11.1 Күшейткіштің қуаттық шамаларын анықтау

Егер күшейткіш бірнеше каскадтан тұрса және соңғы мен оның алдындағы каскадтың қызметі сигналды қуат бойынша күшейту болса онда олардың қуаттық көрсеткіштерін бағалау керек болады. Каскадтың шығыс қуатын мына формуламен есептейді:

Қуат көзінің тұтынатын толық қуаты:

.

Каскадтың ПӘК-і:

.

12 Дәріс «қуатты күшейту күшейткіштерінің есебі»

Қуатты күшейту күшейткіштерінің есебін жүргізу барысында әдетте транзистордың қорек көзінің кернеуін таңдау қажеттігімен қоса, Мн дБ жиіліктік қажалу коэффициенті кезінде Fн – Fв жиіліктер диапозонында жұмыс жасайтын R_н жүктемесіндегі Р_н шығыс қуатын қамтамасыз ететін шығыс каскадтың негізгі параметрлерін есептеу қажет.Сондай-ақ қажетіне қарай каскадтың P_m берілу және P_o қолдану қуатының кіріс сигнал мөлшеріне тәуелділік графигін сызу.

Қуатты күшейту күшейткіштерінің сызбасы ретінде 38 - суретте көрсеітлген трансформаторсыз нұсқасын таңдауға болады.

38 Сурет – Қуатты күшейтетін трансформаторсыз күшейткіш сызбасы

Бірінші сатыда коллектордағы рұқсат етілген шашырау қуатын табамыз:

Коллектордағы рұқсат етілген шашырау қуаты мынаған тең:

Күшейтудің шектік жиілігі мына төмендегі формула бойынша анықталады:

Шығыс кернеу мен ток амплитудасын анықтауда келесі өрнек қолданылады:

= 0,8 0,95 – кернеу бойынша қорек көзінің қолданылу коэффициенті;

Қорек көзінің кернеуін табамыз:

Рұқсат етілген шектік коллекторлық кернеу анықталады:

U_kдоп  Бұл параметрлер бойынша шеткі каскад үшін транзистор таңдайды, мәселен, VT1(n-p-n)- КТ805АM және VT2(p-n-p)- КТ837А. Төменде олардың параметрлері көрсетілген:

Ikmax = 5 (A)

Uкэmax = 70 (B)

Pkmax = 30 (Bт) жылу алмасумен

Pkmax = 1 (Bт) жылу алмасуынсыз

h21 = 15

h21 = 15 ток алмасу коэффициентін ескере отырып, транзистордың VT1(VT2) кіріс тогын табамыз.

I1(2)вх m = I kmaх/ h21

12.1 Қорек көзін таңдау

Е  2(Uэкмах)+Uқан

Uқан– транзистордың қанығу режиміне енетін коллекторлық кернеу (сөздіктегі мәндер бойынша анықталады және Uқан = (0,5...2), В).

Қорек көзі кернеуінің үлкнедігін жоғары мәнге дейін домалақтап,қорек көзі кернеуі қатарынан қажеттісін таңдайды.

Қорек көзі кернеуі қатары

Е_п, В 5 6 9 12 15 24 30 48 100 150

12.2 Графиктік талдау әдісі

Ең бірінші төменде көрсетілгендерді табамыз:

U_кэ= Е_п/2 (B)

I_к=Е_п/2R_н (A)

Шығыс сипаттаманың координиталар жүйесінде қуат үшбұрышы тұрғызылады: U_нач. түзуі базалық токтардың сызықтық емес аймақтарын кесіп өтіп, U_нач -дан U_кэ үлкендігі кейінге қалдырылып,әрмен қарай I_к мен U_кэ нүктелерін қосады. Кейінірек аталмыш есептеулерде қуат үшбұрышы аймағына кірмейтін, бірақ оған максимум жақындайтын Р_{к доп} – жүктеме қисығы тұрғызылады. Егер қисық қуат үшбұрышы аймағына енетін болса,онда транзисторлар радиаторлармен жұмыс істеуге тиіс

Кіріс сипаттама бойынша жұмыс жасау аймағын анықтайды.

ООС тереңдіігн анықтаймыз:

F=1+g_21*R_н , мұндағы g₂₁ транзистор сипаттамасының орташа тік мөлшері.

F=95,2

Шығыс каскад үшін кернеу бөліндісін есептейміз:

I_дел=(35)I_бmin;

I_диода= I_дел+I_б0

Диодқа түсетін кернеу 2U_эб0=1 B құрауы керек.

Диодқа мұндай кернеудің түсуіне байланысты – қажетті мөлшерде түсірілген кернеуді қамтамасыз ету мақсатында КД510А бір диодын қосу қажеттігі туындайды.

ООС- ны ескергендегі кіріс кедергінің есебі:

; мұндағы ;

Кірістегі амплитуда мәндерін есептейміз:

;

Конденсатордың С₁ және С₂ сыйымдылықтарын табамыз:

Кіріс пен шығу арасындағы жиіліктік қажалуды тең бөлеміз:

М = М_вх · М_вых, тогда:

.

Мұннан:

Шығыс (берілетін) қуатты табамыз:

Номинал режим үшінқорек көзінен қолданылатын қуатты анықтаймыз:

Есепті аяқталды деп санауымызға болады.