4. Спісаць сказы, раскрываючы дужкі і ўстаўляючы патрэбныя літары.

Варыянт 1:

1. (Не)спецыялістаў у сваёй брыгадзе Раман (не)трымаў. 2. Усе лічылі Васю (не)скупым, добрым хлопчыкам. (М.В.) 3. Зары (не)гаснучай прамень над Нараччу звінеў. (М.Т.) 4. Парэчча – месца (не)благое, ды там і поле (не)пустое. (К-с.) 5. Нудна і (не)прытульна было ў лесе без вогнішча. (Бяд.) 6. Мне ўсё здаецца, што напісанае карандашом (н...)мае (н...)вартасці, (н...)цікавасці. (К-с.)

Варыянт 2:

1. Чалавек, які любіць родныя мясціны, (н...)колі (не)здрадзіць Радзіме, (не)перастане шанаваць блізкіх яго сэрцу людзей. (Пальч.) 2. (Н...)чужым, а родным чалавекам быў ён для яе. (Хадк.) 3. Старая ўжо (не)дабачвала і вельмі перажывала за ўнука-(не)слуха. 4. Максім (н...)дачытаў да канца кніжку, бо сон прыйшоў хутчэй. 5. Далёка (не)блізкай была дарога ў Маладзечна. 6. Я проста (н...)змог (н...)напісаць пра палескую прыроду. (Мел.)

Варыянт 3:

1. (Н...)чутна і (н...)бачна падкрадаецца зіма амаль пад самае сяло. (Бур.) 2. (Ні)хто (не)бачыў, як прачнуўся Юрка. 3. (Н...)льга даць у крыўду (н...)чога жывога. 4. (Н...)ўдача (не)зламала яго. (Б.) 5. Аўтограф, пакінуты народным паэтам на заяве (не)пісьменнага селяніна, усхваляваў тады старога (н...)менш, чым цяпер узрушае нас кожны (н...)вядомы знойдзены верш Мацея Бурачка. (Янушк.) 6. Гэта была кніга, якую я (н...)мог (н...)напісаць. (Мел.)

Варыянт 4:

1. (Не)прачытаны часопіс так і ляжаў на стале, а пакой быў (не)прыбраны. 2. Забудзь, што рэху (не)вярнуцца (н...)да цябе, (н...)да мяне. (А.К.)3. Жыву, (н...)трацячы надзей, бо верыцца ў дабро людзей. (Грах.) 4. (Не)кране зіма парошаю (н...)вачэй тваіх, (н...)губ. (Астр.) 5. Яшчэ (н...)хто (н...)колі (н...)забываў свайго дзяцінства. (Скр.) 6. Ласкавы гул коласа (н...)змаўкаў (н...)на хвіліну. (Б.С.)

Дадатак а комплексныя лабараторныя работы

Лабараторная работа № 1

Правапіс галосных і зычных

1. Уставіць прапушчаныя літары. Абгрунтаваць свой выбар.

П...рас...лен...ц, вес...ла, мат...ры...льны, б...спр...ц...дэнтны, в...с...ліцца, н...падзел...ны, каф...ін, габ...лен, высв...тл...ны, с...кр...тар, б...льэтаж, дз...сяты, ув...рцюра, л...генда, кал...ндар, м...тро, с...ржант, ...зыкасты, кам...ртон.

2. Спісаць сказы, устаўляючы прапушчаныя літары. Растлумачыць IX пpaвaпic.

1. Снегавыя хмары кружыць вецер над га...чай цішынёй палёў. (Х.Ж.) 2. Песня мая не ўзышла сярод кветак цвіт...чага вечна паўдня. (Куп.) 3. Лес быў пасярэбр...ны сівізной марозаў. 4. Паваруш...нае сена пад граблямі шамацела i пахла яшчэ больш. (М.В.) 5. На абудж...ную зямлю упалі першыя прамяні майскага сонца. (Мал.) 6. Канчаўся дзень, над зжа...ай нівай ішлі ключамі жураўлі. (Гл.) 7. Вятрамі не разве...на, не страч...на маладосці спадчына. (Вял.) 8. Паветра бьшо чыстае, насто...нае на пахах траў i красак. (Сач.)

3. Спісаць словы, устаўляючы замест кропак е або э. Правільнасць выка-нання праверыць па слоўніках.

С...рыял, сакр...т, г...н...рал, с...ктар, с...местр, кварт...т, з...бра, бас...йн, п...рп...ндыкуляр, н...гр, інт...ліг...нцыя, кват...ра, кам...та, алг...бра, геам...трыя, с...зон, с...наж, адг...туль, чв...рць, эн...ргія, кас...та, ц...дра, г...тры, г...блік, маян...з, г...лій, каф..., м...р, с...лекцыянер, н...рвы, ду...т, п...нсн..., муз...й, в...рхал, ц...лы, ц...ла, нац...ліць, зап...ўніць, г...рбарый.