Суда суат жаман екен

Суда суат жаман екен,

Үстінен соқпақ кетпейтін.

Ағашта қазық жаман екен,

Басынан тоқпақ кетпейтін.

Жылқыда жорға жаман екен,

Арқасының тері кеппейтін.

Адамда ерке жаман екен,

Көзінің жасы кеппейтін.

Құрдаста сырлас жаман екен,

Басынан өсек -кетпейтін.

* * *

Қатының жаман болса сата алмассың,

Еліңе жақсы жігіт атанбассың.

Үйіңе бір құрбыңды ертіп келіп:

«Әй, қатын, ас қазан»— деп айта алмассың.

* * *

Ер жігіттің ағайыны күнініл болады,

Қайын жұрты міншіл болады.

Нағашы жұрты күндемейді де, үндемейді де,

Ең жақсы елі сол, әрі сыншы болады.

*' * *

Жылға-сай батпақ болса ете алмайсың,

Жастан шыққан жүйрікке жете алмайсың.

Дүниенің жүзінде осы қиын —

Жаман деп ағайыннан кете алмайсың.

«Атың жаман болса...» таймас шешен айтты дейтін сөз

Атың жаман болса,

Қамшылай-қамшылай,

Дәрменің кетер.

Балаң жаман болса,

Айқайлай-айқайлай

Қадірің кетер,.

Қатының жаман болса,

Кедейлік жуық болар,

Шайың суық болар,

Наның күйік болар,

Көңіліңе қайғы толар.

Үйіңнен мейман кетер,

Кедейлік қуып жетер.

* * *

Кір көйлек, қисық өкше түпке жетер,

Көргенсіз бір жатқанын міндет етер.

Көп беріп көргендінің қызын алсаң,

Үйіңе мейман келсе құрмет етер.

БІРЕУДЕН АЛСАҢ АМАНАТ

Атқа айылдың батқанын

Иесі білмес, ат білер.

Ер жігіттің қадірін

Ағайын білмес, жат білер.

* * *

Біреуден алсаң аманат

Берсең жақсы — саламат.

Жанжал қылсаң бақ кетер,

Ақыры қалар жаманат.

ТОСЫЛМАС ЖҮЙРІК БОЛМАС

Тосылмас жүйрік болмас,

Шошынбас жүрек болмас.

Қисық ағаш тезден мұқайды,

Дау-жанжал сөзден мұқайды.

Жақыннан шыққан дұшпан жаман

Болат темір өзден мұқайды.

ТАМАМ ЖАРЛЫ ЖИЫЛСА...

ТӨЛЕ ШЕШЕН АЙТТЫ ДЕЙТІН СӨЗ

Тамам жарлы жиылса,

Қонған жері көң болмас.

Тамам сұлтан жиылса,

Сөйлеген сөзі жөн болмас. Ұры-қары жиылып, .

Ұйытқылы ел болмас.

Есекті қанша баптасаң,

Бәйгеден келер кер болмас.

Сайды қанша мақтасаң,

Ел жайлайтын жер болмас.

Жаманды қанша мақтасаң,

Жайды білер ер болмас.

Құмды қанша мақтасаң,

Лақаттап қояр көр болмас.

БІЛГЕН ЕРГЕ ҚҮН ЖЕТПЕЙТШ КҮН БОЛАДЫ

ТӨЛИ БИ АЙТТЫ ДЕЙТШ СӨЗДЕР

Білген ерге құн жетпейтін күн болады.

Күнді қанша мақтасаң түн болады.

Батырдан бақ қайтатын қүні болса,

Қанша тауып айтса да мін болады.

БІЛІП АЙТҚАН СӨЗГЕ ҚҰН ЖЕТПЕЙДІ

Біліп айтқан сөзге құн жетпейді,

Тауып айтқан сөзге шын жетпейді.

Өзің білмесең білмегендерден үйрен,

Үйренгеннен ештеңең кетпейді.

* * *

Қарағайдан биік ағаш жоқ,

Бұтақтары болмаса,

Көлеңкесі талша жоқ.

Арғымақтан биік жылқы жоқ,

Биіктігі болмаса,

Берекесі тайша жоқ.

Ақылды деген адамның

Айтарға аты болмаса,

Айтқан сөзі жайша жоқ.

* * *

Бидайдың сабанында дән жоқ,

Жаманның сөзінде мән жоқ.

Ата алмайтын адамға,

Қойша жайылған аң жоқ.

ҮШ ШЫРАҚ ПЕН ҮШ ИТ

Әділ болса, әкім шырақ,

Ақылды болса, қатын шырақ.

Аяңшыл болса, атың шырақ.

* * *

Әділдігі болмаса, әкім ит,

Ақылсыз болса, қатын ит,

Аяңсыз болса, атың ит.

ҮШ РИЯЛ МЕН ҮШ МЫЛЖЫҢ

Тыңдамасқа айтқан сөз риял,

Келмеске жылаған көз риял,

Тақта бедеуге без риял.

* * *

Жоқ қараған мылжың,

Әйелі өлген мылжың,

Саудагер мылжың.

ЖЕТІ ЖОҚ

Жерде өлшеуіш жоқ,

Аспанда тіреуіш жоқ, .

Таста тамыр жоқ,

Тасбақада талақ жоқ,

Аллада бауыр жоқ,

Аққуда сүт жоқ,

Жылқыда өт жоқ.

БАТЫРЛЫҚТАН НЕ ПАЙДА?

ЕРДЕН БАТЫР АЙТТЫ ДЕГЕН СӨЗ

Батырлықтан не пайда?

Ажалға қылар айла жоқ,

Сараң байлықтан не пайда,

Халыққа қылар пайда жоқ.

Қанша жақсы болсаң да

Ағайының білмейді,

Өлгеннен соң өкінер

Уа, дариға, дүние боқ!

* * *

Ел мықтысы ұранға шығады,

Ер мықтысы дуанға шығады.

Болатын ер аталы ердің сөзін ұғады,

Болмайтын шіркін адамнан

Қырғи көрген торғайдай бұғады.

ҚАРАТАУ ТӨБЕ БОЛАР ТАС КЕТКЕН СОҢ

ҚЫЛЫШБАЙ ШЕШЕН АЙТТЫ ДЕГЕН СӨЗ

Қаратау төбе болар тас кеткен соң,

Әрбір ел ұрлық қылар бас кеткен соң.

Бәйбіше үйде отырған ол не болар,

Қолынан қара саба ас кеткен соң.

Ер жігіт атқа мінген ол не болар,

Қолынан дәулет кетіп, бақ көшкен соң.

Қария үйде отырған ол не болар,

Баланың «жай отыр» деп сөзі өткен соң.

ҚҮТ БІТЕЙІН ДЕСЕ...

МӘМБЕТ ШЕШЕН АЙТТЫ ДЕГЕН СӨЗ

Құт бітейін десе,

Құлының оңды туады,

Қозың бағылан туады,

Бас өсейін десе,

Бақ қонайын десе,

Ұлың білгіш туады,

Қызың көркем туады,

Бақ кетейіп десе,

Ұрлық қылатын ұл туады,

Қарлық кылатын қыз туады,

* * *

Жиып келген түйеңнен,

Жетпіс інген боздасын.

Өзіңнен байлық озбасын! А

ғайынның жарлысы

Бөтен жаққа тозбасын.

Сол малыңа ие берсін,

Ата-бабаңа тие берсін!

* * *

Қара жерге қар жауса, Баса мінсең зорығар

Нұрлы көзің қарығар. Ата-анасын сййлаған

Туысқанын қорлаған, Жүре-жүре молы.а,,.

Жалғыздықтан зарығар. Ата-анасын ренжіткен

Астыңдағы арғымақ Бір кеселге жолығар.