Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
+ 4 Vestnik FMO 2012 №3-4.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
5.48 Mб
Скачать

Пайдаланылған әдебиеттер

1 Karabekir K. İstiklâl Harbimizde İttihat Terakki ve Enver Paşa / haz.: O. Hülagü. – İstanbul: Emre, 2001. – C. I-II.; İstiklâl Harbimiz. – İstanbul: Merk, 1988. – 1215 s.; Erer T. Enver Paşa'nın Kurtuluş Savaşı. – İstanbul: Mayataş, 1971; Rorlich A.-A. Fellow Travellers: Enver Pasha and The Bolshevik Government 1918-1920 // Asian Affairs. – London, 1982. – Vol. 69, № 13. – P. 288-296; Гиленсен В.М. Сотрудничество Красной Москвы с Энвер-пашой и Джемаль-пашой // Восток. – М., 1996. – № 3. – C. 45-63; Султанбеков Б. Энвер-паша (Разменная «карта» Москвы) // Мирас. – Казань, 2000. – № 5. – C. 78-90; Kutay C. Enver Paşa Lenin’e Karşı. – İstanbul: Ekicigil,1955. – 119 s.; Dumont P. La Fascination du Bolchevisme: Enver Pacha et la Parti des Soviets Populaires 1919-1922 // Du Sosialisme Ottoman à l’Internationalisme Anatolien. – İstanbul, 1997. – S. 115-142; Enver Paşa Moskovada // Yakın Tarihimiz Dergisi. – İstanbul, 1962-63. – C. II. – S. 9-10.

2 Koloğlu O. Enver Paşa Efsanesi’nde Alman Katkısı (1908-1913) - 1 // Tarih ve Toplum. – İstanbul, 1990. – № 13 (78). – S. 14-22; Haley Ch.D. The Desperate Ottoman: Enver Pasha and the German Empire - I // Middle Eastern Studies.– London, 1994. – Vol. 30, № 1. – P. 1-51; Haley Ch.D. The Desperate Ottoman: Enver Pasha and the German Empire: I // Middle Eastern Studies. – London, 1994. – Vol. 30, № 2. – P. 224-251; Kutay C. Üç Paşalar Kavgası. – İstanbul: Ercan, 1964. – 302 s.; İybar M. I inci Cihan Savaşında Kafkas Cephesinde Enver Paşa Tutsak Olmaktan Nasıl Kurtulabildi? // Belleten. – Ankara, 1979. – C. 43, № 169. – S. 215-226; Çolak M. Osmanlı-Alman İlişkileri Çerçevesinde Harbiye Nazırı Enver Paşa ve Türkçü Politikaları (1913-1918). – Isparta: Fakülte Kitabevi, 2006. – 178 s.

3 Чокай М. Энвер-паша в советской России и ЦентрАзии: басмач или революционер? // Деловая неделя: Казахстан. – 07.01.2005. – №1. // www.centrasia.org/newsA.php4?st=1105235400

4 Chaqueri C. Bakü Kongresi / çev.: Y.T. Kurat. - Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, 1984. - 21 s.

5 Yalçın S. Efendi: Beyaz Türklerin Büyük Sırrı. – İstanbul: Doğan Kitap, 2004. – 614 s.

6 Baysun A.R. Türkistan İstiklâl Mücadelesi ve Enver Paşa / haz.: E. Cihangir. – İstanbul: Turan Kültür Vakfı, 2001. – 222 s.; Arslan E.Ş. Şehit Enver Paşa ve Arkadaşları / çev.: A.Akpınarlı. – Samsun: İl, 1948. – 78 s.; Kutay C. Ana-Vatan’da Son Beş Osmanlı Türk’ü. – İstanbul: Büyük Kervan, 1962. – 318 s.; Bademci A. 1917-1934 Türkistan Millî İstiklâl Hareketi ve Enver Paşa: Korbaşılar. – İstanbul: Kutluğ, 1975. – C. I. – 568 s.; Kayabalı İ., Arslanoğlu C. Orta Asya Türklüğünün Tarihi ve Bugünkü Durumu. – Ankara: Kömen, 1978. – 271 s.; Sonyel S.R. Enver Paşa ve Orta Asya’da Başgösteren “Basmacı” Akımı // Belleten. – Ankara, 1990. – C. 54, № 211. – S. 1179-1208; Enver Pasha and the Basmaji Movement in Central Asia // Middle Eastern Studies. – London, 1990. – Vol.26, № 1. – P. 52-64; Andican A.A. Cedidizm’den Bağımsızlığa: Hariçte Türkistan Mücadelesi. – İstanbul: Emre, 2003. – 942 s.

7 Enver Paşa // Meydan Larousse, Büyük Lûgat ve Ansiklopedi. – İstanbul, 1990. – C. 4. – S. 283-284.

8 Шумов С.А., Андреев А.Р. Краткая история басмачества // Басмачество / сост.: С.А. Шумов, А.Р. Андреев. – М.: Эксмо, Алгоритм, 2005. – С. 5-13.

9 Божко Ф. Гражданская война в Средней Азии // Басмачество / сост.: С.А. Шумов, А.Р. Андреев. – М.: Эксмо, Алгоритм, 2005. – С. 195-286;

10 Yamauchi M. Hoşnut Olamamış Adam – Enver Paşa: Türkiye’den Türkistan’a. – İstanbul: Bağlam, 1995. – 352 s.

11 Завершение войны в Бухаре // www. obraforum.ru /lib/ book1/ chapter 8_2_14. htm

12 РМӘСТМ, қ. – 62., т. – 2., іс – 26., 1-2 - п.п.

13 Абдуллаев Р.М., Агзамходжаев С.С., Алимов И.А. и др. Туркестан в начале XX века: К истории истоков национальной независимости. – Ташкент: Шарк, 2000. – 672 c.; Roux J.- P. Orta Asya: Tarih ve Uygarlık / çev.: L. Arslan. – İstanbul: Kabalcı, 2001. – 502 s.; Сопуева Н. Установление Советской власти в Средней Азии в советской и иностранной литературе 20-60 гг. на примере Кыргызстана // www.polysphere.freenet.kg/no2/J107.htm

14 Osman Hoca. Enver Paşa Buhara’da Kalsa İdi // Yakın Tarihimiz Dergisi. – İstanbul, 1962-63. – C. I. – S. 78-79; Enver Paşayı Nasıl Kurtardım // Yakın Tarihimiz Dergisi. – İstanbul, 1962-63. – C. I. – S. 403-405; Togan A.Z.V. Bugünkü Türkili Türkistan ve Yakın Tarihi: Batı vef Kuzey Türkistan. – İstanbul: Enderun, 1981. – C. I. – 696 s.; Hâtıralar: Türkistan ve Diğer Müslüman Doğu Türklerinin Milli Varlık ve Kültür Mücadeleleri. – Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 1999. – 628 s.

15 Самойлович А. Первое тайное общество младо-бухарцев // Восток. – Петроград, 1922. – К-н. І. – С. 97-99; Соловейчик Л. Очерк возникновения и развития современного басмачества в Бухаре. – М.: Красная новь, 1923. – 28 с.; Гинзбург С.Б. Басмачество в Фергане // Новый Восток. – № 10-11. – М., 1925. – С. 175-202; Васильевич В. Бонапарт из Локая // За партию. – 1927. – № 3. – С. 121-129; Илютко Ф. Басмачество в Локае. – М.-Л.: Госиздат-во Отдел военной литературы, 1929. – 158 с.; Василевский. Фазы басмаческого движения в Средней Азии // Новый Восток. – М., 1930. – № 29. – С. 126-141; Бобунов А. Война в песках. – М., 1935. – 333 с.

16 Пылев А.И. Энвер-паша и среднеазиатское басмачество: различные интерпретации в исследовательской литературе // Материалы научной конференции студентов, аспирантов и молодых ученых. – СПб.: Санкт-Петербургский государственный университет, 2004. – www.evrazia.org/modules.php?name=News&file=article&sid=1738.

17 Басмачество / сост.: С.А. Шумов, А.Р. Андреев. – М.: Эксмо, Алгоритм, 2005. – 475 c.

Резюме

В данной статье раскрываются основные причины поиска и выбора политических союзников в Центральной Азии в 1920-1922 гг. бывшего военного министра Османской империи Энвер-паши, который попытался создать федерацию тюркоязычных народов, опираясь на консервативные силы региона.

Ключевые слова: Туркестан, национально-освободительное движение Туркестана, большевики, джадидисты, панисламизм, кадимисты, пантюркизм.

Abstract

In this article the main reasons for the search and selection of political allies in Central Asia in 1920-1922 former Minister of War the Ottoman Empire, Enver Pasha, who tried to create a federation of the Turkic-speaking peoples, based on the conservative forces in the region.

Keywords: Turkistan, National Liberation Movement of Turkestan, the Bolsheviks, dzhadidists, Pan-Islamism, kadimists, pan-Turkism.

Н.Г. Шаймердинова

доктор филологических наук, профссор кафедры тюркологии

ЕНУ имени Л. Н. Гумилева

Казахстан, Астана