Түнді қанша мақтасаң...

Түнді қанша мақтасаң,

Жарқырап атқан таң болмас.

Тәңірі берген жігітке,

Қойды бақса қор болмас.

Құдай жаман жаратса,

Қанша созса зор болмас,

Құзғын қарға жиылып,

Намыстанса қаз болмас,

Отқа салып илесең,

Алтын, сірә, жез болмас.

Аяққа шұлғау қылсаң да,

Асыл жібек без болмас.

Тауға біткен қайыңның Беріш Есет батыр айтқан деген сөз

Тауға біткен қайыңның,

Солқылдар басы жел өтсе.

Тоғайға біткен жоңышқа,

Салқын тартар күн өтсе.

Ерні салпы ер аты,

Семірмес қайта — ер өтсе.

Еңкейіңкі тартады,

Ер қолынан мал кетсе.

Арбадан үркіп жаман ат,

Ер салдырмас жал бітсе.

Тілеп алған ұлдарың,

Тіл алмайды ер жетсе.

Хан қайрылып қараған,

Би бұрылып жөн сұраған,

Көркі болмас арудың,

Екі он бестен жасы өтсе.

Сылдырлап белін шешінген,

Назданып аяқ көсілген,

Алғаныңа жандарым,

Қадірің кетер күн болар,

Ер қартайып, жас жетсе.

Қатарға мінсең қайыспас,

Қас қара нар мен едім.

Шабуыл шапса, шаршамас,

Шынайы тұлпар мен едім.

Қасарысып келгенде,

Қап тубіне сыймағаң,

Таза болат мен едім.

Қаймақтап ұшқан қу ілген,

Анық сұңқар мен едім.

Тегеурінім теріс біткен,

Тепсем жілік сындырған,

Қыран бүркіт мен едім,

Қартайдым да қор болдым,

Күн сенікі жастарым,

Көріп-біліп бастадым.

Кәрілікке жеткізсе,

Талайды көрер бастарың.

Заманымда өзімнің,

Жасанысқан жау көрдім,

Белсеніскен дау көрдім.

Үрікпедім де саспадым.

Бірі өтірік болмасын,

Табаным тайып қашпадым.

Тәуекел ердің жолдасы,

Тілектес болғаи дос-жарым.

Сол дәулеттің түсыида,

Самарханды сапырып,

Шапқан шөптей жапырып

Аспадым да тоспадым,

Қанды көйлек жолдасты,

Сары алтындай сақтадым

Менің көрген затым бұл,

Төкпей-шашпай қолданып

Ортаға сүйреп тастадым!

Қара жерді жамандама Айдабол Торайғыр айтты деген сөз

Қара жерді жамандама,

Кіретұғын інінді.

Қауым жұртты жамандама,

Көп табады мінінді.

Білгендерді жамандама,

Басшы болар пірінді.

Өзің білмесең,

Білгендерден үйрен,

Қырымнан іздеп барсаң да,

Жалғыз ауыз білімді.

* * *.

Жақсыдан жаман туады,

Бір аяқ асқа алғысыз.

Жаманнан жақсы туады,

Адам айтса нанғысыз,

Кедейде де кедей бар,

Байға көңілін бергісіз.

Байларда да байлар бар,

Кедей қатарға алғысыз.

Шыныңменен «айт» десең,

Осындай сөзден сөйлейін —

Құлағыңнан қалғысыз.

Шаруаның екі түрі Тобықты Құнанбай айтқан дейтін сөз

Шаруаң оңына айналғанда:

Мінген атың жүреген болады,

Асыраған итің үреген болады.

Қатының қадірлі болады,

Қызың ажарлы болады,

Малың базарлы болады.

Шөбің шығымды болады,

Малыңа жұғымды болады.

Ұлың білімді брлады,

Құлың сенімді болады.

Шаруаң солға айналғанда:

Мінген атың шабан болады,

Асыраған итің жаман болады,

Қатының сараң болады.

Қызың ажарсыз болады, Малың базарсыз болады. Шөбің шығымсыз болады, Малыңа жұғымсыз болады. Үлың білімсіз болады,

Құлың сенімсіз болады.

Барыс, барыс, барыс ойнар арғын алшынбай айтқан деген сөз

Барыс, барыс, барыс ойнар,

Барыс құйрығын сала ойнар.

Жүйрікке мініп толғанып,

Шашақты найза қолға алып,

Баданасын киіп ап,

Бар қайратын жиып ап,

Батыр жігіт жауда ойнар.

Алқалы топта толғанып,

Түйінді сөзді қолға алып,

Шешен жігіт дауда ойнар.

Көк ала үйрек сазда ойнар,

Көк қаршыға қазда ойнар.

Жарқырап жаз шыққанда,

Көкке тойып мал тояр.

Аққа аузы тиген соң,

Кемпір менен шал ойнар.

Ақ балтыры түріліп,

Балуан жігіт тойда ойнар.

Ел жақсысын көре алмай,

Өзі жақсы бола алмай,

Бедірей батпақ үйде ойнар.