3.5.7 Әдебиеттер тізімі

1 Қ.Әбішев. Философия (жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған). – Алматы, 1998.

2 Есім Ғ. Хакім Абай. – Алматы,1994.

3 Алтай Ж., Қасабеков А., Мұхамбетәлі К.Философия тарихы. – Алматы,

1999.

4 Бейсенов Қ. Философия тарихы. – Алматы, 1992.

5 Қазақстан Республикасының білім туралы заңы «Егеменді Қазақстан»,

1999.11маусым

6 Әлеуметтік философия: Хрестоматия. – Алматы, 1997.

7 Нұрмұратов С. Ұлттық болмыс пен ұлттық сана: Оқу құралы. – Алматы

1996.

8 Әбішев Қ., Әбжанов Т.Философия тарихындағы таным териясы және

метод проблеиасы.-Алматы,1990.

9 Балғымбаев А.С. Субъектінің ғылыми танымдағы белсенділігі.- Алматы, 1997.

10 Философия және мәдениеттану.Оқу құралы.- Алматы,1998.

11 Нысанбаев Ә., Әбжанов Т. Ойлау тарихының белестері.- Алматы 1994.

12 Кішібеков Д.,Сыдықов Ұ.Философия. - Алматы, 1994.

13 Философиялық сөздік. – Алматы, 1996 ж.

14 Қ.Әбішев Философия. – Алматы, 1998 ж.

15 Есім Ғарифолла. Сана болмысы.(Саясат пен мәдениет туралы ойлар). – Алматы, 1997 ж.

16 Ә.Нысанбаев., Т.Әбжанов. Ойлау тарихының белестері. – Алматы, 1994ж.

3.6.1 XVIII-XIX ғ.Ғ. Неміс классикалық философиясы

Семинар сабағының сұрақтары:

1-ші дәріс

1 Философиядағы Кант төңкерісінің маңызы .

2 Категориялық императив – тәжірбиелік ақыл заңы.. Заңға негізделген азаматтық қоғам идеясы.

3 Канттан кейінгі философия дамуының жалғасы.( И.ГФихте , Ф Шеллинг)

4 Гегельдің философиялық жүйе құрылымы: логика, табиғат философиясы, рух философиясы .

5 Философияның антропологиялық принципі және Л.Фейербах

адамгершілігі.

2-ші дәріс

Марксизм философиясы

1 Марксизм философиясының пайда болуы.

2 Марксизм философиясындағы таным теориясы мен диалектика мәселелері.

3 Тарихты материалистік тұрғыдан қарастырудың негізгі қағидасы.

4 К.Маркстің адам болмысының маңызы және адалану мәселесі.

3.6.2 СОӨЖ тапсырмалары

Бақылау сұрақтары:

1 И.Канттың философиясының ерекшелігі, кезеңдері.

2 Сыни кезеңге дейінгі Канттың жаратылыс-ғылым философиясы.

3 И.Канттың таным теориясы. Антиномиялар. Априорлық және апостериорлық білім, «өзіндік зат» мәселелері.

4 Канттың таным процесінің кезеңдері.

5 И.Канттың ұсынған философиялық категориялар.

6 И.Канттың «Практикалық ақылды сынау» мәселесі. Әдептілік заңы (Парыз императиві).

7 И. Кант философиясындағы этика ұғымы.

8 И.Канттың әлеуметтік-саяси көзқарасы.

9 И.Г.Фихтенің субъективті философиясы.

10 И.Г.Фихте философиясындағы еркіндік мәселесі.

11 Ф.Шеллингтің табиғат философиясы.

12 Ф.Шеллингтің практикалық философиясы.

13 Г.В.Гегельдің болмыс пен ойлауды теңестіруі. Абсолюттік идея мәселесі.

14 «Рух феноменологиясы» - адам санасы туралы ғылым.

15 Гегельдің диалектикасы.

16 Гегельдің әлеуметтік-саяси көзқарасы.

17 Л.Фейербахтың антропологиялық материализмінің мәні.

18 Тарихты материалистік тұрғыдан түсінудің маңызы неде

19 Қоғамдық - экономикалық формация түсінігі

20 Маркс бойынша адам .ұғымының маңызы

21 Өндірістік күш, өндірістік қатынас

3.6.3 Реферат тақырыптары:

1 Кант диалектикасы

2 Канттың таным теориясы

3 Сезімдік және ақылдың теориялық танымдағы Канттың априорлық формадағы синтезі

4 И. Кант философиясындағы этика ұғымы.

5 Фихтенің әмбебап принципі ретінде философияның қызметі

6 Гегельдің философиясы және оның тарихы

7 Л. Фейербахтың .антропологиялық материализмінің демократиялық негізі

8 Адам және қоғам байланысының марсистік концепциясы.

9 Қоғамды түсінудің диалектикалық - материалистік маңызы

10 Адам құқығының философиялық рефлексиялық проблеммасы

12 Гегельдің диалектикасы, және оның принципі, категориясы.

13 Маркстің эволюциялық ілімі

3.6.4 Негізгі ұғымдар:

Агностицизм, феномен, ноумен, апперцепция, транценденттік, априори, апостериорлылық, антиномия, «өзіндік зат», «таза ақыл», логика, табиғат философиясы, рух феноменологиясы, субъективті рух, объективті рух, абсолютті рух, тезис, антитезис, синтез; «Мен-концепциясы», «еркіндік мәселесі»; антропологиялық материализм, «біздік-зат», имманенттік, үштік, диалектика, қоғамдық-экономикалық формация, диалектикалық материализм, тарихи материализм, қоғамдық-экономикалық формациялар, өндірістік құрал, өндірістік күш, өндірістік қатынастар, адалану, қоғамдық-экономикалық қатынастар.

3.6.5 СӨЖ тапсырмалыры:

Келесі тақырыпқа сөзжұмбақ құрастыру: XVIII-XIX ғғ. Неміс классикалық

философиясы

6 кестені толтыру Неміс классикалық философиясының өкілдері

	И. Кант	И.Фихте	Ф.Шеллинг	Г.Гегель	Л.Фейер бах	К.Маркс Ф.Энгельс
философиялық позиция
Таным процесін түсіндіру (гносеология )
Әлеументтік - саяси көзқарастар
Онтологиялық ілім (негізгі көзқарастар )

3.6.6 Білім бақылауына арналған тесттік тапсырмалар:

1 Неміс классикалық философиясының негізін қалаушы?

А) Кант

В) Гегель

С) Фейербах

Д) Фихте

Е) Маркс

2 И.Кант қандай философиялық бағытты ұстанды?

А) субъективті идеализм және дуализм

В) объективті идеализм және дуализм

С) материализм және дуализм

Д) идеализм

Е) материализм

3. Гегельдің философиялық жүйесіндегі негізгі ұғым –

А) «Өзіндік зат»

В) «Мен»

С) Материя

Д) Абсолютті идея

Е) Құдай

4 Философтардың қайсысы, Ф.Энгельстің пікірінше, «Ойлаудың метафизикалық әдісіне алғашқы жеңісті» әкелген?

А) И.Кант

В) Л.Фейербах

С) Г.Гегель

Д) И.Фихте

Е) Г.Лейбниц

5 Гегельдің пікірінше, философия тарихы дегеніміз...

1. Пікірлер галереясы

2. Спираль бойынша, бір білім деңгейінен екіншісіне өтудің логикалық үрдісі

3. Идеялардың қалыптасып, дамуының хронологиялық сабақтастығы

Д) Тарихи оқиғаларды суреттеу

Е) Жеке ойшылдардың субъективті көзқарастары

6 Субъектінің белсенділік идеясының танымда негізделген кезеңі

1. Неміс классикалық философиясы кезеңі

2. Ағартушылық философиясы

3. Марксизм философиясы

Д) Антикалық философия

Е) Көне Шығыс философиясы

7 Канттың антиномиясы, бұл –

1. аксиомалар

В) гипотезалар

С) шешілмейтін қайшылықтар

Д) пайымдаулар

Е) түсінік

8 «Рух феноменологиясы», «Логика ғылымдары», «Құқық философиясы» еңбектерінің авторы?

А) Г. Гегель

В) И.Г. Фихте

С) Шеллинг

Д) И.Кант

Е) К.Маркс

9 Л. Фейербахтың пікірінше, адамзат өмірінің мәні

А) бақытқа ұмтылу, эвдемонизм

В) қоршаған ортаны тану

С) адамгершілікті жетілдірілу

Д) өзіндік тану

Е) Отанға қызмет ету

10 Шеллинг өзімен кезеңдес өмір сүрген философты сипаттай келе, ол үшін «Мен» дегеніміз «барлығы» деп тұжырымдаған. Ол ойшыл кім?

А) И.Кант

В) И.Фихте

С) Г.Гегель

Д) Л.Фейербах

Е) Г.Лейбниц

11 Марксизм философиясының қалыптасуына кімнің еңбектері арқау болды?

А) Гегель және Фейербах

В) Гегель және Кант

С) Гегель және Фихте

Д) Гегель және Шеллинг

Е) Гегель

12 К.Маркс, өзінің қоғамдық-экономикалық формация туралы ілімінде, қоғамның «экономикалық қаңқасы» деп нені атаған?

А) Қондырманы

В) Өндіргіш күштерді

С) Еңбек құралын

Д) Өндіріс тәсілі

Е) Базисті

13 Мемлекетің пайда болуының таптық теориясының қалаушысын көрсетіңіз?

А) Л.Фейербах

В) К.Маркс

С) М.Бакунин

Д) Г.Гегель

Е) Ж.Ж.Руссо

14 Маркс бойынша, жатсынудың себебі неде?

1. Ұлттық айырмашылықтарда

2. Діни сенімде

3. Жеке меншіктікте

4. Тұлғалық пайымдауларда

5. Қоғамда кемшіліктердің таралуында

15 К.Маркс пікіріне сәйкес, қоғам өмірінің әлеуметтік, саяси және рухани принциптерін не анықтайды?

1. Идеология

2. Дін

С) Материалдық игілікті өндіру тәсілі

Д) Адамгершілік

Е) Саясат

16 Неміс классикалық философиясы кезеңінде даму ілімі – диалектиканың ең дамыған формасын кім жасады?

А) И.Шеллинг

В) И.Фихте

С) И.Кант

Д) Л.Фейербах

Е) Г.Гегель

17 «Таза ақылға сын», «Практикалық ақылға сын», «Пайымдау қабілеттеріне сын» еңбектерінің авторы.

А) И.Кант

В) И.Фихте

С) Г.Гегель

Д) Л.Фейербах

Е) Г.Лейбниц

18 Фейербахтың негізгі еңбегінің аты?

А) Христиандықтың мәні

В) Ғылым туралы білім

С) Дін философиясы

Д) Табиғат диалектикасы

Е) Философия ғылымдарының энциклопедиясы

19 Моральдық заң немесе категориялық императивтің негізін кім салды?

А) И.Кант

В) Л.Фейербах

С) И.Фихте

Д) Г.Гегель

Е) И.Шеллинг

20 Гегельдің пікірінше «Терістеуді терістеу» дегеніміз?

А) Қайшылықтың дамуы

В) Қарама-қайшылықтардың жойылуы

С) Жай логикалық форма

Д) Математикалық метафора

Е) Философиялық кітаптың атауы

3.6.7 Әдебиеттер тізімі

1 Қ.Әбішев. Философия (жоғарғы оқу орындарының студенттеріне арналған). – Алматы, 1998.

2 Есім Ғ. Хакім Абай. – Алматы, 1994.

3 Алтай Ж., Қасабеков А., Мұхамбетәлі К. Философия тарихы. – Алматы,

1999.

4 Бейсенов Қ. Философия тарихы. – Алматы, 1992.

5 Қазақстан Республикасының білім туралы заңы. «Егеменді Қазақстан»,

1999. 11маусым

6 Әлеуметтік философия: Хрестоматия. – Алматы, 1997.

7 Нұрмұратов С. Ұлттық болмыс пен ұлттық сана: Оқу құралы. – Алматы

1996.

8 Әбішев Қ., Әбжанов Т.Философия тарихындағы таным териясы және

метод проблеиасы.-Алматы, 1990.

9 Балғымбаев А.С. Субъектінің ғылыми танымдағы белсенділігі.- Алматы, 1997.

10 Философия және мәдениеттану.Оқу құралы.- Алматы,1998.

11 Нысанбаев Ә., Әбжанов Т. Ойлау тарихының белестері.- Алматы 1994.

12 Кішібеков Д., Сыдықов Ұ.Философия. - Алматы, 1994.

13 Философиялық сөздік. – Алматы, 1996.

14 Қ.Әбішев Философия. – Алматы, 1998.

15 Есім Ғарифолла. Сана болмысы.(Саясат пен мәдениет туралы ойлар). – Алматы, 1997.

16 Ә.Нысанбаев., Т.Әбжанов. Ойлау тарихының белестері. – Алматы, 1994.

3.7 Х1Х-ХХ ғ.ғ. қазақ және орыс философиясы

3.7.1 Семинар сабағының сұрақтары:

1 Қазақ философиясының құрылу және дамуының ерекшеліктері.

2 Х1Х-.ХХ.ғ.ғ. қазақ ағарту философиясы. ( Абай, Ш.Уалиханов, Ш.Кудайбердиев)

3 Орыс философиясы ерекшеліктері мен дәстүрлері. Славянофилдар және батысшылдар.

4 Орыс философиясындағы космизм және адамгершілік проблемасы.

3.7.2 СОӨЖ тапсырмалары

Бақылау сұрақтары:

1 Қазақ философиясының қандай ерекшеліктері бар?

2 Шаманизм деген не және қазақтардың дүниетанымындағы алатын орыны?

3 УШ-ХУғ.ғ. философиялық ойдың негізгі өкілдерін атаңыздар .

4 Х1Хғ. қазақ білім беру классиктерін атаңыздар .

5 Х1Х және ХХғ бірінші жартысындағы философиялық ойдың негізгі өкілдерін атаңыздар

6 Орыс философиясының негізгі ерекшеліктерін атаңыздар .

7 Орыс философиясының славянофиль және батысшылдықтың ерекшеліктері?

8 Бірлік ойдың маңызы неде?

9 Биосфера ұғымы және ноосфера.

3.7.3 Рефераттарт тақырыбы:

1 Қорқыт-ата, Ахмет Яссауидың философиялық көзқарастары

2 Алтынсариннің, Бокейханов, Байтұрсынов, Торайғыровтың философиялық – дүниетанымдық көзқарастары

3 Ш. Уалиханов ілімінің георгафиялық детерменизмі

4 Абайдың “Қара сөзі” және әдептану жүйесінде олардың орыны

5 Құдайбердиевтың .“үш анық”

6 Қазақ философиялық мәдениеттің халық шығармашылығындағы ролі

7 Жаратылыстанудың дамуы және орыс космизмі

8 Вл.Соловьевтың Тарихсофиясы

9 Персонализм және Н.Бердяев философиясындағы бостандық мәселесі

10 Орыс философиясының адам проблемасы.

3.7.4 Негізгі ұғымдар:

Шаманизм, ұлттық ой, көшпелі дүниені қабылдау, славянофильді, батысшылдық, бүкіл бірлік, жиылыстылық , космизм, тарихсофия.

3.7.5 СӨЖ тапсырмалары:

Келесі тақырыпқа сөзжұмбақ құрастыру: Х1Х-.ХХ.ғ.ғ. Қазақ және орыс философиясының тарихынан

7 кестені толтыру

7 кесте – Х1Х-.ХХ.ғ.ғ. Қазақ философиясының тарихынан

1кесте Х1Х-ХХ ғ.ғ.қазақ философиясының тарихынан

№	Өкілдері	қоғамдық - саяси және философиялық ойлар
1	Ш. Уалиханов
2	Ш.Кудайбердиев
3	И.Алтынсарин
4	С.Торайғыров
5	Абай

8 кестені толтыру

8 кесте – Х1Х-.ХХ.ғ.ғ. Қазақ философиясының тарихынан

2 кесте Х1Х-ХХ ғ.ғ . орыс философиясының тарихынан

№	бағыттар	өкілдері	негізгі ойлар
1	славяндық
2	батыстық
3	космизм

3.7.6 Білім бақылауына арналған тесттік тапсырмалар:

1 Қазақ ойшылдарының қайсысы философияның батыс және шығыс типтерінің арақатынасы мәселесін қарастырған?

А) А.Құнанбаев

В) Ш.Уәлиханов

С) Ш.Құдайбердиев

Д) М.Дулатов

Е) Ы.Алтынсарин

2 Философиялық білімнің қай саласына Абай көбірек үлесін қосқан?

1. Адамгершілік философиясына

В) Дін философиясына

С) Философиялық антропологияға

Д) Аналитикалық философияға

Е) Тарих философиясына

3 Шәкәрімнің эссесі қалай аталады?

А) «Үш анық»

В) «Халық мәселесі»

С) «Сот реформасы туралы жазбалар»

Д) «Менің ойларым»

Е) «Ел кезген адамның жазбасы»

4 Қазақтың ұлттық тілі мен тіл білімінде философиялық мәселелерді көтеруге көп үлес қосқан кім?

А) А.Байтұрсынов

В) М.Дулатов

С) Ш.Уәлиханов

Д) Ы.Алтынсарин

Е) С.Торайғыров

5 ХІХ ғасырда қазақ ағартушылығының негізін қалаған кім?

А) А.Құнанбаев

В) Ш.Уәлиханов

С) Ы.Алтынсарин

Д) Ш.Құдайбердиев

Е) А.Байтұрсынов

6 Ы. Алтынсарин қазақ қоғамының озық өркениеттен қалу себептерін неден деп көрсетті?

А) Мал шаруашылығының сақталуы

В) Дамыған өндірістің жоқтығынан

С) Патриархальды феодалдық қалдықтардың сақталуынан

Д) Ағарту ісінің дамымай қалуынан

Е) Шет ел инвестициясының жоқтығы

7 ХХ ғасырдың басында қазақтың ұлттық санасының оянуына үлкен әсер еткен тұлға.

А) М.Дулатов

В) Ш.Құдайбердиев

С) Б.Майлин

Д) Ә.Бөкейханов

Е) С.Торайғыров

8 Тұжырымдаманың қайсысы Абайдікі?

А) «Мен ойлаймын, артынан өмір сүремін»

В) «Философия дегеніміз, ойлардан көрінетін дәуір»

С) «Адамгершілікті көтеретін ақыл ой, ғылым, еркіндік және ар-ұждан»

Д) «Ләззәт ала өмір сүр»

Е) «Мақсат әрқашан жолын ақтайды»

9 Ш. Құдайбердиев «Үш анық» еңбегінде не туралы пайымдайды?

1. Халық бірлігі мен ынтымақ жайында

2. Адам және оның әлемдегі болмысы жайында

3. Отанды сүюге үйрету және патриоттық сезім туралы

Д) Адам психикасы және моральдық ізгілікті қасиеттерді игеру

Е) Заттар болмысы жайында

10 ХІХ ғасырда сот мәселесін зерттеген қазақ ойшылы –

А) Ы.Алтынсарин

В) Абай Құнанбаев

С) Ш. Уәлиханов

Д) М.Шоқай

Е) С.Торайғыров

11 Қорқыт Ата қандай мәселеге көп мән берген?

А) материя туралы

В) өлместік туралы

С) Субстанция туралы

Д) Көнбестік жайында

Е) өзара сыйластық жайында

12 Ш. Уәлихановтің еңбегін көрсет:

А) «Метафизикалық пайымдаулар»

В) «Сөз кітабы»

С) «Дала мұсылмандығы туралы»

Д) «Дала тарландары»

Е) «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары туралы»

13 Абайдың адамгершіліктік философиясының сипаты қандай?

А) онтологиялық

В) танымдық

С) дидактикалық

Д) саяси

Е) діни

14 Қазақ ағартушыларының қайсысы «Қара сөздердің» авторы болып табылады?

А) М.Жұмабаев

В) С.Торайғыров

С) А.Құнанбаев

Д) Ш.Құдайбердиев

Е) Ш.Уәлиханов

15 Шәкәрім Құдайбердиев - ол

А) Философ, Абайдың ұстазы

В) Қазақ ағартушысы

С) Метафизик, әл-Фарабидің шәкірті

Д) Философ, Абайдың ізін басушы

Е) ХVШ ғ. Діни қайраткер

16 «Оян, қазақ!» өлеңінің авторы.

А) М.Дулатов

В) М.Жұмабаев

С) А.Байтұрсынов

Д) Ә.Бөкейханов

Е) М.Шоқай

17 Ш.Құдайбердиев үш анық деп нені атайды?

А) ар-ождан

В) әділеттілік

С) махаббат

Д) патриоттық сезім

Е) күш-жігер

18 Жанның мәңгілігі туралы мәселені Абайдан басқа ХХ ғасырда қай ойшыл қарастырды?

А) І.Жансүгіров

В) С.Сейфуллин

С) М.Жұмабаев

Д) А.Байтұрсынов

Е) Ә.Бөкейханов

19 Қай қазақ ойшылы сыртқы дүние санадан тыс өмір сүріп, объективтік заңдылықтарға бағынады деген философиялық көзқарасты мойындады?

А) А.Байтұрсынов

В) Ы.Алтынсарин

С) Ш.Уалиханов

Д) Ш.Құдайбердиев

Е) М.Жұмабаев

20 Ұлы Абай да, Шоқан да, Ыбырай да, басқа да қазақ зиялылары қазақ халқының шырғалаңнан құтылар жолы не деп білді?

А) Ресейдің құрамына өту

В) Еуропалық даму жолын қабылдау

С) Басқа халықтардан үлгі алу

Д) Ағартушылықпен айналысу

Е) Білім игеру, кәсіпті дамыту, аянбай еңбек ету