5. Koszty produkcji

1. Pani Zosia prowadzi samodzielnie zakład krawiecki. W ubiegłym roku jej utarg wyniósł 55.000 £, a koszty bezpośrednie 27.000 £. Kapitał finansowy włożony w działalność zakładu wynosił przez cały rok 25.000 £. Stopa procentowa wynosiła 10%. Gdyby Pani Zosia zdecydowała się podjąć pracę zarobkową w dużej firmie, mieszczącej się nieopodal, mogłaby tam zarobić 21.000 £. Oblicz:

1. koszt księgowy,

2. zysk księgowy,

3. koszt alternatywny pracy własnej,

4. koszt alternatywny wyłożonego kapitału,

5. łączny koszt ekonomiczny,

6. zysk ekonomiczny (nadzwyczajny).

2. Z Warszawy do Gdańska można polecieć samolotem lub pojechać pociągiem. Bilet lotniczy kosztuje 190 zł, lot trwa 1 godz. Bilet na pociąg kosztuje 60 zł, jazda trwa 4 godziny. Wyjaśnij, jaki będzie najbardziej ekonomiczny sposób podróży z punktu widzenia przedsiębiorcy, którego czas kosztuje 80 zł za godzinę i studenta, którego godzina jest warta 10 zł.

3. Właśnie dostałaś/eś nową pracę. Zarabiasz 50 zł za godzinę. Już w drugim tygodniu pracy masz towarzyszyć swojemu szefowi w podróży służbowej. Do wyboru masz pociąg i samolot. Twój szef na pewno pojedzie pociągiem, ponieważ nie znosi latania. Czy będziesz mu towarzyszyć, czy raczej wybierzesz samolot, biorąc pod uwagę, że bilet na pociąg kosztuje 80 zł i podróż trwa 6 godzin, zaś bilet na samolot jest droższy o 350%, podróż samolotem trwa godzinę. Przy jakiej stawce godzinowej zmienił(a)byś zdanie?

4. Pani Nowak i pan Kowalski założyli do spółki sklep. Przed założeniem sklepu pani Nowak pracowała w Żuczku i zarabiała 600 zł miesięcznie. Pan Kowalski był tramwajarzem i zarabiał 1000 zł miesięcznie. Oboje są właścicielami pomieszczenia, w którym urządzili sklep. W przeszłości wynajmowali je osobom trzecim za 1500 zł miesięcznie. Jakie są koszty alternatywne prowadzenia sklepu przez panią Kowalską i pana Nowaka? Wiedząc, że koszt księgowy prowadzenia własnego biznesu wynosi 6000 zł, a miesięczne utargi 9000 zł oblicz zyski księgowe oraz zyski ekonomiczne z prowadzenia sklepu. Co bardziej się opłaca prowadzenie sklepu czy praca w poprzednich miejscach zatrudnienia.

5. Joanna jest świeżo upieczoną panią doktor i stoi na progu życiowej decyzji dotyczącej kupna samochodu jako własnego narzędzia pracy aby móc jeździć do chorych. Za używany samochód musi zapłacić 8.000 zł. Przychody Joanny z prywatnej praktyki wynoszą 1500 zł miesięcznie. Koszty benzyny wynoszą 200 zł miesięcznie. Joanna mogłaby zatrudnić się w przychodni po sąsiedzku za 750 zł miesięcznie. Nie musiałaby wówczas kupować samochodu, a pieniądze mogłaby trzymać na lokacie oprocentowanej 5% w skali roku. Oblicz koszt księgowy, koszt ekonomiczny, zysk księgowy i zysk ekonomiczny z działalności Joanny.

6. Pan Zbyszek jest właścicielem magla. Miesięczne przychody z magla wynoszą 1500 zł. Koszty związane z opłatami za prąd wynoszą 800 zł. Gdyby Pan Zbyszek zamknął swój zakład mógłby starać się o wcześniejszą emeryturę, która wynosi 700 zł, ponadto mógłby wynająć pomieszczenie po maglu na skład cebulek tulipanów co przyniosłoby mu dochód w wysokości 250 zł miesięcznie. Oblicz koszt księgowy prowadzenia magla, zysk księgowy z tej działalności, koszt alternatywny pracy Pana Zbyszka, koszt alternatywny kapitału pana Zbyszka, łączny koszt ekonomiczny, oraz zysk ekonomiczny z prowadzenia magla.

7. Firma „Kowalski Art. International” produkuje dwa typy landszaftów – „Jeleń na rykowisku” i „Zachód słońca nad jeziorem”. Oblicz koszty księgowe, zyski księgowe, koszt alternatywny pracy własnej Kowalskiego, koszt alternatywny kapitału, oraz zysk ekonomiczny firmy wiedząc że: Kowalski produkuje 8 „Jeleni na rykowisku” miesięcznie i sprzedaje je po 250 zł sztuka oraz 10 zachodów słońca, których cena rynkowa za sztukę wynosi 200 zł. Koszty miesięczne związane z produkcją obrazów kształtują się następująco: wynajem atelier 800 zł; farby, pędzle, płótna i ramy 500 zł, reklama 200zł, wynagrodzenie dla pomocnika 1000 zł. Kowalski gdyby zrezygnował z produkcji landszaftów mógłby się zatrudnić w szkole podstawowej jako nauczycie plastyki zarabiałby wówczas 800 zł, podobną pracę mógłby znaleźć jego pomocnik. Oblicz koszt księgowy oraz zysk księgowy z produkcji landszaftów, a także koszt ekonomiczny, oraz zysk ekonomiczny z prowadzenia tej działalności.

8. Jan Kowalski w celu podniesienia swoich kwalifikacji zawodowych zapisuje się na trzymiesięczny kurs rachunkowości, który kosztuje 1000 zł. Uczestnictwo w kursie wymaga jednak od pana Kowalskiego skorzystania z bezpłatnego urlopu, co oznacza utratę zarobku w wysokości 1800 zł. W celu opłacenia kursu Jan Kowalski musi wpłacić ze swojego rachunku bankowego 600 zł, a 400 zł musi pożyczyć z banku na pół roku. Utracone oprocentowanie z tytułu wycofania pieniędzy z banku wynosi 40 zł, zaś oprocentowanie zaciągniętego kredytu – 60 zł. Koszty związane z dojazdem na kurs wynoszą 100 zł. Oblicz wartość utraconych alternatywnych możliwości rozdysponowania posiadanych przez Jana Kowalskiego zasobów pieniężnych i czasu.

Źródło: Zalega…

9. Stanisław Nowak posiadane przez siebie pieniądze w kwocie 300 tys. zł może zainwestować w piekarnię, albo może ulokować je na koncie terminowym w banku (stopa procentowa 10%) zatrudniając się jednocześnie w firmie, w której otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2500 zł. Prowadząc piekarnię pan Nowak jest w stanie osiągnąć w ciągu roku dochód w wysokości 200 tys. zł. Koszty prowadzenia piekarni w ciągu roku przedstawiają się następująco (w zł):

- wynagrodzenie pracowników - 60 000,

- czynsz - 15 000,

- energia - 10 000,

- reklama - 40 000,

- inne wydatki - 5 000.

Jaką decyzję powinien podjąć pan Nowak: uruchomić piekarnię, czy wpłacić pieniądze do banku?

Źródło: Zalega…

10. Poniższe dane zawarte w poniższej tabeli charakteryzują sytuację firmy Jasia Kwiatkowskiego oraz warunki jej działania.

Wyszczególnienie	Wartość
Wielkość sprzedaży wyrobu A	10.000
Wielkość sprzedaży wyrobu B	5.000
Wielkość sprzedaży wyrobu C	3.000
Cena dobra A	2
Cena dobra B	4
Cena dobra C	7
Amortyzacja	3.000
Wynagrodzenie zatrudnionych pracowników (do produkcji, przyp. Autora)	15.000
Składka ZUS	40%
Odsetki od zaciągniętych kredytów	4.000
Surowce do produkcji	5.000
Koszt czasu pracy Jasia Kwiatkowskiego	6.000
Rynkowa wartość majątku firmy	100.000
Stopa procentowa	20%
Podatek od zysku	40%

1. koszty stałe,

2. koszty zmienne,

3. koszty całkowite,

4. koszty alternatywne,

5. przychód całkowity,

6. zysk księgowy brutto,

7. zysk księgowy netto,

8. zysk ekonomiczny.

Firma Jasia Kwiatkowskiego funkcjonuje w krótkim czy długim okresie? Uzasadnij odpowiedź.

(Źródło: 4.3/68, Zalega)

11. Poniższe dane zawarte w tabeli charakteryzują pewną firmę produkującą szlafroki damskie i męskie oraz warunki jej działania.

Wyszczególnienie	Wartość
Wielkość sprzedaży szlafroków damskich	20.000
Wielkość sprzedaży szlafroków męskich	12.000
Cena szlafroka damskiego	90
Cena szlafroku męskiego	80
Płace pracowników produkcyjnych	1.932.000
Koszt reklamy	138.000
Czynsz za wynajem lokalu	140.000
Płace pracowników biurowych	250.000
Inne wydatki biurowe	50.000
Podatek od zysku	30%

W oparciu o powyższe dane sporządź dla firmy rachunek wyników.

(Źródło: 4.7/69 Zalega…)

12. Na podstawie danych zawartych w tabeli oblicz koszt stały.

Wielkość produkcji (Q)	Koszt całkowity (TC)
0	100
1	105
2	135
3	168
4	190
5	210

13. Funkcja kosztów całkowitych pewnej firmy ma postać: TC = -60Q² + 6000Q + 1000, gdzie Q – wielkość produkcji.

1. Podaj analityczną postać funkcji: FC, VC, AFC, AVC, ATC, MC.

2. Oblicz koszty dla Q = 20.

3. Co stanie się z kosztami wyznaczonymi w punkcie b), jeśli przedsiębiorstwo zatrudni dodatkowych pracowników administracyjnych, których łączne wynagrodzenie wyniesie 80 jednostek?

14. Uzupełnij brakujące dane oraz przedstaw je graficznie.

Q	FC	VC	TC	AFC	AVC	ATC	MC
0			20
1			26
2			30
3			32
4			33
5			34
6			38
7			50

15. Uzupełnij brakujące dane oraz przedstaw je graficznie.

Q	FC	VC	TC	AFC	AVC	ATC	MC
0			20
1		6			6
2	20		30	10			4
3		15			5
4		18		5
5			40			8	2

(Źródło: 4.9/70 Zalega…)

16. Całkowity koszt produkcji 10 lizaków wynosi 20 zł, a 40 lizaków – 50 zł. Oblicz, ile będzie kosztowała produkcja 30 lizaków zakładając, że funkcja kosztów jest liniowa?

(Źródło: 4.10/70, Zalega…)

17. Jeżeli krzywa kosztów całkowitych beretów zapisana jest wzorem: TC = Q³ – 4Q² + 10Q, oblicz przy jakiej wielkości produkcji koszt przeciętny jest najmniejszy?

(Źródło: 4.11/70, Zalega…)

Źródło: Zalega…

18. Jakim rodzajom kosztów odpowiadają następujące miary: AC, BG, BD/OG, CF/OF, AF/OF?

19. Pan Ślimak jest właścicielem przedsiębiorstwa sprzedającego samochody. Ślimak kupuje samochody po C złotych każdy, nie mając przy tym żadnych innych kosztów.

1. Napisz równanie na koszt całkowity (TC) przedsiębiorstwa Ślimaka przy założeniu, że sprzedaje on y samochodów. TC(y) = ______________________

2. Jaki jest koszt przeciętny ATC(y) =______________________

3. Napisz funkcję kosztu krańcowego: MC(y) =______________________

4. Załóżmy, że Ślimak musi zapłacić każdego roku b złotych jako opłatę za reklamy telewizyjne. Krzywa kosztów całkowitych wygląda teraz następująco: TC(y) = _____________, kosztów przeciętnych ATC(y) = _____________ , kosztów krańcowych zaś MC(y) = _____________

20. Mając daną funkcję kosztu całkowitego przedsiębiorstwa (wariant nieproporcjonalnie zmieniających się kosztów) wyznacz graficznie funkcje kosztów: MC, AVC, ATC (konieczne jest uzasadnienie przebiegu poszczególnych funkcji i ich punktów charakterystycznych).

21. W okresie krótkim, gdy rośnie produkcja, to:

1. koszty krańcowe najpierw rosną a później maleją,

2. koszty całkowite początkowo rosną a później maleją,

3. gdy koszty krańcowe maleją, koszty przeciętne rosną,

4. koszty krańcowe najpierw maleją a później rosną.