Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
КСР Сучасная беларуская мова.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
259.91 Кб
Скачать

Установа адукацыі «баранавіцкі дзяржаўны ўніверсітэт»

КАФЕДРА ФІЛАЛОГІІ

ФАКУЛЬТЭТ СЛАВЯНСКІХ І ГЕРМАНСКІХ МОЎ

Вучэбна-метадычныя матэрыялы

для забеспячэння

кантралюемай самастойнай работы студэнтаў (КСР)

па вучэбнай дысцыпліне «Сучасная беларуская мова»

Для спецыяльнасці

1-02 03 07-01 Замежная мова (англійская).

Беларуская мова і літаратура. 1 — 4 курс

Усяго КСР – 68 гадзіны, 2—8 семестр

З іх:

Практычныя заняткі — 58 гадзін

Лекцыйныя заняткі — 10 гадзін

Матэрыялы падрыхтаваны Ваўчок Г.І., старшым выкладчыкам кафедры (у адпаведнасці з Палажэннем аб кантралюемай самастойнай рабоце студэнтаў БарДУ, зацверджаным 26.06.2012 г. № 289)

Баранавічы 2012

Змест

2.

ФАНЕТЫКА І ФАНАЛОГІЯ

4

2.3

Пазіцыйныя змены зычных. Чаргаванне зычных гукаў

2

2.6.

Інтанацыя

2

4.

ГРАФІКА

2

4.2

Графіка

2

5.

АРФАГРАФІЯ

4

5.4.

Арфаграфія

4

6.

ЛЕКСІКАЛОГІЯ

4

6.4

Дыферэнцыяцыя лексікі сучаснай беларускай мовы паводле паходжання

2

6.6.

Стылістычная дыферэнцыяцыя лексікі

2

7.

ФРАЗЕАЛОГІЯ

2

7.1

Фразеалогія

2

8.

ЛЕКСІКАГРАФІЯ. ФРАЗЕАГРАФІЯ

2

8.2

Лексікаграфія. Фразеаграфія

2

9.

МАРФЕМІКА. СЛОВАЎТВАРЭННЕ

2

9.3

Словаўтварэнне

2

10.

МАРФАЛОГІЯ

30

10.2

Часціны мовы. Назоўнік

6

10.3

Прыметнік

2

10.4

Лічэбнік

2

10.5

Займеннік

2

10.6

Дзеяслоў

4

10.11

Дзепрыслоўе

2

10.10

Прыслоўе

2

10.11

Безасабова-прэдыкатыўныя словы (словы катэгорыі стану)

2

10.12

Прыназоўнік

2

10.13.

Злучнік

2

10.14.

Часціца

2

10.15

Мадальныя словы

2

11.

СІНТАКСІС

18

11.2

Словазлучэнне

4

11.4

Просты сказ

4

11.5.

Ускладнены сказ

8

11.9

Асноўныя адзінкі і формы арганізацыі звязнай мовы

2

Тэма 2.3. Пазіцыйныя змены зычных. Чаргаванне зычных гукаў

Мэта: акрэсліванне асаблівасцей фанетычнай сістэмы беларускай мовы: фізіялагічных, акустычных і лінгвістычных аспектаў вывучэння гукаў, класіфікацыі паводле спосабу і месца ўтварэння. класіфікацыі зычных паводле ўдзелу голасу і шуму, спосабу і месца ўтварэння, цвёрдасці і мяккасці

План

1. Дзеканне і цеканне ў беларускай мове.

2. Пазіцыйныя і гістарычныя чаргаванні зычных.

Гласарый:

Дзеканне і цеканне — гэта змяненне гукаў [д] і [т] на [дз'] і [ц'] пры іх змякчэнні, у выніку чаго адбываецца чаргаванне ў роднасных словах: гады — у годзе, сады — у садзе, іду — ідзеш, малады — маладзейшы, пляту — пляці, буду — будзеш.

Гістарычныя чаргаванні — гэта вынік змен у фанетычнай сістэме мовы ў мінулым часе.

Пазіцыйныя чаргаванні зычных адбываюцца пад уплывам суседніх зычных гукаў у сярэдзіне слова або залежаць ад становішча зычных у канцы слова.