МАЗМҰНЫ
Кіріспе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
1.Теориялық бөлім
РЕГИСТРЛЕР
1.1 Регистрдің түрлері . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.2 Бірфазалы синхронизацияны жобалауға қажетті есепті қатынастар . . . 16
2 РЕГИСТРЛЕРДІҢ ЖҰМЫС ІСТЕУ ҚАҒИДАСЫ
2.1 Ығыстырушы регистр жұмысы . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.2 Әмбебап ығыстырушы регистр . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2.3 Ығыстырушы регистрді тексеру . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3 РЕГИСТРЛІК МИКРОСҰЛБАЛАР
3.1Микросұлбаларға сипаттама . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Кіріспе
Регистр операциялық элементтер құрамына кіреді.Операциялық элемент,басқаша ЭВМ түріне жатқызамыз,сандық кодтарды сақтауға,олардың түрленуіне және олармен микрооперацияларды орындауға қолданыламыз.Негізгі операциялық элементтерге жататындар: регистрлер, санағыштар, дешифраторлар, шифраторлар, сумматорлар, қозғауыштар, мультиплексорлар мен демультиплексорлар, салыстырмалы сұлбалар және т.б.
Операциялық элементтер логикалық және есте сақтау элементінен ,негізгі қаралатын 3 элементтен құрылады.Операциялық элементтің графикалық белгісі, логикалық және есте сақтау элементінен құралған, осы элементті функционалдық сұлбасы деп атайды.Операциялық элементтер сонымен қатар күрделі ЭВМ түрлерін құруға қызмет етеді,олар, АЛУ,ЗУ, және т.б. Әрбір операциялық элемнттің бөлшектік түрлерін логикалық және есте сақтау элементтері арқылы қолданған ыңғайсыз.Себебі ол сұлбаны қиындатып,оның қолдануын қиындатады .
Сол үшін операциялық элементтер қандай да болмасын ЭВМ блок (құрылым) құрамында түгелімен белгіленеді.Операциялық элементтің ЭВМ –ге қатысты блоктарда құрылымдық сұлбасы екі типті белгімен белгіленеді: құрылымдық сұлбалардағы белгіленуі және структуралық сұлбасындағы белгіленуі. ЭВМ құрылымындағы функционалдық сұлбасында операциялық элементтің барлық шығысы мен кірісіндегі белгіленулері түгелімен қолданылады. Ал структуралық сұлбасына. Заттың (блок немесе бүтін ЭВМ)толығымен белгіленуіне және функционалдық сұлбасының қызмет етуінің жүзеге асуына, операциялық элементтің максималды түрдегі ыңғайлысы қолданылады.
Регистр-бұл қабылдау функцияларын, ақпаратты т-разрядтық екілік код түрінде сақтау және беру қызметін атқарады.
Регистрлердің классификациялық белгілері болып екілік кодтың регистрде жазылуы және оның берілуі, анықтап айтқанда параллельді, тізбекті (қозғалтқышты) және параллельді-тізбектелген регистрлерді ажыратуы жатады.
ЦЕМ регистрі есептегіш машинада есте сақтауының бір бөлігіндегі машиналық сөзінде,кодтарды есте сақтауға (кейде түрлендіруге) арналған.Әрбір ЦЕМ-де әртүрлі белгіде Р топтары болады, оған біз Р орталық басқару құрылымын (ОБҚ);Р арифметикалық құрылымын (РАҚ);жеке Р.мезгіл және Р жатқыза аламыз.Бұл адрестер барлық есте сақтау құрылымдарында брлады. Олар онда өтпелі жинақтауыш функцияларын,машинадағы керекті уақытша диограммалардың жұмысын қамтамасыз етеді. ЦЕМ-нің үшінші кезеңінде әртүрлі құрылымдарды басқарудағы ақпаратты енгізу мен шығаруды құрылымдық басқарумен жүзеге асырылады,оларды біз канал деп атаймыз, ал оның Р-ін Р-каналы деп атаймыз
ОБҚ-ға жататындар:Р санағыш адрестері команд (РСА),мұнда берілген командадағы адресі келесі команданың адресінде түрленеді, Р команд (РК), өзге командалардан РСА команда адресіне сәйкес командалардың келуі, және сонымен қатар Р., команданы аппараттық өгертуге қажет (Модификация командасы). Көбіне Р.(ИР), индекстік көмегімен модификациялық адрес командаларының сұлбалары таралған. Сонымен қатар модификация белгілері Р-де (РП) белгісінде сақталады. Модификация операциясында команданың адрестік кодтары,сәйкес ИР кодтарымен енгізіледі (есептеледі), одан кейін қорытындысы (РИА) адресі бойынша Р-ге келіп түседі,одан біз келесі операндты (операция) белгілейміз. (РС) сумматорының арифметикалық операциялары Р-да орындалады,көбейткіштік Р-де (РМД)-ге бөлінеді,Р көбейткіште (РМЧ)көбіне болады; логикалық операциялар көбіне РС-те орындалады.
Канал спецификалық, ақпаратты дайындаумен байланысты операцияларды орындайды, оны алып оперативтік есте сақтау бөліміне және шығысын шығарушы құрылымына енгіземіз.Каналдың өзінің жеке программасының, (УС) сөздерін басқаратын, Р (РУС) негізінде жұмыс істейтін, тізбектелген бөлімі бар.ЦЕМ жүйе командасында жұмыс каналында жұмыс істеу үшін белгілі командалар енгізіледі. Командалардың енгізілгені орталық процессордан Р тобына енгізу-шығару командасынан түседі; (ОК) командасының код операциясы РОК-қа беріледі; (НПУ) құрылымының нөмірлік коды РНПУ-да сақталады.
ЦЕМ-дегі Р санының разрядтық және конструкті негіздері, жүйе командаларына, Р функциялық белгілеуіне және ЦЕМ элемент базасына, ЦЕМ ортақ құрылымына байланысты болады. Р сұлбасының релесін, ферритті жүрекшесін (сақина), феррит-транзисторлы ұяшығын, интегралдық сұлбаларын қолданылатын көптеген түрлері бар. Р.ЦЕМ-біртипті екіпозициялық, есте сақтау элементінен , триггерден, екілік разрядты жазуғ және есте сақтауға болатын қасиеттерінен тұрады.
Регистрда мұндай элементтер саны (оның разряды) шарт бойынша машина сөзіне немесе ЦЕМ командасындағы разряд санына сәйкес келеді.
Ығыструшы регистрді бірнеше триггенрді байланыстра отырып алуға болады. Триггер – жады элементінен тұрады. Оның дәл осы қасиеті ығыструшы регистрлерді жеке логикалық элементтерден немесе триггерлерден жинаудың орнына, бұл құрылғыларды монолитті ИС түрінде алуға болады.
Регистр жадысының көлемін бірнеше ИС жады блоктарын құру арқылы ұлғайтуға болады.Сақталатын сөзердің санын көбейту барысында үш жағдайы бар жеке ИС шығыстары бір нүктеде түйіседі. 512 сақталынған сөзді беретін 128 шығысты байланыстыруға рұқсат етіледі.Бір нүктеде түйісетін шығыстар санына шектеу қою шығыстың ток режиміне байланысты, бұл шектеуді шығыс нүктесіне арнайы сыртқы резистрлерді жалғау арқылы жоюға болады. Сөздің рзрядтылығын ұлғайту барысында шығыстарының жиынтығы бір ақпараттық сөзді беретін бірнеше ИС-ның рұқсат ету және адрестеу кірістерін параллель жалғайды.
Синхронизация талаптарына сәйкес разрядаралық байланыста логикалық элементтер қолданылмаған ығыстырушы регистрлерде деңгеймен басқарылатын біртабалдырықты триггерлерді қолдануға болмайды, себебі кейбір триггерлер синхросигналдың рұқсат етуші деңгейінің жұмысы кезінде бірнеше рет ауыстырылып-қосылуы мүмкін, ал бұған рұқсат етілмейді.
Разрядаралық байланыста логикалық элементтердің, әсіресе бірлік емес тереңдіктегі логикалық сұлбалардың, пайда болуы регистрдің жұмысқа қабілеттілік шарттарын жеңілдетеді және осы схемаға жарамды триггерлер типін кеңейтеді.
Регистр – ақпаратты разрядты екілік код түрінде қабылдау, сақтау және тарату функцияларын орындайтын құрылғы.
Регистрді жіктеудің негізгі белгісі екілік кодты регистрге жазу әдісі болып табылады, яғни параллель, тізбекті (ығыстырушы) және параллель- тізбекті регистр деп ажыратады. Параллель регистр параллель кодпен жазу операциясын орындайды. Тізбекті регистр тізбекті кодпен жазуды жүзеге асырады, кодтың ығысуын кіші немесе үлкен разрядтан бастап, тактілі импульстармен тізбектің жылжуын туғызады. Параллель- тізбекті регистрлер кодты параллель де, тізбекті түрдеде жазады. Сонымен қатар, ығыстырушы регистрлер бірбағытты және екібағытты (реверсивті) болып бөлінеді. Біржақты регистрлер кодтың солға немесе оңға ығысуын туғызады, ал екіжақты регистрлер солға да және оңға да ығысуды жүзеге асырады.
Регистрлердің негізгі құрылымы RS – асинхронды триггерлеріне, В – триггерлеріне сүйенеді.
Әмбебап немесе көпрежимді (көпфункционалды) регистрлер микрооперациялар жиынтығын орындауға қабілетті. Көпрежимділікті бір сұлбада әртүрлі операцияларды орындауға қажетті бөлшектердің композициясының болуымен аламыз. басқарушы сигналдар берілген уақытта орындалып жатқан операцияға қажетті сұлба бөлігіннің іске кірісуін қамтамасыз етеді.
1 Рeгистрлер
1.1 Регистрлердің түрлері
Регистр деп жазуға,сақтауға және информацияның ығысуына арналған көп разрядты екілік кодты түрде көрсетілген, тізбектелген құрылым.
Регистр негізгі анықтаулар бойынша келесі кодтық сөзбен микрооперациялардаорындай алады.
- Бастапқы күйге орнату (нөлдік кодтың жазылуы)
- Тізбекті пішінде кіріс информациялардың жазылуы.
- Параллельдік пішінде кіріс информациялардың жазылуы.
- Ақпаратты сақтау.
- Сақталған ақпараттың солға және оңға ығысуы
- Тізбектелген пішінде сақталған ақпараттардың берілуі.
- Параллельдік пішінде сақталған ақпараттың берілуі.
Кез келген N- разрядтың регистр N біртипті ұяшықтың- разрядтық
сұлбасынан, шығыс сигналының әрқайсысы екілік кодқа сәйкес келетін разрядқа салмақтың коэфицентпен ассоциативтенеді. Осыған қарай әр разрядтық сұлба,кез-келген тізбекті құрылым сияқты,триггерлік түпжүйеден (есте сақтау элементі) және кейбір комбинациялық сұлбалардан және триггерлік түпжүйелі қалыптағы регистрдің шығыс сигналынан тұрады.
Регистр әртүрлі қалыпқа қарай классификациялы болуы мүмкін.
Олардың негізгілері: параллельдік (статикалық)- ақпарат тек параллельдік пішінде жазылып, есептелетін регистр; тізбекті(қозғалғыштық)- ақпараттың тек тізбекті пішінде жазылуы немесе есептелуі; тізбекті-параллельді ақпарат параллельді сол сияқты тізбекті пішінде жазылуы және есептелуі.
Регистр ақпаратты каналдық беру бойынша келесі түрде жіктеледі: жұпфазалық-ақпараттың турасы(Q)және керісі(Q) кодтарымен жазылып, есептелуі. бірфазалы- ақпараттың не тура (Q),не кері(Q) кодында жазылуы және есептелуі.
Тактілеу регистрінде келесі түрлерге бөлінеді: біртактілі-бір басқарушы импульсті тізбектігін басқару; көптактілі-бірнеше басқарушы импульстің тізбектігін басқару.
Регистрлер тізбектелген сұлбаға немесе есте сақтау сұлбасына жатады.
Регистрлер функциясы:
-Ақпаратты сақтау;
-Ақпаратты қабылдау;
-Ақпаратты беру;
-Ақпаратты жылжыту;
-Кодты түрлендіру;
-Нөл немесе бір керекті санға келтіру;
-Қосразрядты логикалық операциялар:дизъюнкция, конъюнкция, 2 модуль бойынша көбейту.
Параллель регистр.
Параллельдік (статикалық)- ақпарат тек параллельдік пішінде жазылып, есептелетін регистр Қозғалтқыш регистрдің блок-сұлбасы: Т-триггер; ЛЗ-күту линиясы (линия задержки); У-қозғалғыш сигнал.
Бұл суретте триггердегі үшразрядты қозғалғыш регистр түрі.Кіріс сигналы Т1 және ол «1» кодтық күйде болса онда Т1 «1» қалыпта беріледі. Кодты оңға жылжыту үшін, триггерді түгелімен бір уақытта қозғалтқыш у басқару сигналы беріледі. Енді триггердің «1» күйдегі коды «0»-ге айналады, сонымен қатар триггер шығысында ЛЗ-ға сигнал түседі, соған қарай келесі триггерді «1» түрде, т.с.с «1»-лерді жібереді,олар регистрдің оңға бір разрядпен жылжуында сақталады,орналастырады. Регистрдің жұмысы сақталатын элементтердің уақыттық жылдам қосылуында.
Сурет
- 1.1 Параллельді регистр
Регистрдің негізгі құраушысы болып RS-триггері немесе В-триггері жатады.Параллельді т-разрядтырегистрдің принципиалдық сұлбасы көрсетілген (сурет-1.1 )
Параллельді регистрде кодтың саны сәйкес триггердің D-кірісіне беріледі. Жазылуы С кірісіне логикалық бірліктер берілген кезде жүзеге асырылады. Код Q шығысынан алынады. Параллельдік регистр тек тура кодты қарама-қарсы кодқа және керісінше түрлендіруін жүзеге асырады.
Параллель (статикалық) регистрлерде разряд сұлбалары арасында ақпарат алмасу жүрмейді. Разрядтарға ортақ болатыны ырғақтау, істен шығару/орнату, шығаруға немесе қабылдауға рұқсат ету тізбегі болып табылады, яғни басқару тізбегі. EZ сигналымен басқарылатын үшінші жағдайдағы шығыстары және R істен шығару кірістері бар, тура динамикалық кірістерден тұратын D типті триггерлерден жиналған статикалық регистр сұлбасы 1.2-суретте келтірілген.
Сурет - 1.2 Статикалық регистр сұлбасы (а)
және оның шарты белгіленуі (б)
Тізбектелген регистр.
Тізбектелген регистрлер, ақпаратты сақтаудан басқа, тізбектелген кодты параллель кодқа және керісінше түрлендіре алады.Тізбектелген регистрді құрған кезде триггерлер Qi шығысы тізбектей қосылған кезде Di кірісіне қосылады, –суретте көрсетілгендей.
Cурет
- 1.3
Тізбектелген
регистр
Тізбектелген регистрлерде міндетті түрде жаңа сигнал транзистордың Q шығысында синхросигналдың аяқталуынан кейін жүргізілуі қажет. Бұл міндеттің орындалуы үшін тізбекті регистрде екіқадамды триггерлерді қолданылуы керек.Әрбір тактілік импульстің қозғалысынан кейін регистрдегі код бір разрядқа жылжиды. 1.3-ші суреттегі сұлбада көрсетілген кодтың оңға қозғалысы болады (кіші разрядтар жаққа).Шынында, триггердің Qi+1 шығысында триггердің Dі кірісіне әсер етеді, ал триггердің Qі шығысы триггердің Di-1 кірісіне әсер етеді. Синхросигналы іске қосылған кезде і-триггері і+1 күйге, ал і-1 күйдегілер і-триггерлерге көшеді, дәл айтқанда бір разрядқа кодтың оңға қозғалуы.
Параллельдік екілік код біруақытта триггердің Q шығысынан алынады. Кодтың солға қозғалуы үшін, триггердің Qi-1 шығысынан триггердің Qі (үлкен) кірісіне берілуі керек.
Тізбекті регистрлерде сөздер разрядтан соң разряд арқылы қабылданады және шығарылады. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі тактілі сигналдар сөзді енгізу және шығару кезінде оларды разрядты сұлбада жылжытады. Ығыстырушы регистр реверсивті емес (бірбағытта ығыстырушы) немесе реверсивті (екі бағытта да ығыстыру мүмкіндігі бар).
Тізбекті -параллельді регистрлерде біруақытта тізбекті және параллель типті кіріс/шығыстары болады. Сонымен қатар, тізбекті кірісі және параллель шығысы бар нұсқалары (SIPO, Serial Input – Parallel Output), параллель кірісі және тізбекті шығысы (PISO) бар нұсқалары кездеседі.
Реверісті регистр.
Реверісті регистрлердің логикалық басқару сұлбалары болуы, сигналдың триггердің Qі шығысынан триггердің Dі-1 кірісіне кодтың оңға қозғалуы кезінде және осы сигналдың Dі+1 кірісіне кодтың солға қозғалуы кезінде болуы қажет. Бұл процесс 1.4-суретте көрсетілген.
Сурет 1.4 - Реверсті регистр
Қозғалтқыш кодтың бағыты керекті сигналдың басқарылуы сәйкес кірісі берілуінен анықталады.Осылай 210-суретте көрсетілген, SO кірісіне берілген кернеудің логикалық бірлігінен кодтың қозғалуы солға қарай болады (үлкен разрядтар жаққа), 2И-2И-2ИЛИ логикалық сұлбаның басқарылуы триггердің Qі-дегі шығыс сигналының триггердің Dі-дегі кірісіне өтуіне рұқсат етіледі және керісінше, S1 кірісіне берілген кернеудің логикалық бірлігінен сигнал триггердің Qі шығысынан триггердің Dі-1 кірісіне өтуіне рұқсат етіледі-кодтың оңға қозғалуы (кіші разрядтар жаққа) анықталады.
Кодтың қозғалуы мен фикцасиясы (фонтимпульсі бойынша болады.) инверсті С кірісіне түсетін, сонымен қоса инверісті R кірісіне логикалық бір кернеуі әсер етуі керек. Регистрдің нөлге айналуы кезінде асинхронды берілістен R инверісті кірісінде 0 логикалық кернеуі шығарылады. Режимде (S1=S0=логикалық 0) жазылудың сақталуында, кодтың қозғалысы және регистрдің нөлдік күйге келуі мүмкін емес.
Жоғарғы импеданс (ОЕ1=логикалық 1;кіріс қалпы ОЕ2,S1,S2-міндетті емес) режимін қосқанда параллельдік жазуды,оңға және солға қозғалыста, ақпаратты сақтау және регистрдің нөлднуіненшығаруға болады.
Қосымша Q1 және Q8 шығыстары тізбектелген кодтың немесе солға қозғалуына арналған.Кодтың Q1-шығысынан солға қозғалу кезінде кіші разрядтың алдын-ала есептеледі.
Параллельдік, қозғалтқышты және реверсті регистрлердің шартты-графикалық көрінісі 1.5-суретте көрсетілген.
Сурет - 1.5 Регистрлердің шартты-графикалық көріністері
1.5-ші суреттегі D-триггерінің микросұлбалар қорытындысы келесідей: D1-DN кірістері ақпаратты параллель кодта сақтауға сәйкес разрядтары; Q1-QN Q –триггерінің тура шығыстары; С-тактілік импульс кірістері; R-нөлдік кіріс; S0,S1-қозғалтқыш бағытындағы кіріс басқарулары; VR-тізбектелген кодтың оңға (R-ағылшын тілінде Right) кодты солға қозғалту кезінде VL-(Left) белгісі қолданылады.
Практикада қолданылатын регистрлер көбіне қозғалтқышты регистрлер, олар операцияны сақтаудан басқа, параллельдік кодты тізбектелген кодқа түрлендіру және керісінше, тура кодты қарама-қарсы кодқа және керісінше, арифметикалык және логикалық операцияларды орындауға, уақытша ұстау және бөлуді жүзеге асырады.
Әмбебап регистр.
ИС және БИС (большие интегральные схемы) / СБИС серияларында программалық логикалық регистрдің көп нұсқасы болады. (ТТЛШ сұлба техникасында олар отызға жуық) олардың ішінде көпрежимді (көпфункциялы) немесе әмбебап, микрооперациялық топтарды орындауға жарамды. Берілген уақыттағы операцияны сұрауыш түрі орындайды, сұлбаның керекті бөлігіне қажеттілікті жүзеге асырады.
Кесте-1.1-Регистрлердің функциялауын анықтау
-
режим
кіріс
шығыс
бастапқы күйге келтіру
сақтау
солға қозғалту
оңға қозғалту
параллельдік загрузка
C R SO S1 DSR DSL Dn
X L X X X X X
H L L X X X
H H L X L X
H H L X H X
H L H L X X
H L H H X X
H H H X X Dn
Q0 Q1 … Q6 Q7
L L … L L
Q0 Q1 ... Q6 Q7
Q1 Q2 ... Q7 L
Q1 Q2 ... Q7 H
L Q0 ... Q5 Q6
H Q0 ... Q5 Q6
D0 D1 ... D6 D7
ИР13 сериялы КР1533 және басқа микросұлбалар көпрежимді регистрлердің негізгі көрсеткіштері болып табылады (1.6-сурет). Бұл сегізразрядты регистр екіжақты қозғалтқышты мүмкіншілігімен 25МГц-ке дейін тактілік жиілікке қатысты және 40мА-ге дейінгі ток көрсеткішінде жұмыс істейді. Сонымен қатар параллельдік кіріс және шығысы,асинхронды бастапқы күйге келтіруі R кірісі және S0 мен S1 режимін таңдау кірісі, төртрежимді берушісі (параллельдік загрузка, екі қозғалтқыш және сақтау) бар.Регистрдің функциялауын 1.1-кесте анықтайды.
ИР13 регистрінің нұсқаулық белгісі 1.7-суретте көрсетілген.
Әртүрлі кірісі және шығысы бар регистрлер тізбекті және керісінше түрлендіргіштік параллельдік кодтарда негізгі блок түрінде қызмет етеді. 1.8-суретте SI/HI/SO түріндегі регистрдің сегізразрядтық негізінде тізбектелген параллельдік түрлендіргіштің сұлбасы көрсетілген.
Бұл сұлбада St жанама старттық импульс, L (Load-загрузка) кірісіндегі параллельдік қабылдау негізінде бірліктік сигналды тудырады, 1-7 разрядты регистрдің жүктелуінен туындайтын D1-7 сөзі, ал нөлдік разрядта-корстанта 0 болады. Тізбекті кірісінде DSR 1 константасы берілген.
Сурет
- 1.6
Көпрежимді регистр сұлбасы
Соған байланысты түрленуден кейін регистрде 0D1D2....D7сөзі пішінделеді. Тактілі импульстер С кірісіне түсетін, сөзді оңға қозңалтуды шақырады (бірліктік белгілеуде бұл төмен қозғалуға сәйкес келеді).
Қозғағыш сөзді шығыс арқылы Q.7 тізбекті пішінде шығарады.
Сурет - 1.7 Әмбебап регистрдің негізгі көрінісі.
Сурет - 1.8 Әмбебап регистрдың сұлбасы.
Бұл сұлбада регистрдің тізбектелген режимдегі жұмысынан параллельдік режимге ауысуына Vқорытынды қолданылады. Бұл кіріске бірліктік потенциалдық берілуінен сұлба параллельдік регистрге айналады. Сонымен қатар ақпараттық Д кірісіне қосылған кілттің кірісіне бірліктік потенциал беріледі. Бұл параллельдік кірісіндегі берілген жазбалардың сигналының логикалық “ИЛИ” элементінің кірісіне түсетіндігін байқаймыз, ал кілттің кірісіне, алдыңғы триггердің шығысына қосылған нөлдік потенциалдары беріледі. Осыған қарай осы кілттердің шығысына нөлдік потенциалдар болатынын білеміз және олар жұмысқа кесірін тигізбейді. Триггердің кірісінен алынған параллельдік кірістегі берілгендердің өшуіне алып келеді. Алдыңғы триггердің шығысындағы сигналы сигналы логикалық “И” элементінің жоғарғысынан келесі триггерге оңай өтеді. Себебі оның екінші кірісіне бірлік потенциалы беріледі.
V және С кірістердегі инверторлар, токтағы кіріс сигналын күшейтуге қолданылған. Соған байланысты микросұлбаның кіріс тогы, төрт “И” логикалық элементінің суммарланған емес, ал инвертордың кіріс тогына тең болады.
Әмбебап регистрдің негізгі – графикалық түрі 1.6-суретте көрсетілген. Тізбектелген кірісте берілгендерді енгізу бұл суретте ДІ сияқты берілген және басқа кіріс топтарына сызықпен ерекшеленген. Тура сол сияқты жеке топтарға V кіріс басқару және С синхонизациялауы белгіленген.
Сурет - 1.9 Әмбебап регистрдің принципиалдық схемасы
Регистрлер тізбектелген сұлбаға немесе есте сақтау сұлбасына жатады.
Регистрлер функциясы:
-Ақпаратты сақтау
-Ақпаратты қабылдау
-Ақпаратты беру
-Ақпаратты жылжыту
-Кодты түрлендіру
-Нөл немесе бір керекті санға келтіру
Қосразрядты логикалық операциялар:дизъюнкция, конъюнкция, 2 модуль бойынша көбейту.
Регистрлердің классификациялық белгілері:
1.Параллельдік қабылдау және ақпараттық беру регистрі.
сөз т разрядына тең
Сөз т разрядына тең.
2.Параллельдік қабылдау және тізбектелген ақпаратты беру регистрі.
разрядқа қозғалу n+1 тактісінің тізбектелген берілісі
3.Тізбектелген қабылдау және параллельдік берілісті регистрдің түрінің көрсетілуі m- тактісі үшін m-разрядтың сөзі қолданылады.
4.Тізбекті қабылдау және тізбектелген беріліс регистрі
Сурет - 1.10 Регистрлердің жұмыс істеу принциптер
Кесте 1.2 Жұмыс режимдерін анықтау кестесі
-
М1
М2
Ақпаратты қабылдау түрі
Ақпаратты беру түрі
0
0
Параллельді
Параллельді
0
1
Параллельді
Тізбекті
1
0
Тізбекті
Параллельді
1
1
тізбекті
Тізбекті
Тізбектелген және параллельдік енгізуге және есептеуге мүмкіндік беретін әмбебап регистрін қолдану өте ыңғайлы. Мұндай регистрлерді тізбектелген параллельді кодтың түрлендіргіш ретінде қолдануға болады. Оны біз К155 ИР1 төрт разрядтық әмбебап қозғалғыш регистрді 1.5-суреттегі микросұлбаларынан көре аламыз. Бұл регистр тактілік қозғалтқыш режимінде жұмыс істейді және С1 кірісіне түседі, егер оның кірісінде төменгі деңгейдегі кернеуі болса V1 кірісі, бұл режимдегі бірінші разряд ақпаратты Д1-Д4 кірістерімен импульстік синхронизация арқылы шығысқа түсуімен жазылады.
Регистр-процустегі есте сақтау аймағы.
Ендеше регистрлер:
-Операнды логикалық және арифметикалық операциялар
-Адрес компаненті
-Есте сақтау ұяшықтарының көрсеткіштер
Регистрлер мына өлшеулер мен белгілеулер арқылы классификация- ланады:
Регистр өлшемдері
Регистр әр түрлі өлшемде болады: 8 бит, 16 бит, 32 бит (және одан да көп). Сіз 8 және 16 бит өлшемдерін қолдана аласыздар.Кейбір регистрлер басқалардың бөлімдері болып табылады; мысалы егер EAX 12345678h ұғымынан тұрады, міне, осыдан басқа регистрлерден тұрады
Кесте 1.3 Регистрлердің өлшемдік белгілері
FAX |
12 |
34 |
56 |
78 |
AX |
12 |
34 |
56 |
78 |
AH |
12 |
34 |
56 |
78 |
AL |
12 |
34 |
56 |
78 |
ax,ah,al-регистрлері, регистрлер бөлімі eax .EAX бұл 32 биттік регистр, ax 16 биттік (2 байтта) кіші регистрден тұрады-eax, ah үлкен байт регистрінен тұрады-ax және al кіші байт регистрінен тұрады-ax. AX регистрі-16 битті, ал al және ah 8 битті.
Осыдан шыңатыны:
eax=12345678h
ax=5678h
ah=56h
al=78h
Регистрлердің белгіленуі
Әмбебап регистрде-көбіне регистрлерді сіз өз ыңғайыңызға қарай қолдана аласыз (мысалы, мен өз құжаттарымды ebx-me сақтаймын).
Осылар:
eax/ax/ah/al
ebx/bx/bh/bl
edx/dx/dh/dl
ecx/cx/ch/cl
Сіздің сұранысыңыз бойынша бұларды қалай өз програмаларыңызға қолдана аласыз?
mov ex,32-eax 32-те орналастырамыз
mov ebx,20-ebx 20-да орналастырамыз
sub eax,ebx-eax-тен ebx-ті алып тастаймыз. Осы регистрлердің ішінен кейбіреуін өзімізге қажетті програмаларда қолдана алатынылатын командаларымызға қажетті регистрлердің белгіленуі.