Кантрольныя заданні

1. Вызначыць, як абазначана мяккасць зычных у наступных словах. Рас-тлумачыць, чаму ў адных выпадках мяккі знак пішацца, а ў іншых – не.

Варыянт 1: мядзведзь, дзверы, восеньскі, каменьчык, шэсцьсот, льдзіна, галлё, песня, бацька, жнівеньскі, здзяйсненне, разбіць.

Варыянт 2: малацьба, жыццё, пальцы, смех, восем, чагосьці, расцвісці, будзьце, дзевяцьсот, дзецьмі, зязюлька, маленькі.

Варыянт 3: певень, ралля, слязьмі, дзве, наваколле, маладзенькі, станьце, агеньчык, медзведзяня, колькі, дзядзька, медзь.

2. Выпісаць словы, у якіх трэба ўставіць мяккі знак.

Варыянт 1: іл...няны, звез...ці, кас...ба, пес...ні, паднябес...се, жнівен...скі, с...вяціць, будз...це, Об..., хатын...скі, камен...чыкі, дз...ме.

Варыянт 2: штос...ці, вас...мі, кол...кі, даражэн...кая, дз...веры, з...вязаць, слабен...кі, с...нег, чац...вер, Нарач..., прывол...ле, пяц...дзесят.

Варыянт 3: Дз...мітрый, казан...скі, с...цюдзёны, восен...скі, хмел..., с...мех, гал...лё, карэн...чык, паклас...ці, стан...це, голуб..., лепел...скі.

3. Пры спісванні ўставіць, дзе трэба, мяккі знак, растлумачыць правапіс.

Варыянт 1:

1. Пад ліпен...скім сонечным з...зян...нем пес...ня мірнае працы з...вініц.... (Астр.) 2. Дрэвы яшчэ не распусціліся і рэзка вырысоўваліся на фоне густой зеляніны маладога ел...ніку. (Дам.) 3. Дуб ніяк не ас...мел...ваўся с...кінуц... сваё старое пажоўклае ўбран...не, чакаў, пакул... адыдзе ад холаду карэн...не. (Дам.) 4. Прыемнас...ц... – пазнаёміцца з чалавекам ветлым, радас...ц... – пагутарыц... з разумным, удача – знайс...ціся ў патрэбе са с...мелым, шчас...це – жыц..., працавац... з чалавекам сумленным. (М.Т.) 5. Звоняц... званы Хатыні над брацкай магілай, над магіламі дзяцей, с...вет для якіх яшчэ не ўспрымаўся далей навакол...нага лесу. (Шам.) 6. Звон хатын...скі з...ліваецца з бухенвал...дскім набатам, з жалобнай музыкай над магіламі ахвяр Лідзіцэ і Арадура – і гучыц... як палымяны заклік: “Людзі, будз...це піл...ныя!”. (І.Ш.)

Варыянт 2:

1. Тол...кі дзяўчаты яшчэ не спалі і с...пявалі на прыз...бе пес...ні. (Я.К.) 2. Да вяршын... вядуц... крутыя с...цежкі, па якіх карабкаемся пешкі, абдзіраем пал...цы рук і ног. (П.М.) 3. Той дзен..., лічы, завянуў пустац...ветам, калі ты пяц... хвілін пашкадаваў, каб дзецям паказац... кусочак с...вету і хараство людзей, і дрэў, і траў. (П.П.) 4. Хацелася цалкам з...ліцца з адноўленым жыц...цём і поўнымі грудз...мі піц... яго асалоду. (К-с.) 5. Паваліў мяк...кі ціхі с...нег; пас...вятлела ў навакол...лі. (Саб.) 6. А можа яны [зоркі], робячы гэтыя дзіўныя рухі, с...пявалі там свае пес...ні, але голас песен... не мог даляцец... да зямлі з бяздонных глыбін..., бо зоркі вел...мі далёка ад яе. (К-с.)

Варыянт 3:

1. Калі вы друг другу руку падалі, каб крочыц... дарогай адною, – забудз...це, што гнез...дзіцца сум на зямлі – пес...ню бярыце з сабою. (Гіл.) 2. Любіце кнігу, яна навучыц... вас разумец... жыц...цё, яна дас...ц... вам сілу і розум. (С.А.) 3. Вецер, відац..., пабол...шаў, бо снег шарагаціц... па шыбіне, а ў коміне пазвон...вае юшка. (С.А.) 4. Залілася ты ўся сляз...мі, у пакуце сваёй с...вятая. Дык хоц... сэрца маё ваз...мі, мая матухна залатая! (Морк.) 5. Незгасал...ныя з...зяюц... над с...ветам прамен...ні. (М.Т.) 6. На піс...мовым стале прыбор з чарніліцамі ў выглядзе дубовых пен...чукоў, бронзавы бюст Куз...мы Чорнага, будзіл...нік, з правага краю стала партфел..., канверты з піс...мамі, запісныя кніжкі і блакноты. (Ал.)