Пән бойынша білімін, іскерлігін және дағдыларын бақылаушы өлшегіш құралдар:

Кіріспе

!. Гигиена –бұл:

*+Адам ағзасына әсер ететін табиғи және антропогендік факторларды зерттеу

* Гигиеналық нормалар мен ережелердің, шаралардың сақталуын бақылау жүйесі

* Гигиеналық нормативтерді дайындау

* Қоршаған орта факторларының адам ағзасына әсерін зерттейтін ғылым

* Ауруларды емдеу

!. Гигиенаның міндеттері болып табылады:

* Демографиялық жағдайды зерттеу және болжау

* Халықтың жалпы аурушаңдығын зерттеу

* +Денсаулық сақтау және халық шаруашылдығына нормативтерді, ережелер мен шараларды енгізіп, олардың тиімділігін бағалау

* Халықтың аурушаңдығының құрлысын бағалау және болжау

* Санитарлық жағдайды болашаққа болжау.

!. Ағымдағы санитарлық бақылауға жататын іс-шаралар:

*+ Қоғамдық тамақтану мекемелерінің санитарлық жағдайын бағалау

* Су тарту (водонапорная) станцияларындағы ауыз су сапасын бағалау

* Тұрғылықты жерлердегі құрылыстарды және жоспарлану жобаларын қайта қарастыру

* Құрылыс жүретін жер уаскесінің радиациялық фонын зерттеу

* Ғимарат салуға арналған жердегі грунт суларының деңгейін бағалау

!. Қоршаған ортаның қандай факторлары антропогендік факторларға жатады?

* Космостық сәулеленулер

* Күн радиациясы

*+Топырақта радиоактивті калийдің болуы

* Қоршаған орта нысандарындағы Сs-137 болуы

* Ауада күкіртті газдың болуы

!. Гигиенаның әдістері:

* Дедукция

* Анкеталық сұрастыру

*+Эпидемиологиялық

* Радиометрлік

* Математикалық анализ

!. Халықтың денсаулық жағдайын санитарлық –статистикалық зерттеу

* +Балалардың физикалық дамуын зерттеу

* Халықты флюорографиялық тексеруден өткізу

* Халықтың негізгі тағамдық азықтарға қажеттілігін бағалау

* Халықтың тұрғын үй жайымен қамтамасызданғанын бағалау

*Халықтың сумен қамтамасызданғанын бағалау

!. Биологиялық жауап түрлеріне жатады:

* +Өлім-жітім

* Ағзада заттың жиналуы

* Бейімделу

* Қарама –қарсы тұру мүмкіншілігі

* Биологиялық белсенділігі

!. Төменде аталған пәндердің қайсысы алдын алу пәні:

* Терапия

* Хирургия

* Гинекология

*+Гигиена .

* Отоларингология

!. Қайсысы алдын алу шарасына бағытталған:

* Сырқаттарын емдеу, аурудың белгілерін зерттеу

* Интоксикация клиникасын зерттеу

* +Денсаулығын сақтау және аурудың алдын алу

* Аурудың патогенезін зерттеу

* Сырқаттың диагнозын анықтау

!. Гигиенаның мақсаты:

* Сырқаттың симптомын зерттеу

* Сырқаттың диагнозын анықтау

* Сырқатты емдеу

* +Адамның денсаулығын сақтау және нығайту

* Науқастардың денсаулығын қайта қалпына келтіріп емдеу

!. Гигиенаның міндеті:

* Науқастардың денсаулығын қайта қалпына келтіріп емдеу

* Аурудың клиникалық ағымын зерттеу

* Ауруды емдеу

* Әйелдердің репродуктивтік функциясының функционалдық жағдайын зерттеу

* +Адам ағзасына әсер ететін табиғи және антропогендік факторларды зерттеу

!. Гигиенаның зерттеу нысандары:

* Мүшелер мен тіндердің құрлысы

* Микробты жасушаның құрлысын

* Адамның денсаулығын

* +Адамның қоршаған ортасын

* Медициналық техникалар

!. Халықтың денсаулық жағдайын эпидемиологиялық зерттеу формасы:

* Халықтың денсаулық жағдайын санитарлық-статистикалық зерттеу

* Халыққа тереңдетілген медициналық тексеру жүргізу

* Ретроспективтік зерттеулер

* Проспективтік зерттеулер

* +Көлденеңнен кесу

!. Caнитария -бұл:

* Гигиеналық нормативтерді дайындау

* Адам ағзасына әсер ететін табиғи және антропогендік факторларды зерттеу .

* +Гигиеналық нормалар, ережелер және шаралардың орындалуын қадағалау жүйесі

* Ауруды емдеу

* Зиянды заттардың әсер ету механизмі

!. Қоршаған ортаның химиялық факторлары:

* Ауаның ылғалдығы

* Температура

* Бактериялар

* +Ауыр металдар

* Судағы мұнай өнімдері

!. Антропогендік физикалық факторлар:

* Күн радиациясы

* Жердің табиғи радиациялық фоны

* Атмосфералық қысым

* +Транспорт шуы

* Ұрғыш балғалармен жұмыс жасауда пайда болатын діріл

!. Қоршаған ортаның биологиялық факторлары:

* +Микроағзалар

* Микроэлементтер

* Майлар

* Көмірсутектер

* Мұнай өнімдерінен синтезделген белоктар

!. Гигиеналық зерттеулердің санитарлық-физикалық әдісі:

* Судың химиялық құрамын зерттеу

* Судың бактериалдық құрамын зерттеу

* Азықтардың гельминтологиялық ластануын зерттеу

* Топырақтың органикалық ластануын зерттеу

* +Ауаның шаңдануын зерттеу

!. Гигиеналық зерттеулердің санитарлық-биологиялық әдісі:

* Маталардың ауаөткізгіштігі мен су енгіштігін зерттеу

* Шумен діріл әсер ету деңгейін зерттеу

* Жобаларға экспертиза

* +Бактериологиялық және гельминтологиялық ластануын зерттеу

* Қоршаған орта нысандарында – судың, топырақтың, және ауаның химиялық құрамын зерттеу

!. Гигиенадағы санитарлық-статистикалық зерттеулер:

* Бөлмелердің жарықтануын инструменталдық зерттеулер

* +Халықтың ауру-сырқаушылығының құрлысын зерттеу

* Судың сапасын органолептикалық зерттеу

* Жедел және созылмалы зертханалық эксперимент

* Судағы коли-индексті және микробтық санды анықтау

!. Токсикалық химиялық қосылыстар әсер ету аймағын анықтайды:

* Бейнелеу әдісімен

* Инструменталдық әдіспен

* + Жануарларға жедел зертханалық эксперимент жүргізу әдісі

* Токсикометриялық константтарды есептеу әдісімен

* Санитарлық-физикалық әдісімен

!. Қоршаған ортаны санитарлық-биологиялық әдіс бойынша зерттеу:

* Микроклиматты инструменталдық зерттеу

* Нысандарды санитарлық бейнелеу

* Органолептикалық зерттеулер

* Халықтың денсаулығын санитарлық-статистикалық зерттеу

* +Топырақта гельминттер титрін анықтау

!. Санитарлық-физикалық әдіспен қандай көрсеткіштерді бағалайды:

* +Шаңдануды анықтау

* Судың, ауаның бактериалды құрамын

* Топырақ, тағамдық азықтардың гельминттік ластану деңгейін анықтау

* Атмосфералық ауада SO₂, NO₂ құрамын анықтау

* Судың, топырақтың органикалық ластануын анықтау

!. Халықтың денсаулық жағдайын санитарлық-статистикалық бағалауда қолданады:

* СЭБ мәліметтері бойынша қоршаған орта жағдайы

* Госкомгидромет есебі

* Қоршаған ортаны қорғау бойынша ведомстволық зертханалар мәліметтері

* +Денсаулық сақтау органдарының медициналық тіркеу құжаттары

* Нысанды санитарлық бейнелеп жазу

!. Тұрғындардың бақылау тобы қажет:

* +Факторлардың әсерін анықтау үшін медициналық тексеру жүргізу үшін

* Алдын алу санитарлық бақылау өткізу үшін

* Ағымдағы санитарлық бақылау жүргізу үшін

* Елді мекендерді жоспарлау және құрлысын салудағы санитарлық экспертиза жүргізу үшін

* Эксплуатацияға беруде нысанға санитарлық экспертизы жасау

!. Ретроспективтік зерттеулерге:

* Ұзақ уақыт динамикалық бақылау жүргізу

* Берілген сәттегі мәселені біруақытта зерттеу

* +Өткен жылдар бойынша статистикалық материалдар жинау

* Жобаларға санитарлық экспертиза жасау

* ШРЕК, ШРЕД орнату

!. Көлденеңінен зерттеуге жатады:

* +Берілген сәттегі мәселені біруақытта зерттеу

* Ұзақ уақыт динамикалық бақылау жүргізу

* Өткен жылдар бойынша статистикалық материалдар жинау

* Жобаларға санитарлық экспертиза жасау

* ШРЕК, ШРЕД орнату

!. Халықтың денсаулығын эпидемиологиялық әдіспен бағалаудың формасы:

* Санитарлық бейнелеп жазу

* Санитарлық экспертиза

* Санитарлық нұсқаунама

*+ Ретроспективтік зерттеулер

* Тереңдетілген санитарлық тексеру

!. Санитарлық экспертиза құрамына:

* +Балалар ойыншықтарына, кітап, киімдер және т.б. экспертиза өткізу

* Тұрғындардың денсаулық жағдайын санитарлық-статистикалық зерттеу

* Суаттардың жалпы санитарлық тәртібіне ауыр металдардың әсерін зерттеу

* Ауыз суының сапасына темірдің әсерін зерттеу

* Гигиеналық нормативтер орнатуда

!. Ағымдағы санитарлық бақылау:

* Елді мекендердің жоспарлану және құрлысын салу жобаларын қарастыру

* Жаңа ыдыс –аяқ, жабдықтар, буып-түйетін заттарға санитарлық экспертиза жасау

* Гигиеналық нормативтер орнатуда

* +Эксплутациядағы нысандардың санитарлық жағдайын жүйелі түрде бақылау

* Аурушаңдықты санитарлық – статистикалық зерттеуде

!. Санитар дәрігерінің іс әрекетіндегі негізгі басқарушы құжат:

* Әдістемелік нұсқаулар

* Гигиеналық нормативтер

* Санитарлық нұсқаунама

* Зерттелінетін нысандағы аурушаңдықтың құрылысы

* +Мемлекеттік санитарлық бақылау туралы ереже

!. Санитарлық-эпидемиологиялық басқарманың басқарушы органы:

* Денсаулық сақтаудың қалалық басқармасы

* Қалалық халыққа білім беру бөлімі

* Мемлекеттік тергеу бөлімі

* Мемлекеттік салық полициясы

* +ҚР Денсаулық сақтау мемлекеттік санитарлық –эпидемиологиялық бақылау комитеті

!. Алдын алу шараларының жүйесіндегі негізгі звено болып:

* Санитарлық бейнелеу

* Тереңдетілген санитарлық тексеру

* Санитарлық паспорт

* Санитарлық нұсқаунама

* +Гигиеналық нормалау

!. ШРЕК-тен жоғары болуы әсер етеді :

* Шығарылатын өнім саны

* Өсімдіктердің өсіп, дамуы

* +Адамдардың денсаулығы мен ұрпақтардың болашағы

* Технорлогиялық процесс

* Санитарлық-токсикологиялық зерттеулер

!. ШРЕД-тен жоғары болуы әсер етеді :

* Ағынды суларды тазарту нәтижесіне

* Шығарылатын өнім саны

* Өсімдіктердің өсіп, дамуы

* +Адамдардың денсаулығы мен ұрпақтардың болашағы

* Технорлогиялық процесс

!. Шамаланған регламенттердің қолданылу мерзімі:

* 5 жыл

* +2 жыл

* 3 жыл

* 7 жыл

* 4 жыл

!. ШРЕК қандай факторлар үшін дайындалады:

* Күн радиациясы

* Гельминттер

* +Ауыр металдар

* Шу, вибрация

* Иондауыш сәулелер

!. ЗШРЕҚД қандай факторлар үшін дайындалады:

* +Атмосферадағы химиялық заттар

* Судағы химиялық заттар

* Микроағзалар, гельминттер

* Шу, вибрация

* Атмосфералық қысым

!. ШАРЕД мына орта нысандарындағы химиялық заттар үшін дайындалады:

* Атмосфералық ауа

* +Су

* Тағамдық азықтар

* Жұмыс зонасының ауасы

* Топырақ

!. ШАРЕК дайындалады:

* +Топырақтағы пестицидтер

* Судағы ауыр металдар

* Судағы нитриттер және нитраттар

* Судағы мұнай өнімдері

* Судағы пестицидтер

!. Физикалық факторлар үшін гигиеналық норматив :

* ШРЕК

* +ШРЕД

* ӘШАҚД

* ОДК

* ШАРЕД

!. Химиялық факторлар үшін гигиеналық норматив :

* +ШРЕК

* ШРЕД

* ГОСТ

* ҚНжЕ

* СанЕжН

!. Атмосфера үшін уақытша норматив:

* ШРЕК

*+ШАЗҚД

* ӘШАҚД

* ШЗҚД

* ШРЕД

!. Су үшін уақытша норматив:

*ШРЕК

* +ШАРЕД

* ЗТШАРЕК

* ШРЕД

* ШАРЕД

!. Топырақ үшін уақытша норматив:

* ШРЕК

* ЗШҚД

*+ЗТШАРЕК

* ШРЕД

* ШҚЗД

!. 19 ғасырда ғылыми-эксперименталдық гигиенаның қалыптасуына қандай ғалымдар үлесін қосты:

* +М. Петтенкофер

* М.В. Ломоносов

* М.Я.Мудров

* И.П. Франк

* Б. Рамаццидин

!. А.П.Доброславиннің Ресейдегі ғылыми-экспериенталдық гигиенаның дамуындағы үлесі қандай:

* Мәскеу губерниясының зауыт-фабрика өнеркәсіптері жұмысшыларының еңбек және тұрмыс жағдайын зерттеу бойынша алғаш рет зерттеулер жүргізіледі

* Мәскеу университетінде гигиена кафедрасы ұйымдастырылды

* +«Әскери гигиена курсына» көмекші оқулық жазылды

* Петерборда гигиена кафедрасы ұйымдастырылды

* «Система всеобщий медицинской помощи» еңбегі жазылды

!. Ф.Ф.Әрисманның Ресейдегі ғылыми-әкспериенталдық гигиенаның дамуындағы үлесі қандай:

* +Мәскеу губерниясының зауыт-фабрика өнеркәсіптері жұмысшыларының еңбек және тұрмыс жағдайын зерттеу бойынша алғаш рет зерттеулер жүргізіледі

* Мәскеу университетінде гигиена кафедрасы ұйымдастырылды

* “Әскери гигиена курсына” көмекші оқулық жазылды

* Петерборда гигиена кафедрасы ұйымдастырылды

* “Система всеобщий медицинской помощи” еңбегі жазылды

!. Түсінік - антропогендік факторлар:

* +Адамның шаруашылық іс әрекетімен байланысты биосферадағы факторлар

* Адамның қоршаған табиғи ортаға әсер етуімен байланысты факторлар

* Тірі ағзалардың адамға әсер етуімен байланысты факторлар

* Өлі табиғат факторларының адамға әсері

* Адамға әсер ететін бейорганикалық табиғат жағдайларының жиынтығы

!. Қандай көрсеткіштер халықтың денсаулық жағдайын сипаттайды:

* Жасы

* +Ауру - сырқаулық

* Медициналық көмек көрсетумен қамтамасыз етілуі

* Әлеуметтік жағдайлары

* Зиянды фактор көздерінің болуы

!. Халықтың денсаулық жағдайын сипаттайтын демографиялық көрсеткіштерге жатады:

* Өлім-жітім

* Физикалық даму

* + Табиғи өсім

* Аурушаңдық

* Мүгедектік

!. Халықтың денсаулық жағдайын бағалайтын демографиялық көрсеткіштерге жатады:

* +Өлім-жітім

* Физикалық даму

* Шын ауру-сырқау

* Жалпы аурушаңдық

* Мүгедектік

!. Халықтың денсаулығына әсер ететін әлеуметтік-экономикалық факторлар:

* Жасы

* Еңбек жағдайы

* Күн радиациясының деңгейі

* +Материалды қолайлы жағдай

* Медициналық көмекті ұйымдастыру деңгейі

!. Халықтың денсаулығына әсер ететін әлеуметтік-биологиялық факторлар:

* +Жынысы

* Тұрғын жай жағдайы

* Материалды қолайлы жағдай

* Ата-анасының жасы

* Орта жылдық температура

!. Ибн-Синаның қандай еңбектерінде гигиена мәселелері қарастырылады:

* Дәрігерлік ғылым заңдары

* +Ресей халқының сақталуы және өсуі жөнінде

* Гигиенаға көмекші оқулық

* Жалпылама медициналық көмек көрсету жүйесі

* Денсаулықты сақтау жөнінде немесе гигиенаның қысқаша ережелері