21

Практическое занятие № 2

Бәсекелестік кәсіпкерлер не құрайды? Бл үшін екі мүмкіндіек бар есептеледі. Біріншіден, бәсекелес кәсіпкерлер өзі өні болуы мүмкін. Бәсекелес асіпкерлердің бір түрі — бұл оның бағалық сипаттамасы. Сатып алушы тауармен құрылымды аналогиялық пайдаланушылардың басқа тауарынан арзан болғаны үшін сонымен күн көреді. Кейде өнім өте арзан болғаны үшін сатылынады. Мұндай сатылымдар сатып алушы үшін өнім олданушының қажеттілігіне кірмесе де жүруі мүмкін.

Иеленушінің екінші түрі — бұл дифференциация. Қазіргі кезде өнім ерекшелігі сатып алушы үшін оны ынталандырумен жүреді. Дифференциация өнімнің қолданушы саапасымен мүлдем байланысты емес.ол утилитарлы қолданушы құрылымымен ешқандай байланысты емес сипаттаамаға жетуі мүмкін, мысалы, марка есебі

Екіншіден, фирма өнімде бәсекелес иеленушіге өзінің нарықтағы жағдайына иеленушіікті беруі мүмкін.сатып алушының нығысдалуынан, нарық бөлігінің монополизация есебінен осыған жетуі мүмкінмұндай жағдай нарықтық қатынсқа қарсы ұруы мүмкін. Шынайы тәжірибеде көптеген фирмада тек қана бәсекелес иеленушілерге өнімді беріп қана қоймай, оны ұзақ және жеткілікті түрде ұстап тұру керек болады.

Бәсекелес иеленушілерді беруге стратегия

Бәсекелестер иеленушілерді берудің 3 стратегиясы бар. Бірінші стратегия — бұл бағада лидерлік. Өнім өндіру мен өңдеуде фирманың басты назар ортасы кедергілер болып табылады. Бағалық иеленушілерді беру көздері болып табылады:

• Тәжірибе негізінде тиімді жүргізу;

• Өндіріс көлемі өсу барысында өнім бірлігіне кеергінің төмендеу есебінде экономдау;

• Әртүрлі өнім өндіруде синенргияық әсер есебінде кедергілердің төмендеуі сияқты әртүрлі экономдау;

• Жалпы фирмалық шығындарды төмендетуге қабілетті фирмаішілік байланыстардың оптимизациясы;

• Ұсыну жүйесінде және желідегі интеграция;

• Уақытпен фирма шараларының оптимизациясы

• Жергілікті ерекшеліктерді қолдану есебінен кедергілерді төмендетуге мүмкіндік беретін фирма шараларына географиялық бөлу

Өнімнің бәсекелес иеленушілеріне берілетін бағалық стратегияны жүргізе отырып, өнім дифференциация деңгейіне сай келуі керек екенін ұмытпау керек. Тек осы жағдайда ғана бағалық лидерлік тиімді болуы мүмкін.

Дифференциация бәсекелес иеленушілерді берудің екінші стратегиясы болып табылады. Бұл стратегияда фирма сатып алушы төлеуге дайын болатындай, оған ұнайтындай өзгешеліктерді беруге ұмтылады. Дифференциация стратегиясы бәсекелестер беретіндей өнімді бермейді. Бұған жету үшін фирмаға өнімнің фуенкциялық аумағына шығуға тура келеді.

Бәсекелес иеленушілердің стратегияын жүргізу барысында дифференциацияның маңызды ортасы болып қолданушының назарының концентрациясы мен сатып алушының қызығушылықтары болып табылады.

Бәсекелес иеленушілерің пайда болуы үшін өнім өзгешелігі және сатып алушы үшін бағаның уникалды болуы керек. Сондықтан дифференциация стратегиясы тұтынушының қызығушылығын игеру сапасын болжайды. Бұл үшін мыналар қажет

• Сатып алушы кім екенін білу маңызды емес, сұрақтар бойынша кім шешім қабылдайтыны маңызды;

• Тауарды сатып алуды таңдау бойынша қолданушы критериін үйрену (баға, функционалды құрылым, кепілдіктер, жеткізу мерзімі

• Өнім сатып алушы ұсынатын факторды анықтау

Бұдан кейін бағаға қатысты және дифференциация дәрежесіне қатысты өнім беру мүмкіндігінен шыға отырып, фирма бұл өнімді өндіруге кірісе алады.

Үшінші стратегияға бәсекелес иеленуші өзінің өнімін бере алу үшін қолданылатын фирма бәсекелес тұтынушының қызығушылығына нащар концентрациясы болып табылады. Бұл жағдайда фирма бәмекелес сатып алушы үшін өқзінің арнайы өнімін береді. Өнімнің конценцентрациялы берілуі адамдардың белгілі бір қажеттілігіне бағытталады немесе өнімге арнайы жүйесі беріледі. Бәсекелес иеленушелерге стратегияны жүргізе отырып, сатып алушының бағалық назар аударуы сияқты фирма бір мезгілде қолданылуы мүмкін.

Барлық үш стратегиядағыдай бәсекелес иеленушілерді беруде белгілі бір ерекшеліктер бар, ол ерекшелікте фирма қандай шешімді жүзеге асыра алатындығы, стратегияны жүзеге асыру барысында оларды шатастырып алмау секілді жағдайлар көрсетіледі. Бұл уақытта бұл стартеүгрялардың арасында белгілі байланыс бар екенін ескеру керек.