7. Спісаць, устаўляючы прапушчаныя канчаткі, растлумачыць правапіс.

Варыянт 1:

1. З дом... ўсё так жа чутна была музыка. (Сам.) 2. Ён успамінае сваю хату. Ці добра зрабіў, сказаўшы сваім дамашнім сысці з дом...? (К-с.) 3. Гно... мы на тарфянікі не возім: азот... і так хапае. (Крап.)

Варыянт 2:

1. Аж падлога дрыжыць ад Міколкавага бег... . (Лыньк.) 2. Чубаты наскочыў на Васіля. З ход... дужа рвануў за плячо. (І.М.) 3. Снапоў з дзесяць аўс... не далічыўся Сомік. (Крап.)

Варыянт 3:

1. Пакуль чалавек запрагаў, жанчына прынесла хлеб... і малак... . (К.Ч.) 2. Скуратовіч злез з воз... і абапёрся локцямі на драбіны. (К.Ч.) 3. Скурато-віча ўбачылі на гэты бок ельнік... . (К.Ч.)

Варыянт 4:

1. Прыйшлі людзі з лес... на голае месца: ні хаты, ні хлеб..., ні жывёлы, ні інвентар... .(Крап.) 2. Кіраўнік калгас... дабіваўся ў раённых арганізацыях найбольшай колькасці і лес..., і шыфер..., і цэглы, і цэмент... . (П.К.) 3. Выкладанне балет... вялося паводле прыдуманай панам Вашамірскім праграмы. (Бяд.)

8. Выпісаць з арфаграфічнага слоўніка 10 назоўнікаў мужчынскага роду з канчаткам -а (-я) у родным склоне адзіночнага ліку і 10 назоўнікаў – з канчаткам -у (-ю). Матывуйце канчаткі.

9. Выпісаць назоўнікі II скланення ў форме назоўнага склону. Паставіць іх ў родным склоне адзіночнага ліку і запісаць.

У верасня ёсць самы светлы дзень,

Заўсёды ён душу маю трывожыць,

Хоць зноў штаны кароткія надзень

І, гледзячы на свой цыбаты цень,

Пусціся басанож у падарожжа

У край, дзе раніцай салодкі сон,

Дзе ў сумцы агурок, аловак, сцёрка

(А вочы расцвілі, як сіні лён!),

Дзе пяцярнёй махае кожны клён –

Жадае зарабляць адны пяцёркі.

У верасня свой асаблівы пах:

Курыць сівец – плыве дымок гаркавы.

Зямлёю пахне бульба у капцах,

Антонаўкамі – зоры па начах

І туманы – ляжалаю атавай.

(Р. Барадулін.)

Некаторыя канчаткі назоўнікаў III скланення

Склон	Кан-чатак	Тып асновы	Прыклады
Р., Д., М.	-і	на мяккі і цвёрды	чырвані, маладосці, медзі, солі, глыбі, верфі, любові
			Заўвага. У назоўніках кроў, свякроў у Р. скл. адбываецца чарга-ванне о-ы: крыві, свекрыві.
	-ы	на зацвярдзелы	бездаражы, печы, моцы, Нарачы, мышы, Сібіры
Т. Калі апошні зычны асновы знаходзіцца паміж галоснымі, ён падаўжаецца	-у	на зацвярдзелы (акрамя р)	бездаражжу, моццу, печчу, Нараччу, мышшу, глушшу
	-ю	на мяккі і цвёрды, на р	чырванню, соллю, меддзю, Прыпяццю, маладосцю, радасцю; глыб’ю, верф’ю, Сібір’ю, шыр’ю, любоўю
		Не падаўжаюцца зычныя б, п, м, ф, ў, р. Пасля іх (акрамя ў) пішацца апостраф