Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
учебник по делопроизводству Мемлекеттік іс қаға...doc
Скачиваний:
5
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
2.43 Mб
Скачать

Визит карточкасы туралы

Жақсы жасалған визитка – бұл иесінің өзіндік бейнесі. Ал өте жақсы жасалған визитка – ол оның мини-портфолиосы (ең қысқа жинақталған дерекнама). Визитканың бағалануы – бірінші орында дизайны: фирманың немесе адамның реквизиттері, оның беру тәсілі болып саналады.

Жақсы визитка не береді?

Жақсы визитка – өзінің түр-түсімен арбайды. Жақсы визитка – өнердің туындысы немесе маман дизайнердің өнімі. Сондықтан жақсы визитканы мықты дизайнерге тапсыру керек, бірақ бұл арзанға түспейді. Жақсы визитка Сізді тұлға ретінде және іскери серіктес ретінде көрсетеді. Әрбір адам – қайталанбас тұлға.

Визитканы екі тілде жасау керек пе?

Визитканы екі тілде жасау сәнге айналған, ана тілінде және ағылшын тілінде. Мұндай визитка халықаралың статусқа ие болғандықтан салмақты көрінеді деп санайды. Ал бұған қарсы болуға дәлелдер:

1. Екітілдегі визиткалар мәтінге толып тұрады. Бұл әрқашанда композициясын және дизайнын нашарлатады. Мұндай визитка – бөлме ішін жиһазбен толтырып қойғандай әсер етеді. Жақсы визиткаға негізінен керекті бөліктері фонның түсі, графикалық суреттеу, қағаз.

2. Екітілді визитка екіжақты болғанымен мәтін ғана басқа тілде жазылатын тұп-тура көшірмесі. Екіжақты визитка екі есе қымбат тұрады.

3. Екіжақты визитканың тиражына кеткен қаржыға екі бөлек тапсырыс берген әлдеқайда тиімді. Одан да визитканы екі тілде екі бөлек жасатқан өте тиімді деп саналады. Бір түрін – қазақша, екінші түрін – орысша немесе ағылшын тілінде шығарған дұрыс.

Тарихы

В изит карточкаларын қолданудың тарихы өте тереңде жатыр. Бірақ қазір оларды қолданудың айқын, танымал нормалары түзіліп шықты.

Қазіргі уақытта іскер адамдар үшін визит карточкаларын қолданудың маңызы өте зор. Телефон, мобильді телефон, мекенжай, электрондық мекен-жай e-mail сияқты толып жатқан мәліметтерді қолдан жазып отырғанша, визит карточкасын ұсынған өте қолайлы және бұл сіздің көп уақатыңызды үнемдейді.

1) Францияда ескі визит карточкасы «Carte de Visite» (“Карточка для визитов”) деп аталған. Визитканың ең алғашқы түрі 2500 жыл бұрын пайда болған. (Б.ғ.д. 770–476 ж.ж.) Чуньцю дәуірінде және (б.ғ.д. 475–221 ж.ж.) Чжаньго дәуірінде көне Қытайда мәдениеті қарқынды түрде дамыды. Дәл осы уақытта визит карточкасы пайда болды деген мәлімет бар. Суреттеу бойынша: бамбук ағашынан немесе ағаштан жасалынған жұқа көлденең тақтайшаның бір жағына иероглиф жазуы жазылғандығы белгілі болды. Кейінірек, б.ғ.д. ІІІ ғасырда жібек матаға түсірілген хаттардың түрі көп таралған. Мұндай тақтайша мен матаға аты-жөні, қысқаша өтініші мен сапарлап келу тақырыбы жазылған. Мұндай визит карточкалары әркімге жеке жасалынған. Визитканы жасатуға көп қаржы төлейтін болғандықтан оны қалталы адамдар ғана жасата алған.

2) Қазіргі визит карточкасына ұқсас визиткалар Францияда ең алған XVII ғасырдың ортасында Людовик XIV-тің кезінде пайда болды.

Бұл карточкалардың Қытайда шығарылған визиткадан көп айырмашылығы болмады. Карточканы тек жоғары жақтағылар ғана пайдаланды. Визитка дайындауға суретшілер атсалысты және оны қолмен жасады, сондықтан әрбір карточка ерекше болды.

3) Визитканы Венеция және Флоренция қаласының тұрғындары XVI-XVII ғасырда-ақ пайдаланған екен.

4) Ең бірінші басып шығарылған визит карточкасы 1786 жылы Германия қаласы деп есептелінеді.

5) Ресейде визит карточкасы Екетерина ІІ басқарған кезінде, яғни XVIII ғасырда пайда болған. Ақсүйектік «алтын ғасыр» деп аталатын сол кезде барлығы да «ана бір Франциядағыдан» кем емес әдемі де сәнді болуы қажет. Визит карточкасы немесе визит билеті (халық арасында) ақсүйектік тектің ерекше белгісі ретінде қала берді. Мысалы, саудагер немесе бай және атақты адамдар да оны қолдану құқығына ие болған жоқ.

Революциядан соң визит карточкалары буржуаздық сарқын-шақтары болып саналды, сондықтан оларды қолданған жоқ.

Визит карточкалары Кеңес өкіметі кезінде қайтадан пайдаланыла бастады. Бірақ оның кескіні кішкене өзгерілді. Егер бұрын адам аты бірінші жазылса, енді адам аты оның тегінінен соң жазылды. Бұл мәселе шетелдіктердің есін шығарды, өйткені халықаралық этикетте адам аты бірінші жазылады.

Кеңес визиткасының тағы басқа бір ерекшіліктері ол оның мөлшері және талғампаздықтан және салтанаттан бас тартуы.

Егер еуропада, мысалы визит карточкасын ұмытып кетсе немесе кездесу кезінде визиткасы болмаса олар оған сондай қатты көңіл бөлмейді екен.

Егер келіссөзге төрт адамнан көбірек қатысатын болса, визит карточкаларын олардың отыру ретімен қою керек, бұл олардың аттарын дұрыс айтуға және тез есте сақтауға мүмкіндік береді.

Визит карточкасының екінші жағы таза болған дұрыс, бұл жерде керекті қосымша информация жазылады.

Визит карточкасын қолданудың ережелерін білу, іскер адамның беделіне және келешектегі істерінің жақсы жүруіне, табысқа жетуіне үлкен әсерін тигізеді.

Визит карточкасын пошта немесе көмекшің арқылы беріп жіберген кезде төмендегі көрсетілген шартты белгілерді пайдалансаңыз болады. Мұндағы сөздің бірінші әрпі француз тілінен алынған әдеп деп саналады. Бұл шартты белгілерді тек француздар емес бүкіл дүниежүзі пайдаланады. Бұл сөздердің аудармасын білмеуіңіз мүмкін, бірақта мұны жаттап алуға болады.

Р.Р. (рour presentation)

«Таныстыру үшін». Танысу мақсатында, ұсыныс.

P.F.C. (рour faire connaissance)

«Танысу себебі жөнінде». Танысуға қызығушылық танытуы.

P.P.C. (pour prendre conge)

«Қоштасу себебі жөнінде». Егер өзі келіп қоштасуға мүмкіндігі болмаса, жол жүруінен хабардар ету, сырттай қоштасу тәсілі.

P.F. (рour fete)

«Мерекеге». Сыйлыққа қосымша ретінде открытканың орнына қызмет етеді.

P.F.F.N. (рour faire fete nationale)

«Ұлттық мерекеге байланысты». Шетелдік серіктесіңнің ұлттық мерекесіне көңіл бөлудегі жақсы белгі.

P.F.N.A. (рour fete Nouvel An)

«Жаңа жылмен құттықтау».

P.R.F.N.A. (рour remercier er fete Nouvel An)

Өз алғысын және Жаңа жылмен құттықтауға байланысты.

P.R. (рour remercier)

«Өз алғысыңызды білдіру». Мұндай визитка құттықтауға жауап ретінде алғыс хаттың орнына қызмет етеді.

P.C. (рour condoleances)

«Көңіл айту». Танысыңыздың немесе серіктесіңіз жақтан біреу қайтыс болған жағдайда және ұлттық траур кезінде пайдаланылады.

P.R.V. (рour rende visite)

«Шақыруға жауап беруге». Конвертке салынған визитка шақырудың қабылданғаны туралы түсінік береді.

1-жаттығу. Көрсетілген үлгіні қазақшаға аударып, толтырыңыз.

2-жаттығу. Визит карточкасының бір жақты немесе екі жақты болып жасалынатынын белгілі, сіздің ойыңызша қай нұсқасы дұрыс. Дәлелде.

Тапсырмалар:

1. Өзіңіздің визит карточкаңызды жасаңыз.

2. Өзіңіздің визит карточкаңызды 10-15 жылдан кейінгі уақытпен шамалап жасап шығыңыз.

3. Сіз «Шабыт» жастар конкурсына қатысушысыз. Өзіңіздің визит карточкаңыздың үлгісін жасаңыз.

4. Сіз «Арай» жекеменшік баспасының бас редакторысыз. Өзіңіздің визит карточкаңыздың үлгісін жасаңыз.

5. Сіз «Каспий банкінің» президентісіз. Өзіңіздің визит карточкаңыздың үлгісін жасаңыз.

6. Сіз Астана қаласындағы Евразия университетінің оқытушысыз. Өзіңіздің визит карточкаңыздың үлгісін жасаңыз.

6. Сіз «Қуат» тұрғын үй құрылысы АҚ президентісіз. Өзіңіздің визит карточкаңыздың үлгісін жасаңыз.

Негізгі сөздік:

Визит карточкасы – визитная карточка

Жұмыс орны – место работы

Орналасқан – расположенный

Орынбасар – заместитель

Бастық – начальник

Басшы – руководитель

Бастау – начинать

Іс – дело

Істеу – делать

Іскер – деловой (человек)

Іскер әріптес – деловой партнер, коллега

Іс-әрекет – действие

Іссапар – командировка

Тарих – история

Түрлері – выды

Әдебі – этикеты

Классикалық – классический

Ерекше – особенный

Жеке – личный

Іскерлік – предприимчивость

9-cабақ