өздік, есептеу, салыстыру.

Көрнекілігі: қосымша тапсырмалар жазылған үлестірмелер, кестелер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық, амандасу, түгендеу.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 2 (3-4), № 3.(3-4)

ІІІ. Өткенді пысықтау: Зейінділік ойыны: № 1. Ауызша есептеу. (600, 300; 700)

ІҮ. Жаңа сабақ: 1. түсіндіру, еске түсіру, қайталау.

№ 2. Жазбаша көбейту алгоритмін қарастыру және есептеуді түсіндіру.

х 2 3 1 2 4 бірліктерді көбейтемін 4 2 8. 8-ді бірліктердің астына жазамын

2 Ондықтарды көбейтемін: 2 2 = 4. 4-ті ондықтардың астына жазамын

4 6 2 4 8 т.с.с.

Жауабын оқимын: 46 248

№ 2 (ә). Бөлуді жоғарғы разрядтан бастайды.

∙ ∙ ∙ ∙ ∙ жазамын. Ондық мыңдарды бөлемін: 4 : 2 = 2. 2-ні бөліндінің

– 4 6 2 4 8 2 мәніне жазамын.

4 2 3 1 2 4 Бірлік мыңды бөлемін: 6 : 2 = 3. 3-ті бөліндінің мәніне жазамын.

– 6 Жүздіктерді бөлемін: 2 : 2 = 1. 1-ді бөліндінің мәніне жазамын.

6 Ондықтарды бөлемін: 4 : 2 = 2. 2-ні бөліндінің мәніне жазамын.

– 2 Бірліктерді бөлемін: 8 : 2 = 4. 4-ті бөліндінің мәніне жазамын.

2 Жауабын оқимын: 23 124.

• 4

4

– 8

8

0

-Бөлуді қандай разрядтан бастайды? Бөліндіде неше цифр болатынын қалай анықтауға болады?

Ү. Жаңа сабақты пысықтау: Есеп шығару: № 4. Есепті жан-жақтан талдау.

1). 8 + 12 = 20(ж) – барлығы

2). 300 : 20 = 15 (кг) – 1 жәшіктің массасы.

3). 15 ∙ 8 = 120 (кг) – 1-күні сатылды.

4). 15 ∙ 12 = 180 (кг) немесе 300 – 120 = 180 (кг) – 2күні сатылды.

№ 5.Өздік жұмыс. Теңдеуді шеш.

№ 6. (4 оқушы тақтада орындайды). Амалдар бойынша жаза отырып есепте.

13 242 ∙ 2 + 63 297 = 89 781 73 865 + 84 844 : 2 = 116 287

№ 8. Есептеуді жазбаша орында.

+ 48 мин + 2 сағ 45 мин. = (165 мин)

32 мин 54 мин

80 мин 219 мин = 3сағ 39 мин

ҮІ. Бекіту. Шығармашылық тапсырма. № 9. Бос орындарға сан жаз.

Ү. Үйге тапсырма: № 3. 56 - бет. Бағалау

№ 31. Тақырыбы: Жазбаша көбейту және бөлу тәсілдері.

Мақсаты: көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу тәсілдерімен таныстыру (бір рет разрядтан аттау арқылы); көп таңбалы сандармен есептер шығара алуларын дамыту; ұқыптылыққа, тиянақтылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өздік, есептеу, салыстыру.

Көрнекілігі: қосымша тапсырмалар жазылған үлестірмелер, кестелер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық, амандасу, түгендеу.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: №3.

ІІІ. Өткенді пысықтау: Ауызша жұмыс. Зейінділік ойыны

5 * 5 * 5 = 30 6 * 6 * 6 = 30 3 * 3 * 3 * 3 = 30

Шешуі: 5 ∙ 5 + 5 = 30 6 ∙ 6 – 6 = 30 3 ∙ 3 ∙ 3 + 3 = 30

ІҮ. Жаңа сабақ: 1. түсіндіру, еске түсіру, қайталау.

№ 6. Шырынды құю үшін зауытқа неше ыдыс керек екенін тап.

Ш: 36 000л : 2 л = 18 000 (ыдыс керек)

720 000 л : 3 л = 24 000 (ыдыс керек) Ж: 2 л ыдыс 18 000, 3 л ыдыс 24 000 керек.

№ 6(ә). Зауыт неше литр шырын өндіргенін есепте.

Ш: 9 000 ∙ 5 = 45 000л

Ш: 3 200 ∙ 3 = 9 600л Ж: зауыт 5л – 45 000л, 3 л – 9 600 (л) шырын өндірген.

Кітаппен жұмыс: № 1. Есептеуді қалай орындағанын түсіндір.

№ 3. Жұптық жұмыс.

8. м² = 1м ∙ 2м ∙ 4м

№ 4. Қай тәсіл тиімдірек? 1 тәсіл: (48 + 26) : 2 = 37 (жұп)

2-тәсіл: 48 : 2 + 26 : 2 = 37 (жұп)

Ү. Жаңа сабақты пысықтау: Есеп шығару:

№ 2. Есептеу жазбаша орында. Дұрыстығын тексер.

№ 7. Амалдар ретін анықта және есепте.

98 : 49 ∙ 50 – 78 = 22 54 : 18 ∙ 26 – 77 = 1 29 ∙3 – 49 + 27 + 19 ∙ 4 – 59 = 82

ҮІ. Бекіту. Шығармашылық тапсырма. № 8. Жылдамдыққа есептеу.

Ү. Үйге тапсырма: № 5. 58 - бет. Бағалау

№ 32. Тақырыбы: Жазбаша көбейту және бөлу тәсілдері.

Мақсаты: көп таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу тәсілдерімен таныстыру (бір рет разрядтан аттау арқылы); көп таңбалы сандармен есептер шығара алуларын дамыту; ұқыптылыққа, тиянақтылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, өздік, есептеу, салыстыру.

Көрнекілігі: қосымша тапсырмалар жазылған үлестірмелер, кестелер

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа даярлық, амандасу, түгендеу.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: № 5.

ІІІ. Өткенді пысықтау: Зейінділік ойыны:

№ 1. Есептеудің қалай орындалғанын түсіндір.

№ 2. Өздік жұмыс. Есептеуді жазбаша орында.

х 87 612 х 81 464

3 4

262 836 325 856 т.с.с.

№ 3. Дөңгелектерге жазылған сандардың арасынан карточкадағы барлық сандарға бөлінетінін тап. Сәйкес теңдіктерді жаз.

(300); 24 000 : 300 = 80 36 000 : 300 = 120 12 000 : 300 = 40 27 000 : 300 = 40

ІҮ. Жаңа сабақ: 1. түсіндіру, еске түсіру, қайталау.

№ 4. Есеп шарты бойынша сызба сыз. Есепті шығар.

Ш: 309 – (108 + 47) = 154 (км) Ж: арақашықтығв 154 км тең.

Ш: 50 км – (18 км + 17 км) = 15 км Ж: арақашықтығы 15 км тең.

№ 6. Жұппен жұмыс.

Ү. Жаңа сабақты пысықтау: Есеп шығару: № 7. Көрсетілген өлшем бірліктеріне өрнекте.

89 м² = 10 000 см² 98 203м = 98 км 203м 63 км² = 1 000 000м² т.с.с.

ҮІ. Бекіту. Шығармашылық тапсырма. № 8. Бос орындарға сан жаз.

Ү. Үйге тапсырма: № 5. 60 - бет. Бағалау

№ 33. Тақырыбы: Бақылау жұмысы. № 2.