Бақылау сұрақтары

1. Көпкеуекті панелдерді қалыптау кезінде машина қандай технологиялық операциялар орындайды?

2. Машинаға қалыпты беру және қозғалту қалай қамтамасыз етіледі.

3.Көпкеуепті панелдерді қалыптау үшін конвейерлі машина конструкциясы қандай?

4. Машинаның тізбекті итергіш жетегінің кинематикалық сұлбасы қандай?

5. Тізбекті итергіштің жалпы тарту күші қалай анықталады?

6. Көпкеуекті панелдерді қалыптауды тарту шығыршықты машиналарының қозғалыс принциптері және конструкциялары қандай?

7. Дірілтөсемді шығару және қалыпқа енгізу үшін қажетті жылдамдық пен күш қалай анықталады?

8. Шығыршықты немесе итергіш жетегінің кинематикалық есебін орындаңыз және электрқозғалтқышты қалай пайдаланатынын түсіндіріңіз, егер шығыршықтың немесе итергіштің жалпы тарту күші және дірілтөсемді шығару жылдамдығы белгілі болса.

9. Дірілтөсемдердің дірілдеткіштер жетегі қалай іске асырылады?

10. Бетонды тығыздауға және подшипниктердегі үйкелісті жеңуге қажетті, дірілтөсем тепе-теңсіздігінің геометриялық өлшемі және қуатын есептеу әдісі қандай?

№ 9- жаттығу

Центрифуга – біртекті емес жүйені ажыратуға арналған қондырғы есебі.

Тапсырма.

1. Центрофугада құбыр кескінді темір бетон бұйымдарды қалыптаудың технологиялық процесін оқып меңгеру.

2. Центрифуганың жұмыс істеу принціпін және конструкциясын оқып меңгеру.

3. Роликті центрифуганың екі режимде жұмыс істеуі үшін қалыптың айналу жиілігін анықтау. Қалыптың айналуға кедергі моментін және оған сәйкес қуатын табу.

Жаттығуды орындау тәртібі.

1. Центрифугада темірбетон бұйымдарын қалыптаудың технологиялық процесін оқып үйренеді.

2. Центрифуганы пайдалану негіздерімен, конструкциясымен және қолдану аймағымен танысады.

Берілген центрифуганың (10-кесте) жұмыс істеу принціпіне және конструкциясына қысқаша сипаттама келтіреді, оның кинематикалық сұлбасын түзеді.

3.Есептік схема [9] келтіреді және қалыптың бұрыштық әртүрлі айналу

жылдамдығын анықтайды: 1)қиын қыстау жағдайда; 2)бетон араласпасын тарату үшін; 3) оны тығыздау үшін (23-кесте) қиын қыстау жағдайда бұрыштық жылдамдық, рад/с;

мұндағы D-құбырдың ішкі диаметрі, м (10-кесте). Бетон араласпасын тарату үшін қажетті қалыптың бұрыштық айналу жылдамдығы, рад/с,

23-сурет Роликті центрифуганы есептеудің сұлбасы.

мұндағы k₁=1,4....1,9- бетонның қалып бетінде жіктелмей бетон араласпасының бір қалыпты таралуы үшін центрифуганың айналу жылдамдығының жоғарлауын ескеретін коэффициент.

Сонан соң қалыптың бұрыштық айналу жылдамдығын анықтайды, бұл кезде қалыптарға таратылған бетон араласпасының тығыздалуы қамтамасыз етіледі. Есеп бетон араласпасының ортадан тепкіш күштер қысымының есебінен қамтамасыз ету шартымен жүргізіледі және q = 1,0· 10⁵ Па аз емес.

Бұл кезде центрифуганың бұрыштық жылдамдығы, рад/с,

мұндағы q = 10⁵ Па – ортадан тепкіш күштер әсерінің құбырдың сыртқы беттік (жазықтық) бірлігіне келетін қысымы, R = D/2 + b – қалыптың ішкі радиусы немесе құбырдың сыртқы радиусы, м; b- құбыр қабырғасының қалыңдығы, м (10-кесте);

r = D/2 – құбырдың ішкі радиусы, м; ρ≈2400 кг/м³ – бетон араласпасының тығыздығы.

10-кесте. Роликті центрифуганы есептеуге бастапқы берілгендер

нұсқалар	Құбырдың ішкі диаметрі, D,м	Қалыптың бетонмен бірге салмағы G, кН	Құбыр қабырғасының қалыңдығы b,мм	Тірек шығыршы-ғының диаметрі D , мм	Шығыршық цапфасының диамерті dц, мм	Қалып құсауының рабиусы Rυ. мм
1	0,2	10	60	300	50	0,25
2	0,2	11	70	300	50	0,25
3	0,2	12	80	300	50	0,25
4	0,3	13	60	300	50	0,3
5	0,3	14	70	300	50	0,3
6	0,3	15	80	300	50	0,3
7	0,4	16	60	300	60	0,35
8	0,4	17	70	300	60	0,35
9	0,4	18	80	300	60	0,35
10	0,5	19	60	300	60	0,4
11	0,5	20	70	350	60	0,4
12	0,5	21	80	350	60	0,4
13	0,6	22	60	350	70	0,45
14	0,6	23	70	350	70	0,45
15	0,6	24	80	350	70	0,45
16	0,7	25	60	350	70	0,5
17	0,7	26	70	350	70	0,5
18	0,7	27	80	350	70	0,5
19	0,8	28	60	350	80	0,55
20	0,8	29	70	350	80	0,55
21	0,8	30	80	400	80	0,55
22	0,9	31	60	400	80	0,6
23	0,9	32	70	400	80	0,6
24	0,9	33	80	400	80	0,6
25	1	34	60	400	80	0,65
26	1	35	70	400	80	0,65
27	1	36	80	400	80	0,65
28	1,1	37	60	400	80	0,7
29	1,1	38	70	400	80	0,7
30	1,1	39	80	400	80	0,7

Мұнан соң бетон араласпасын тығыздау режиміндегі қозғалтқыштың қуатын анықтайды, кВт, (қалыптың айналу уақытында бетон салу нұсқасын қабылдайды):

мұндағы М-қозғалтқыш білігіне келтірілген қалыптың айналуындағы моменттің қосынды кедергісі Н,м;

ω_у- бетон тығыздау режиміндегі центрифуганың бұрыштық айналу жылдамдығы, рад/с; η≈ 0,9- қозғалтқыштың механикалық ПӘК.

Өз кезегінде, М=М₁+М₂,

Мұндағы М₁ – тірек шығыршығының құрсауға үйкелу моменті, Н м;

М₂ – қалыптың ауамен үйкеліс моменті, Н·м.

Тірек шығыршығының құрсауға үйкеліс моменті.

Мұндағы тірек шығыршығының кедергі күші, Н:

Мұндағы G- қалыптың бетонмен бірге салмағы, Н (10-кесте);

β= 120⁰ сызықтар арасындағы орталық бұрыш, шығыршықтардың және құрсаудың айналу өсін біріктіретін;

= 0,0008 м – тербеліс шығыршықтардың құрсауға үйкеліс коэффиценті; D_р- тірек шығыршықтарының диаметрі, м (10-кесте);

μ = 0,005 – цапфадағы шығыршықтардың үйкеліс коэффиценті;

d_ц - цапфа шығыршықтарының диаметрі, м (10-кесте).

Ньютон формуласы бойынша қалыптың ауаға үйкеліс моменті

мұндағы k=0,07...0,1 – ауаның айналып ағу коэффиценті;

F = 3... 5 м² – фланец қабырғаларының және қалыптың көлденең қабырғаларының қосынды ауданы;

R_p≈0,9 R_δ – қабырға ауданының ауырлық ортасының радиусы, м/с; қабырғаның ауырлық ортасының аумақтық айналу жылдамдығы, м/с; ρ≈1 кг/м³ – ауа тығыздығы.

Бақылау сұрақтары.

1. Центрифуга қандай бұйымдар өндіруде қолданылады?

2. Центрифугалаудың технологиялық процесі қалай қамтамасыз етіледі?

3. Шығыршықты центрифуганың конструктивті сұлбасы және оның әрекет принциптері қандай?

4. Өстік центрифуганың конструктивті сұлбасы қандай және оның жүргізілуі мен тоқтауы қалай қамтамасыз етіледі?

5. Шығыршықты центрифуганың сатылы екпінді қозғалысы қалай қамтамасыз етіледі?

6. Шығыршықты центрифугадағы тежеуіш пен қуып озушы муфта қандай қызмет атқарады?

7. Қалыптың ауыспалы жағдайдағы бұрыштық айналу жылдамдығын алу үшін қажетті қандай жағдай қамтамасыз ету керек?

8. Физикалық тұрғыдан қалыптың айналысы кезінде, сақиналы кескін бойынша бетон араласпасын бірқалыпты тарату қалай түсіндіріледі?

9. Бетон араласпасын тығыздауға қажетті центрифуганың айналу жиілігін есептеу кезінде қандай болжамдарға сүйенеді?

10. Бетон араласпасын тығыздау режимінде центрифуга қозғалтқышы қуатын есептеу әдісі қандай?

қосалқы

Ф.4.7-002-04

________________________________Мамандық студенттері үшін _________________

(шифр,мамандық атаулуы,)

________________________________________________ пәні бойынша бақылау жұмысы

(пәннін аталуы)

Оқу түрі ____________________________________

Нұсқа №	Тапсырма мазмұны	Әдебиет

Ұсынылатын әдебиеттер

1____________________________________________________________________________

2____________________________________________________________________________

3____________________________________________________________________________

4____________________________________________________________________________

5___________________________________________________________________________

Каф,менгерушісі ______________________________________________________________

( Аты,тегі, қолы)