Тэма 7. Дэкаратыўныя тканіны.

Гісторыя развіцця вытворчасці тканін з бавоўны, ільну, шоўку, воўны. Раннія копцкія тканіны: сыравіна, тэхнікі, малюнак.

Асаблівасці арнаментацыі тканін. Візантыйскія тканіны: віды, характар дэкору – раслінныя, геаметрычныя, тэраталагічныя і хрысціянскія матывы, колеравая палітра, ужыванне металічных нітак (Далматыка Карла Вялікага).

Мастацкія тканіны раманскага і гатычнага перыядаў. Парадныя мантыі (каранацыйная мантыя Роджэра ІІ). Мастацкія тканіны Германіі, Іспаніі. Італія - лідэр у вырабе тканін; цэнтры: Лука, Сіцылія, Венецыя і г.д. і іх спецыялізацыя. Характар малюнка, уплывы мусульманскія, кітайскія, гатычныя. Набіўныя тканіны (тканіна з Сіона).

Дэкаратыўныя тканіны Адраджэння: італьянскія і іспанскія шаўковыя тканіны.

Дэкаратыўныя тканіны XVII - XVIII стст. і Новага часу. Францыя – лідэр у вытворчасці тканін. Ліёнскія ткацкія мануфактуры. Дзейнасць Клода Дангона. Разнастайнасць тканін па якасці, фактурах, колеру, малюнку. Своеасаблівасць малюнкаў для тканін: змены ў трактоўцы матываў у эпоху ракако; уплыў на развіццё тыкстылю жывапісу.

Асаблівасці кампазіцыі класіцыстычных тканін, “зварот да прыроды” павышэнне ролі фону. Творчасць Ласаля. Развіццё набіванкі, два напрамкі ў дэкоры баваўняных тканін: стыль Жуй з матывамі палявання і эльзаскі з кветкамі на паласатым фоне. “Персідскія” набіванкі. Асаблівасці развіцця набіванкі ў Англіі.

Перахода ад імперскага стылю да стылю ампір.

Пачатак ХХ ст. Асаблівасці трактоўкі дэкору; уплыў кубізму, творчасці вядомых мадэльераў на колер, матывы і ўзоры тканін. Новыя тэхнічныя магчымасці і накірункі развіцця тэкстылю.

Карункапляценне (венецыянскія і міланскія гіпюры), матывы і іх тэхналагічныя асаблівасці. З’яўленне плеценых карункаў у XVIII ст.: валансьен, блонды, шанцільі; своеасаблівасць трактоўкі матываў і фону, колер карункаў.

Вышыўка – разнастайнасць прыёмаў, святлоценявая распрацоўка матываў (уплыў жывапісу), выкарыстанне рэльефу, арнаментальныя і сюжэтныя матывы.

Тэма 8. Шпалернае мастацтва і вытворчасць дываноў.

ХІ ст. – пачатак вытворчасці шпалер (шпалера з алегорыяй красавіка і мая, Бальдысхольская царква, Нарвегія), уплыў раманскай мініяцюры.

Мануфактуры ў Арасе, Парыжы, Абюсоне, Бове, Бруселі – цэнтры вытворчасці шпалер у ХV-ХVIII стагоддзях. Разнастайныя віды шпалер: арасы, габелены, мільфлёры (ад фр. тысяча кветак, – шпалеры серыі “Дама з аднарогам”), вердзюры, гратэскі.

Асаблівасці пабудовы кампазіцыі гатычных шпалер: манументальнасць, дэкаратыўнасць, уплыў кніжнай мініацюры; рэлігійная тэматыка, паступовае пашырэнне палітры і тэм (шпалера арраскай работы “Дрывасекі”).

Адраджэнне. Шпалерныя мануфактуры Бруселя (брусельскія вахтапеды), фарміраванне кампазіцыйнай схемы шпалер, выкарыстанне кардонаў знакамітых мастакоў (Рогір ван дер Вейден, Ханс Мемлінг, серыя шпалер па кардонах Рафаэля для папы Льва Х); пошукі прыёмаў перадачы прасторы, аб’ёму і святлоцені – шлях страты дэкаратўных якасцей.

Асаблівасці развіцця шпалернага мастацтва барока – адыход ад мастацкіх прынцыпаў сярэдневякоўя. Творчасць Команса і Планша, Кальбера, Лебрэна. Распрацоўка тэматычных серый “Гісторыя Людовіка ХIV”, “Стыхіі”, “Поры года”, “Гісторыя Аляксандра Македонскага”, релігійная тэматыка. Англійскія шпалеры (тэпістры); выкарыстанне эскізаў Рубенса, Рафаэля, Ван Дейка.

Эвалюцыя стылю шпалер. Павышэнне ролі арнаменту. Уплыў стылю ракако ў трактоўцы выяў і лёккасці кампазіцый. Серыя шпалер “Гратэскі на белым фоне”. З’яўленне новага тыпу шпалер – “алентураў”. Серыі “Дон Кіхот”, “Любоў багоў” – прыклад новага тыпу шпалер, арганічна звязанага з сучасным тыпам інтэр’еру. Дзейнасць мануфактуры Савонэры.

Тэндэнцыя да збліжэнне шпалер з жывапісам у перыяд ракако. Дзейнасць Удры і Бушэ. Сюжэты, асаблівасці трактоўкі. З’яўленне насценных дываноў у стылі “шынаўзеры”.

Імітацыя жывапісу – характэрная рыса дываноў класіцызму. Развіццё шпалер-алентураў, асаблівасці іх кампазіцыйнага і дэкаратыўнага рашэнняў.

Шпалерная вытворчасць на Беларусі.

Новыя тэндэнцыі ў развіцці вытворчасці дываноў у ХХ ст., іх нацыянальныя спецыфіка. Творчасць мастакоў Англіі, Францыі, Германіі, скандынаўскіх краін.