8. Табиғат комплексін өзгертеді:

A) Өсімдіктер.

B) Адам.

C) Жел.

D) Жануарлар.

E) Климат.

9. Жер қыртысының тұрақты учаскелері.

A) сейсмикалық белдеу

B) гидросфера

C) платформа

D) таулы аймақтар

E) литосфера

10. Үндістер ... байырғы халықтары.

A) Европаның

B) Антарктиданың

C) Азияның

D) Американың

E) Австралияның

11. Африкадағы ең биік жер.

A) Тубкаль.

B) Кения.

C) Марра.

D) Камерун.

E) Калиманджаро.

12. Оңтүстік Еуропа жағалауын шайып жатқан ішкі жылы теңіз.

A) Жерорта.

B) Кариб.

C) Аравия.

D) Балтық.

E) Азов.

13. Астана және Петропавл қаласы ... Өзен жағасында орналасқан

A) Ертіс.

B) Есіл.

C) Арыс

D) Обаған.

E) Ақсу.

14. Қазақстанның ежелгі қалалары.

A) Теміртау, Рудный.

B) Шымкент, Астана.

C) Павлодар, Өскемен.

D) Түркістан, Тараз.

E) Екібастұз, Балқаш.

15. Ресейдегі Ключи Шоқысы қай түбекте орналасқан:

A) Чукот.

B) Таймыр.

C) Кола.

D) Ямал.

E) Камчатка.

16. Топырағы құнарлы табиғат зонасы:

A) Дала зонасы.

B) Тайга зонасы.

C) Тропиктік орман зонасы.

D) Батпақты жер.

E) Тундра зонасы.

17. Жаңа Гвинея аралдарының байырғы халқы:

A) Аборигендер.

B) Папуастар.

C) Негрлер.

D) Мулаттар.

E) Самболар.

18. Адам қай қабықтың бөлігі?

A) Табиғат компонентінің.

B) Литосфераның.

C) Биосфераның.

D) Табиғат кешенінің.

E) Гидросфераның.

19. Қазақстан территориясына шамалы жауын-шашын әкелетін ауа массалары.

A) Қоңыржай.

B) Арктикалық.

C) Экваторлық.

D) Субтропиктік.

E) Тропиктік.

20. Қазақстанның шөл зонасының топырағы:

A) Сұр, қоңыр топырақ.

B) Күлгiн топырақ.

C) Ашық, қызғылт топырақ.

D) Қара, қызғылт.

E) Таулы топырақ.

21. «Рахманов бұлағы » қорықшасы ... орналасқан.

A) Іле Алатауында

B) Қаратау тауларында

C) Кетмен жотасында

D) Алтайда

E) Қазақтың ұсақ шоқыларында

22. Өндірістің өнім шығаруға бөлетін шығыны (теңгемен есептегенде) ... деп аталады.

A) мамандану

B) өзіндік құн

C) кіріктіру (интеграция)

D) жеке бір салаға мамандану

E) ұлттық табыс

23. Халық санының тез өскен кезеңі.

A) XX ғасырдың екінші жартысы.

B) XVIII ғасырдың аяғы.

C) XX ғасырдың басы.

D) XXI ғасырдың басы.

E) XIX ғасырдың аяғы.

24. Халық саны 10 млн. адамнан жоғары АҚШ-тың қалалары.

A) Лос-Анджелес, Нью-Йорк.

B) Чикаго, Вашингтон.

C) Чикаго, Лос-Анджелес.

D) Вашингтон, Нью-Йорк.

E) Даллас, Сан-Франциско.

25. Ірі масштаб:

A) 1:40000000.

B) 1:50000000.

C) 1:75000000.

D) 1:35000000.

E) 1:30000000.

26. Қазақстанның құрғақ даласында және шөлейттерінде басым топырақ.

A) Күлгін.

B) Сұр.

C) Қызғылт.

D) Сары.

E) Қоңыр.

27. Қант қызылшасы өсіріледі.

A) Арыс, Келес өзендерінің аңғарында.

B) Іле, Шу өзендерінің аңғарында.

C) Нарын, Аягөз өзендерінің аңғарында.

D) Шу, Қаратал өзендерінің аңғарында.

E) Сырдария, Талас өзендерінің аңғарында.

28. «Шығыс шеңбері» автомобиль жолдары ... орталықтарын байланыстырады.

A) Тянь-Шаньның

B) Қазақстанның ұсақ шоқысының

C) Кенді Алтайдың

D) Оралдың

E) Каспий маңы ойпатының

29. Демалыс, туризм, емдік мақсатта пайдаланылатын ресурстар:

A) Тарихи.

B) Мәдени.

C) Рекреациялық.

D) Археологиялық.

E) Табиғи ресурстар.

30. Бокситтің дүниежүзілік қорының 1/3 бөлігі:

A) Еуропада.

B) Оңтүстік Америкада.

C) Азияда.

D) Австралияда.

E) Солтүстік Америкада.

5 нұсқа

1. Таулардың биіктігіне қарай бөлінеді:

A) 3

B) 2

C) 4

D) 1

E) 5

2. Жер бетіндегі мемлекеттер саны.

A) 345

B) 510

C) 230

D) 420

E) 100

3. «Жоңғария очерктері»-нің авторы:

A) Л.И.Бутаков

B) Қ.Сәтбаев

C) Ш.Уәлиханов

D) М.П.Герасимов

E) П.П.Семенов

4. Темір рудасының қоры мол жер

A) Каспий маңы ойпаты

B) Есік Атырау құмы

C) Маңқыстау түбегі

D) Торғай үстірті

E) Батыс Сібір жазығы

5. Орталық Қазақстанды зерттеген адам

A) А.А.Гапеев

B) Қ.И.Сәтбаев

C) Н.Н.Баранский

D) Н.Г.Кассин

E) И.А.Витвер

6. Жаңа Жер ашуда ... әсері мол болды.

A) жерді сызба арқылы бейнелеудің әсері

B) ағаштан кеме жасаудың

C) тұсбағдарды ойлап табудың

D) меридиан бойынша Жердің көлемін анықтаудың

E) желкенді кеме жасаудың

7. Экватордың ұзындығы

A) 40000 км.

B) 60000 км.

C) 50000 км.

D) 30000 км.

E) 20000 км.

8. Ежелгі грек географтары тек қана екі дүние бөлігін ажыратқан-

A) Азия мен Африканы.

B) Еуропа мен Американы.

C) Аустралия мен Еуропаны.

D) Африка мен Еуропаны.

E) Еуропа мен Азияны.

9. Материктер көшуінің гипотезасының авторы:

A) Дж.Кук

B) Вегенер

C) Докучаев

D) Бехайм

E) Ломоносов

10. Монголоидтардың ...

A) терісінің түсі сары, шашы тік ашық, көзі жасыл.

B) терісінің түсі қара, көзі ашық.

C) терісінің түсі ашық, шашы толқынды, тік.

D) терісінің түсі сарғыш, шашы бұйра, көзі ашық.

E) терісі сарғыш, реңді, көздері қысыңқы, бет сүйегі шығыңқы.

11. Атлант мұхитының тереңдігін, су массасының қасиеттерін, органикалық дүниесін зерттеген:

A) Ағылшындар.

B) Гректер.

C) Испандықтар.

D) Орыстар.

E) Португалдықтар.

12. Каспий теңізінің порттары.

A) Атырау, Ақтау.

B) Семей, Павлодар.

C) Павлодар, Өскемен.

D) Орал, Ақтөбе.

E) Қапшағай, Ақтау.

13. Республикамыздың қай аймағында халық басым қоныстанған:

A) Орталығында.

B) Шығысында, Батысында.

C) Солтүстік-батысында.

D) Оңтүстігінде және Солтүстігінде.

E) Солтүстігінде, Орталығында.

14. Қара металлургияның негізгі шикізаты -

A) Шойын.

B) Темір кені.

C) Болат.

D) Қорғасын.

E) Қорытпалар.

15. Атмосфера қысымы төмен жерлер

A) Теңіз жағасында.

B) Тау жоталарында.

C) Жазықтарда.

D) Аласа тауларда.

E) Биік тауларда.

16. Аң шаруашылығына пайдалануға толығымен босатылған территория.

A) Қорықша.

B) Курорттық зона.

C) Ұлттық парк.

D) Ботаникалық бақ.

E) Қорық.

17. Саванна өсімдіктерінің қоршаған ортаға бейімделуі:

A) Құрғақ кезеңде ағаштар жапырақтарын түсіреді, шөптері күйіп кетеді.

B) Ағаштары мәңгі жасыл.

C) Ағаштары жалпақ жапырақты.

D) Жапырақтары тікенекке айналған.

E) Ағаштары қисық, тырбық.

18. Оңтүстік Америка елдерінің көпшілігі қай тілде сөйлейді?

A) Португал.

B) Испан.

C) Ағылшын.

D) Неміс.

E) Француз.

19. Мұхит түбінің үштен бір көлемін құрайтын Үлкен қайраң (шельф) ... орналасқан.

A) Атлант мұхитында

B) Солтүстік Мұзды мұхитында

C) Тынық мұхитында

D) Үнді мұхитында

E) Аравия теңізінде

20. Қазақстан территориясында жауын-шашын көп түсетін жер.

A) Орал алды үстірті.

B) Тұран ойпаты.

C) Каспий маңы ойпаты.

D) Жоңғар Алатауы.

E) Батыс Алтай.

21. Қазақстанда марганец кен ... өндіріледі.

A) Кендірлі, Мойынқұм.

B) Мәметі - Ақадыр

C) Нарынқол - Кеген.

D) Жезді, Қаражал.

E) Индер, Жарма.

22. Қазіргі уақыттағы экологиялық дағдарыстың негізгі себебін көрсетіңіз.

A) Ғарыштық зерттеулер.

B) Апатты жағдай.

C) Ұтымсыз ауыл шаруашылығы.

D) Әскери әрекет.

E) Адамның шаруашылық әрекеті.

23. «Рахманов бұлағы» ... орналасқан.

A) Іле Алатауында

B) Қазақтың ұсақ шоқыларында

C) Алтайда

D) Кетмен жотасында

E) Қаратау тауларында

24. Дүние жүзіндегі ең биікте орналасқан елдер.

A) Эфиопия, Қазақстан.

B) Ауғанстан, Беларусь.

C) Перу, Боливия.

D) Мексика, Украина.

E) Эквадор, Австралия.

25. Полинезиялық аралдар тобына ... жатады:

A) Гавай аралдары.

B) Жаңа Гвинея.

C) Королин аралы.

D) Маршал аралы.

E) Соломонов аралы.

26. Қазақстанның орманды дала зонасында өсетін өсімдіктер:

A) Жолжелкен, жауқазын, қызғалдақ

B) Мия, құм акациясы, адраспан.

C) Арпабас, бидайық, жабайы құлпынай

D) Жусан, изен, теріскен, көкпек.

E) Қараот, ебелек, түйеқарын.

27. Ресейдің Оңтүстік-Сібір магистралы Қазақстан территориясынан өтетін бағыттар

A) Жетіқара-Атбасар-Павлодар-Барнаул.

B) Петропавл-Астана-Қарталы.

C) Петропавл-Қарағанды-Мойынты-Шу.

D) Магнитогор-Қарталы-Астана-Павлодар-Барнаул.

E) Қостанай-Көкшетау-Қарасуық-Обьтағы Камень.

28. "Ауыл шаруашылық дамуының интенсивті жолы" ұғымы

A) Жасанды тағамдарға көшу.

B) Пайдаланылған алқаптарда биологиялық өнімдердің жоғарлауы.

C) Ауыл шаруашылығын толық автоматтандыру және компьютерлендіру.

D) Дамыған және дамушы елдер арасындағы ауыл шаруашылық өнімдерін қайта бөлу.

E) Жер жырту және жайылымдық алқаптардың кеңеюі.

29. «Үндістанның Руры» - деп аталған басты көмір-металлургия базасы ...

A) Бомбей.

B) Мангалуру.

C) Мадрас.

D) Дамодар.

E) Калькутта.

30. АҚШ-тағы жеміс-көкөніс өсіретін негізгі аудан :

A) Мичиган.

B) Небраска.

C) Техас.

D) Калифорния.

E) Юта.

6 нұсқа

1. Топырақтың мол µнім алуды қамтамасыз ете алатын қабілеті:

A) эррозиясы

B) қышқылдылығы

C) сулылығы

D) құнарлылығы

E) қалыңдығы

2. Түсі мен басқа да сыртқы белгілері µзара ұқсас адамдар тобы

A) елді мекен

B) халық

C) монголоидтар

D) нәсіл

E) ұлт

3. Анды тауының биіктігі :

A) 8848 м

B) 5895 м

C) 6960 м

D) 4807 м

E) 6194 м

4. Қазақстан Ғылым академиясының тұңғыш Президенті :

A) Ә. Бейсенова

B) А. Қонаев

C) Ш. Уәлиханов

D) Қ. Карпеков

E) Қ. Сәтбаев

5. Қазақстанның таулары… бағытында орналасқан.

A) қиғаш

B) бойлық

C) шеңбер

D) ендік

E) доға

6. Ұшақ арқылы түсірілген жергілікті жердің суреті

A) план

B) аэрофотосурет

C) глобус

D) космостық сурет

E) карта

7. Экватор орналасқан ендік

A) Солтүстік.

B) Оңтүстік.

C) Шығыс.

D) Экваторда 0, ендік болмайды.

E) Батыс.

8. Дүние жүзінің биік тауы:

A) Кордильеры

B) Калиманджаро

C) Альпі

D) Анды

E) Гималаи

9. Географиялық қабық деп ... айтамыз.

A) күн жылуы мен ылғалдың әркелкі болуын.

B) табиғат заңдылықтарын.

C) атмосфераның жоғары қабаты, литосфераның жоғары қабаты гидросфераның өзара байланысып, әрекеттесуін.

D) мұхиттардың заңдылығын.

E) атмосфера, гидросфера, литосфера , биосфера және олардың өзара байланысы мен әрекеттесуін.

10. Ебі желі соғатын өңір

A) Елдің солтүстік-шығысында.

B) Батыс өңірде.

C) Жоңғар Алатауының шығысында.

D) Солтүстік.

E) Алтай тауының шығысында.

11. Арал алабының өзендері.

A) Есіл, Қаратал.

B) Жайық, Жем.

C) Ертіс, Тобыл.

D) Лепсі, Тентек.

E) Сырдария, Келес, Арыс.

12. Азиядағы ірі тау жүйесі.

A) Орал.

B) Карпат.

C) Альпі.

D) Тянь-Шань.

E) Алтай.

13. Қазақстанда ... ”миллионер” қала бар

A) 1.

B) 2.

C) 4.

D) 3.

E) 5.

14. Ғылыми-техникалық прогрестің нәтижесінде қалдықсыз өнім беретін шаруашылықтың бір саласы ...

A) химия өнеркәсібі.

B) мұнай өндіруші өнеркәсіп.

C) металлургия.

D) көмір өнеркәсібі.

E) тамақ өнеркәсібі.

15. Мұхит суының тұздылығы ... өлшенеді:

A) пайызбен.

B) граммен.

C) промиллемен.

D) килограммен.

E) тоннамен.

16. Ауа райының ауысуының алғашқы нышандары:

A) Ауа мөлшерінің өзгеруі.

B) Бұлттар.

C) Ауаның және температураның өзгеруі.

D) Температураның өзгеруі.

E) Желдің бағытымен қысымның өзгеруі.

17. Жер бетінде тұрақты желдердің пайда болуы:

A) Жоғарғы және төменгі қысым болуынан.

B) Ауа массаларының қозғалуынан.

C) Жыл мезгілдерінің ауысуынан.

D) Жер өз осі бойынша айналғандығынан.

E) Күннің түсуінен.

18. Жалпы температуралық жағдайы және ылғалдылығы, топырағы, өсімдіктері мен жануарлары ортақ ірі табиғи кешен ... деп аталады.

A) жазықтар

B) орман

C) табиғат зоналары

D) таулар

E) климаттық белдеу

19. Қазақстанның солтүстiгiнде таралған орманды дала топырағы:

A) Ферралитті топырақ.

B) Күлгiн топырақ.

C) Құмды-сазды топырақ.

D) Ашық-қызғылт топырақ.

E) Сұр, қара топырақ.

20. Маңғыстау облысында орналасқан қорық.

A) Ақсу-Жабағылы.

B) Қорғалжын.

C) Марқакөл.

D) Үстірт.

E) Наурызым.

21. Қазақстанның жылу кезеңі ұзақтау

A) Шығысында

B) Солтүстігінде

C) Оңтүстігінде

D) Орталығында

E) Батысында