- •Зертханалық жұмыс №1 (6сағат) байланыспаған кестелермен және локалды деректер базасымен жұмыс жасау
- •6.1. Локалды деректер базасымен жұмыс істеуге арналған қосымша
- •6.1.1. Жұмыстың мақсаты
- •6.1.2. Жұмысты орындауға арналған тапсырмалар
- •6.1.3. Қосымшаны құрастыру процесі
- •6.1.4. Деректер базасының псевдонимін құру
- •6.1.5. Деректер базасы кестесінің жазбаларының құрылымын жасау
- •6.1.6. Негізгі форма мен оның дб-мен жұмыс істейтін компоненттерін жасау
- •6.1.6.1. Негізгі компоненттерді орналастыру мен жөндеу
- •6.1.6.2. Панельдерді орналастыру және жөндеу
- •6.1.6.3. DbGrid компонентін жөндеу
- •6.1.6.4. Есептелетін өрісті құру
- •6.1.6.5. Форманы кестенің өрістер редакторынан алынған терезелермен толықтыру
- •6.1.8. «Деректерді көрсету» ішкі мәзірінің әдістері
- •6.1.8.1. Query компонентінің көмегімен сұрату арқылы таңдау
- •6.1.8.2. Table және Query компоненттерінің фильтрлерімен таңдау
- •6.1.9. Мәліметтерді сұрыптау әдістері
- •6.1.10. Мәліметтерді іздеу әдістері
- •6.1.12. ‘График’ мәзірі командасы әдісі және графиктің бапталуы
- •6.1.14. Проект мысалының листингісі
- •6.1.15. Локальдық мәліметтер қорымен жұмыс үшін тапсырмалар нұсқалары
- •6.1.16. Бақылау сұрақтары
- •6.2. Екі кестені біріктіруге арналған қосымша 1:1
- •6.2.1. Жұмыстың орындалу мақсаты және тапсырмалары
- •6.2.2. Қосымшаны өңдеу процесі
- •6.2.3. Екі кестедегі мәліметтерді біріктіру әдісі
- •6.2.4. Бақылау сұрақтары
- •6.3. Бір типті мәліметтер базасының кестелерінің қосу, ажырату және жасау қосымшасын құру
- •6.3.1. Жұмыстың орындалу мақсаты және тапсырмалары
- •6.3.2. Қосымшаны өңдеу процесі
- •6.3.3. Екі кестенің мәліметтерімен жұмыс жасауға арналған әдіс
- •6.3.4. Бақылау сұрақтары
- •Зертханалық жұмыс №2(4 сағат). Кестелермен байланысқан локальдық мәліметтер базасымен жұмыс
- •7.1. Тәуелді кесте жазбаларының құрылымын өңдеу үшін орнатылған Lockup қасиеті көмегімен кестелерден жіберілетін мәнді таңдауға арналған қосымша құру
- •7.1.1 Программаның орындалу мақсаты және тапсырмалары
- •7.1.2. Қосымшаны өңдеу процесі
- •7.1.3. Екі кестенің деректерімен жұмыс жасауға арналған әдіс
- •7.1.4. Бақылау сұрақтары
- •7.2. Тәуелді кестенің жаңа өрісін құру кезіндегі өрістердің редакторы көмегімен анықталған мүмкін болатын мәндерді таңдауға арналған кестесі бар қосымша
- •7.2.1. Жұмыстың мақсаты, тапсырмасы және орындалу процесі
- •7.2.2. Бақылау сұрақтары
- •7.3. Referential Integrity қасиетінің көмегімен байланысқан кестелерге арналған қосымша
- •7.3.1. Жұмыстың мақсаты және орындалу тапсырмасы
- •7.3.2. Жұмыстың орындалу барысы
- •7.3.3. Бақылау сұрақтары
6.1.6.5. Форманы кестенің өрістер редакторынан алынған терезелермен толықтыру
ДЖ мәліметтерінің көрсетілуі ДЖ-ң жазбаларының элементтерімен байланысты терезелер көмегімен де орындалуы мүмкін. Ол үшін жазбаның әрбір элементі үшін формаға қолмен TDBEdit,TDBImage ( Data Controls парағында) және TLabel типті компоненттерді қоюға болады. Бірақ оны FieldsEditor өрістер редакторының көмегімен орындау әлдеқайда қарапайым. Ол үшін Form1.Table1-кестенің статикалық өрістер редакторын шақыру қажет. Оған барлық өрістерді, TGraphic типті өрісті де қоса енгіземіз. Select All командасының көмегімен барлық өрістерді ерекшелеп, оларды тышқанның көмегімен формаға «сүйреп» шығару қажет. Формада жазбаның әрбір элементі үшін жоғарында меткалары бар терезелер пайда болады. Әрбір метка жазба өрісінің атынан тұрады. Оларды қажетті түрде орналастырып, олардың Caption қасиетін мағыналы орыс жазуларына алмастыру қажет. Бетінде терезелер мен жазбалар орналасқан форманың мысалы 6.4 суретте көрсетілген.
Stretch- логикалық типті, DBImage компонентінің негізгі қасиеті. Егер қасиет мәні True болса, онда сурет өлшемі DBImage компонентінің өлшемдеріне сәйкестендіріледі (сурет пропорцияларын бұрмалайды), ал егер мәні False болса, онда сурет өзінің өлшемдерін өзгертпейді.
Графикалық элементтің толтырылуы қосымшаның орындалу процесі кезінде жасалады, яғни буферден немесе .bmp кеңейтілмесі бар файлдан алынады. Ол үшін, мысалы, ClipBoard-қа сурет дайындау қажет. Бұл кезде әрекеттер келесідей болады:
кез келген графикалық редакторға кіру (мысалы, Paint);
оған файлдан .bmp кеңейтілмелі суретті шақырту;мысалы,каталогтан:
C:\Program Files\Common Files\Borland Shared\Images\Splach\16Color
одан өлшемі DBImage1 компонентінің өлшемімен бірдей фрагментті ClipBoard буферіне көшіру;
Delphi жүйесіне өтіп, қосышаны орындауға жібереміз. Содан кейін фрагментті таңдалған жазбаның DBImage1 компонентіне ClipBoard буферінен Shift+Ins немесе Ctrl+V командаларының көмегімен қоямыз.
6.1.7. Негізгі мәзірді құру
Негізгі мәзірді келесі құрамдағы мәзір мен ішкі мәзір пунктарынан құру қажет:
Мәзір пункттары |
Ішкі мәзір-1 |
Ішкі мәзір-2 |
Деректерді көрсету |
-барлығы |
|
-сұрату арқылы таңдау |
-NZ>150 бойынша |
|
-берілген NZ бойынша |
||
-берілген сұрату бойынша |
||
-фильтр арқылы таңдау |
-кесте үшін |
|
-Query үшін |
||
Сұрыптау: |
-сынақ кітапшасының нөмірі бойынша |
|
-фамилия бойынша |
||
-стипендия мөлшері бойынша |
||
Іздеу |
-фамилия бойынша |
|
-жылдам фамилия бойынша |
||
-ең жақын сәйкес келетін фамилия бойынша |
||
-фамилияның біртіндеп ізделуі |
||
-фамилия мен стипендия бойынша |
||
Есептеу |
-стипендия қосындысы |
|
-орташа стипендия |
||
График |
|
|
Есеп беру: |
-қарау |
|
-баспаға шығару |
||
Шығу |
|
|
Мәзір пункттерін Hint қасиетінің мәтіндерімен толықтыру қажет.
Олар 6.1-кестеде көрсетілген
6.1- кесте. Мәзір пунктарының көмекші сөздерінің мәтіндері
Мәзір пункттары командаларының Атауы |
Мәзір пункттерінің атауы |
Көмекші сөздер мәтіндері- Hint қасиеті |
Деректерді көрсету: |
N1 |
Мәліметтердің әртүрлі жолдармен таңдалуы |
-барлығы |
N8 |
Деректер базасының барлық деректерін көрсету |
-сұрату арқылы таңдау |
N9 |
Query-дің SQL қасиетінің көмегімен таңдау |
-NZ>150 бойынша |
N11 |
Query1 статикалық сұратумен таңдау |
-берілген NZ бойынша |
N12 |
Query2 динамикалық сұратумен таңдау |
-берілген сұрату бойынша |
N15 |
Query3 құрылатын сұратумен таңдау |
-фильтр арқылы таңдау |
N10 |
Деректерді фильтр арқылы таңдау |
-кесте үшін |
N13 |
Table1.Filter үшін құрылған фильтр арқылы таңдау |
-Query үшін |
N14 |
Query1.Filter үшін құрылған фильтр арқылы таңдау |
Сұрыптау: |
N2 |
Әртүрлі бағандар бойынша сұрыптау |
-сынақ кітапшасының нөмірі бойынша |
N16 |
Деректерді сынақ кітапшасының нөмірі бойынша сұрыптау |
-фамилия бойынша |
N17 |
Деректерді фамилия бойынша сұрыптау |
-стипендия мөлшері бойынша |
N18 |
Деректерді стипендия мөлшері бойынша сұрыптау |
Іздеу |
N3 |
Деректерді әртүрлі жолмен іздеу |
-фамилия бойынша |
N19 |
Жолды берілген фамилия бойынша табу |
-жылдам фамилия бойынша |
N20 |
Жолды берілген фамилия бойынша жылдам әдіспен табу |
-ең жақын сәйкес келетін фамилия бойынша |
N21 |
Берілген фамилияға ең жақын сәйкес келетін фамилиясы бар жолды табу |
-фамилияның біртіндеп ізделуі |
N22 |
Терезеге фамилияны енгізуіне қарай жолды іздеу |
-фамилия мен стипендия бойынша |
N23 |
Жолды берілген фамилия мен стипендия бойынша табу |
Есептеу |
N4 |
Деректер базасына тікелей рұқсатпен жұмыс |
-стипендия қосындысы |
N24 |
Баған деректерінің қосындысын есептеу |
-орташа стипендия |
N25 |
Орташа стипендияны есептеу |
График |
N5 |
Стипендия мен сынақ кітапшасының тәуелділік графигін көрсету |
Есеп беру: |
N6 |
База деректерімен есеп беруді құру |
-қарау |
N26 |
Есеп беруді алдын-ала қарап шығу |
-баспаға шығару |
N27 |
Есеп беруді баспаға шығару |
Шығу |
N7 |
Қосымшаның орындалуын аяқтау |