
- •Агротехникалық с.Сейфуллин атындағы Қазақ
- •Кеңесінде қаралып, мақұлданды университеті оәк-нің төрағасы Хаттама № ________________ __________________________
- •Мазмұны
- •1. Силлабус
- •Оқытушы туралы мәлімет
- •Пән туралы мәлімет
- •Оқу уақытын бөлу
- •Курстың пререквезиттері- бұл пәнді игеруде септігін тигізетін пәндер
- •Курстың постреквезиттері- бұл курстан алған білім келесі пәндерді оқып түсінуге мүмкіндік береді:
- •5. Курсқа қысқаша шолу
- •Студент курстың соңында білуі керек
- •6. Курстың мазмұны
- •6.1. Дәріс сабақтарының тізбесі
- •6.2.Практикалық-зертханалық сабақтарының тізбесі:
- •Студенттердің өздігінен дайындалатын сұраќтары.
- •7. Студенттің өзіндік жұмысты орындау және тапсыру кестесі.
- •8. Курс саясаты.
- •9. Білімді бағалау туралы мәліметтер
- •10. Бағалар қою саясаты.
- •Студенттердің білімдерін емтиханда бағалау
- •Білімді бағалау шкаласы
- •2. Глоссарий.
- •3. Қысқаша дәрістер жинағы.
- •1. Микроэкономикаға кіріспе
- •Микроэкономика: пәні, обьектісі, субьектілері.
- •Микроэкономиканың әдістемелік негіздері
- •1.3. Экономикадағы таңдау және өндіріс мүмкіншілігінің шектеуі
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •2. Сұраныс және ұсыныс теориясының негіздері.
- •2.1. Сұраныс және оған әсер ететін факторлар. Сұраныс функциясы.
- •2.2. Ұсыныс және оған әсер ететін факторлар.
- •Нарықтық тепе-теңдік, оның үлгілері
- •2.4. Нарықтың салыстырмалы статикасы.
- •2.5. «Өрмекші торы» тәріздес үлгі
- •2.6. Нарықты мемлекеттік реттеу
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •3. Сұраныс және ұсыныс икемділігі
- •3.1. Сұраныстың бағалық икемділігі.
- •3.2. Сұраныстың қиылысқан икемділігі. Сұраныстың табыстық икемділігі
- •3.3. Ұсыныс икемділігі. Ұсыныс икемділігінің үш уақыт мерзімі.
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •4. Тұтынушы теориясы
- •4.1. Игіліктің пайдалылығы және тұтынушының таңдауы (кардиналистік концепция)
- •4.2. Талғамсыздық қисықтары және бюджет шектеулері (ординалистік концепция)
- •4.3. Тұтынушының тепе-теңдігі (оптимумы).
- •4.4. Баға-тұтыну қисығы. Табыс-тұтыну қисығы. Энгель қисығы.
- •4.5. Ауыстыру әсері және табыс әсері (Хикс бойынша және Слуцкий бойынша).
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •5. Өнд1р1с теориясы
- •5.1. Өндіріс және өндіpic функциясы.
- •5.2 Қысқа мерзім кезеңіндегі өндіріс. Шекті өнімділіктің кему (азаю) заңы
- •5.3. Ұзақ мерзім кезеңіндегі өндіріс. Изокванталар
- •Өндіріс ауқымының өсу әсері (тиімділігі)
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •6. Өндірістік шығындар
- •6.1. Өндірістік шығындар: мәні, түрлері
- •Ө ндірістік шығындар
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •6.2. Изокосталар және өндірушінің тендігі
- •6.3. Қысқа мерзім кезеңіндегі өндipic шығындары
- •6.4. Ұзақ мерзім кезеңіндегі өндіріс шығындары
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •7. Жетілген бәсеке нарығы
- •7.1 Жетілген бәсеке нарығына жалпы сипаттама
- •7.2. Қысқа мерзім кезеңіндегі жетілген бәсекеші фирма
- •1. Фирманың пайданы мейілінше арттыру жағдайы.
- •2. Фирманың зиянын мейілінше азайту жағдайы.
- •3. Фирманың қарапайым пайда алу жағдайы.
- •4. Жетілген бәсекеші фирманың қызметін тоқтатуы.
- •7.3 Қысқа мерзім кезеңіндегі бәсекелес фирманың және саланың ұсыныс қисығы
- •7.4 Ұзақ мерзім кезеңіндегі фирма және ұсыныс
- •7.5 Өндірушілер мен тұтынушылардың ұтысы және бәсекелес нарықтың тиімділігі
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •8. Монополия және монополиялық билік.
- •8.1. Монополияға жалпы сипаттама
- •8.2. Монополиялық фирманың өніміне сұраныс, шекті табыс және жалпы табыс.
- •8.3. Монополиялық фирманың қысқа мерзімдегі пайданы өсіруі және монополиялық тепе-теңдік.
- •8.4. Ұзаќ мерзім кезеңіндегі монополия
- •8.5. Монополиялыќ биліктің экономикалыќ және әлеуметтік шығындары
- •8.6. Бағалық алалау (дискриминация)
- •8.7. Монополияны мемлекеттік реттеу
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •9. Монополиялық бәсеке нарығы
- •9.1. Монополиялық бәсеке нарығының болу жағдайлары.
- •9.2. Монополиялық бәсеке жағдайындағы баға және
- •9.3. Монополиялық бәсеке нарығындағы қысқа және ұзақ мерзімдегі тепе-теңдік
- •9.4. Бағалық емес бәсеке. Жарнама.
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •10. Олигополия нарығы
- •10.1. Олигополия нарығының ерекшеліктері
- •10.2. Олигополиялық фирманың сұраныс қисығы
- •10.3. Курно дуополиясының үлгісі
- •10.4. Ойын теориясы және «тұтқындар дилеммасы»
- •«Тұтқындар дилеммасы» үлгісі
- •10.5. Олигополиялық бәсеке және «баға қақтығысы».
- •10.6. Баға белгілеудегі жетекшілік
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •11. Өндіріс факторлары нарығы.
- •11.1. Ресурстарға сұраныс және өндіріс факторлары нарығының ерекшеліктері
- •Мұндағы mpl –еңбектің шекті өнімі, pl –еңбектің бағасы, mpk – капиталдың шекті өнімі, pk -капиталдың бағасы.
- •11.2. Жетілген бәсеке жағдайындағы еңбек нарығы
- •11.3 Жетілмеген бәсеке жағдайындағы еңбек нарығы
- •11.4 Капитал және пайыз мөлшерлемесі
- •11.5 Жер нарығы және рента
- •12 . Жалпы экономикалық тепе-теңдік
- •2.1 Жеке және жалпы тепе-теңдік.
- •12.2 Вальрас үлгісі.
- •12.3 Эджуорт қорабы
- •Айырбас тиімділігі
- •12.4 Парето – тиімділік.
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •13. Сыртқы әсерлер теориясы
- •13.1. Сыртқы әсерлердің экономикалық мәні, себептері және түрлері.
- •13.2. Сыртқы әсерлерді реттеу әдістері.
- •13.3. Коуз теоремасы.
- •13.1. Сыртқы әсерлердің экономикалық мәні, себептері және түрлері
- •13. 2 Сыртқы әсерлерді реттеу әдістері.
- •13.3. Коуз теоремасы
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •14. Қоғамдық игіліктер
- •14.1. Қоғамдық игіліктердің ерекшеліктері және олардың түрлері
- •14.2. Таза қоғамдық игіліктерге сұраныс және олардың ұсынысы
- •14.3. «Билетсіздер (қояндар)» проблемасы
- •14.4. Таза қоғамдық игіліктермен қамтамасыз етудегі мемлекет пен нарықтың мүмкіншіліктері
- •Негізгі терминдер мен түсініктер
- •4. Семинар сабақтарына арналған тапсырмалар
- •Семинар сабағы
- •- Негізгі нарықтың механизмдерін оқу: бағаның құрылуы және бәсеке.
- •Семинар сабағы
- •Тапсырманың мақсаты:
- •Семинар сабағы.
- •6. Егер тұтынушының табысы өсетін болса, онда:
- •7. Егер бір игіліктің бағаы жоғарылайтын болса, онда:
- •8. Тұтынушы оңтайлы жағдайға төмендегі шарттардың қайсысы орындалғанда жетеді?
- •Семинар сабағы
- •12. Өндірісте капитал мен еңбек 2 есе өсті. Соның нәтижесінде өнім шығару да 2 есе өсті. Ауқым өсуінің қандай тиімділігі байқалады?
- •Тапсырманың мақсаты:
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы.
- •15. Егер түсім 40 мың теңгеге тең болып, ал шығындар 35 мың теңгені құраса, онда фирманың пайдасы қандай болады?
- •17. Баға төмендігі көрсеткіштердің қайсысынан жоғары болғанда фирма шығындармен жұмыс істей алады?
- •Бақылау түрлері:
- •Семинар сабағы
- •9. Табиғи монополияға мысал бола алатын:
- •10. Баға белгілудегі "бас бармақ" тәртібінің мәні неде?
- •11. Монополияны енгізу:
- •15. Монополия нарығында баға мен шекті түсім арасында қандай арақатынас болуы керек?
- •16. Ең жоғары деңгейде пайда табу үшін монополист төмендегі шарттардың қайсысының орындалуына сәйкес келетін өнім көлемін шығару керек?
- •26.Монополиялық билікке болу үшін фирма:
- •27.Тиімді баға дискриминациясын іске асыру үшін төмендегілердің қайсысы қажет емес?
- •28 Нарықта әлеуметтік оңтайлы баға орнатылады дегенді былай түсінеміз:
- •Семинар сабағы. Сабақтың мақсаты:
- •Семинар сабағы.
- •Семинар сабағы
- •Талдау сұрақтары
- •7. Монопсония кезінде еңбектің шекті шығындары еңбекақымен салыстырғанда, одан:
- •8. Ең төменгі деңгейдегі еңбекақы туралы заңды енгізуден ұтатындар:
- •9. Еңбек нарығындағы екі жақты монополия келесімен сипатталады:
- •Бақылау түрлері:
- •Бақылау түрі: қысқаша конспект.
- •6. Ішінара тепе-теңдікті талдаудың жалпы тепе-теңдікті талдаудан айырмашылығы төмендегідей:
- •7. Егер екі тұлға игіліктерді өзара ауыстыратын болса, онда олардың әрқайсысы да ұтады, себебі:
- •8. Егер екі тұтынушы үшін екі игіліктің mrs-і тең болмаса, онда:
- •12 Тақырып . Сыртқы әсерлер және қоғамдық игіліктер. Семинар сабағы.
- •15. Мемлекет өндіретін қоғамдық игіліктер жиналатын салықтармен қаржыландырылады, бұл кезде оларды өндірудегі жоғары тиімділікке жету төмендегінің қайсысының көмегімен жүзеге асырады?
- •16. Бәсекелес нарықтар қандай көлемде таза қолғамдық игіліктер шығарады?
- •17. Шығарып тасталынатын қоғамдық игіліктерді кім өндіре алады?
- •Бақылау түрі: қысқаша конспект.
- •12 Тақырып . Сыртқы әсерлер және қоғамдық игіліктер.
- •6. Курстық жұмыс орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар
- •6.1 Курстық жұмысқа қойылатын жалпы талаптар
- •6.2 Курстық жұмыстың құрылымы
- •6.3 Курстық жұмысты рәсімдеу
- •6.4 Курстық жұмысты қорғау тәртібі
- •6.5 Курстық жұмыс тақырыптары.
- •Курстық жұмыс «қазақстан республикасында шағын және орта бизнесті дамыту мәселелері»
- •Әдебиет:
- •7. Аралық бақылау сұрақтары
- •8. Емтиханға арналған тестілік тапсырмалар
- •8. ӘдебиеттеР тізімі
Негізгі терминдер мен түсініктер
Таза қоғамдық игілік. Таза жеке игілік. Тұтынуда бәсекелестіктің болмауы. Тұтынуда ерекшеліктің болмауы. Таза қоғамдық игілікке сұраныс қисығы. Шектен тыс қоғамдық игіліктер. "Ақысыз жолаушылар" проблемасы. Саяси институттар. Көпшіліктің басқару принципі. Лоббизм.
4. Семинар сабақтарына арналған тапсырмалар
1-тақырып. Микроэкономикаға кіріспе.
Семинар сабағы
Сабақтың мақсаты:
Экономикалық теория курсынан микроэкономика негіздерін қайталау.
Талдау сұрақтары:
Микроэкономиканың пәні және зерттеу әдістері.
Нормативті және позивті талдау.
Тестілік тапсырмалар .
1. Микроэкономиканың пәнi - бұл:
А) Мемлекеттiн экономикалыќ проблемаларды шешу туралы шешiм ќабылдауы.
Ә) Үкiметтiн инфляция мен жұыссыздыќты төмендету туралы шешiм ќабылдауы.
Б) Экономикалыќ субъектiлердiн экономикалыќ игiлiктер туралы шешiм ќабылдауы.
В) Мемлекеттiн экономикалыќ игiлiктердi тиiмдi өндiру туралы шешiм ќабылдауы.
Г) Барлыќ жауаптар дұрыс.
2. Маржиналдыќ талдау дегенiмiз:
А) Экономикалыќ iс-әрекеттердегi өзгерiстердi зерттеу.
Ә) Фирманын жалпы табысы мен шығындарын зерттеу.
Б) Фирманын экономикалыќ ќызметiн талдау негiзiнде болашағын болжау.
В) Фирманын пайдасы мен шығындарын зерттеу.
Г) Жоғарыда берiлген жауаптардын бәрi дұрыс.
3. Функционалдыќ талдау бұл:
А) Экономикалыќ ќызметтi талдауда жалпы табыс пен жалпы шығындарды салыстыру.
Ә) Экономикалыќ өзгерiстердегi басты көрсеткiштi оған өсер ететiн факторлар арќылы аныќтау.
Б) Экономикалыќ талдауда пайда мен шығынды салыстыру.
В) Экономикалыќ талдауда шектi табыс пен шектi шығынды салыстыру.
Г) Дұрыс жауабы жоќ.
4. Маржиналдыќ талдау бойынша өз пайдасын мейлiнше арттырғысы келетiн экономикалыќ субъект төмендегi жағдайлардын ќайсысы орындалғанша өнiм өндiре бередi:
А) Жалпы түсiм мен жалпы шығын тенескенге дейiн.
Ә) Орташа шығын мен орташа табыс теңескенге дейiн.
Б) Шектi табыс пен шектi шығын тенескенге дейiн.
В) Шекті пайда мен шекті шығын теңескенге дейін.
Г) Жоғарыда берiлген жауаптардын бәрi дұрыс.
5. Қандай тұжырым позитивті болады?
А) Егер май өндірісі қысқарса, онда зеңбірек өндірісі ұлғаяды:
Ә) Май өндірісі зеңбірек өндірісіне қарағанда жоғарғы болу керек;
Б) Май өндірісі зеңбірек өндірісі мемлекет қажеттілігіне сәйкес болуы керек;
В) Май өндірісі зеңбірек өндірісі экономикалық субъектілердің сұранысына сәйкес болуы керек.
6. Микроэкономикадағы «шекті» термині келесіні білдіреді:
А) Экономикалық шамалардың аздаған өзгерісі;
Ә) Экономикалық шаралардың шегаралық өндірісі;
Б) Экономикалық шамалардың қосымша өзгерісі;
В) Экономикалық шамалардың өте көп өзгерісі.
7. «Айнымалы ағын» моделінің құрамына төмендегінің қайсысы кіреді?
А) Тауар – ақша ағымдары;
Ә) Игіліктер, қызметтер және өзгеріс факторларының нарықтары;
Б) Баға қалыптасуы;
В) А) және Ә) дұрыс.
8. «Сиректік» категориясы нені зерттейді?
А) Сапа жоғарылығын;
Ә) Шектеулілікті;
Б) Еңбек сиымдылығын;
В) Капитал сиымдылығын.
9. Экономикалық субъектінің шешімі оңтайлы болады, егер:
А) Шекті шығындар шекті түсімнен көп болса;
Ә) Шекті шығындар шекті түсімге тең болса;
Б) Шекті шығындар шекті түсімнен аз болса;
В) Жоғарғы түсім кезінде шығындар өте аз болса.
10. Білім алудың балама шығындарының құрамына төмендегінің қайсысы кірмейді?
А) Сенің университетте оқымай, жұмыс істегенде алатын еңбекақың;
Ә) Оқулықтар алуға кететін ақша;
Б) Тамаққа кететін ақша;
В) Оқуға төлейтін ақы.
11) Өндіріс мүмкіншіліктерінің қисығы нені білдіреді?
А) Екі өндіріс факторларының арасындағы өзара тәуелділікті;
Ә) Берілген ресурстар кезіндегі екі игілікті өндірудің ең жоғарғы көлемін;
Б) Өндірістік қуаттармен өнім шығару арасындағы арақатынасты;
В) Ресурстардың көлемі өзгергендегі қосымша өнім шығаруды.
12) Еңбек өнімділігі жоғарылаған кезде өндіріс мүмкіншіліктерінің қисығы өзгермеуі мүмкін, егер:
А) Қолданылатын капитал көлемі жоғарыласа;
Ә) Еңбек сыйымды технологиядан капитал сыйымды технологияға қарай құрылымдық жылжу болса;
Б) жұмысшылар саны азаятын болса;
В)еңбекақы азаятын болса.
13) Айналым шеңбері моделіне нарықтың қандай екі түрі кіреді?
А) нақты және ақша;
Ә) игіліктер мен факторлар;
Б) капитал мен еңбек;
В) тауарлар мен қызметтер.
14) Жаңа кітапхананың балама шығындары – бұл:
А) оның қызметкерлерінің еңбекақысын төлеу;
Ә) болашақта тағы бір кітапхана салудың құны;
Б) тұрғындардың интеллектуалды деңгейін жоғарылату;
В) кітапхана салу үшін өндірістерінен бас тартуға мәжбүр болған басқа игіліктердің бағасы.
15) Сиректік мәселесін шешуге болады, егер:
А) энергияның таусылмайтын жаңа қайнар көздері ашылса;
Ә) адамдар ынтымастық үшін бәсекелестіктен бас тартатын болса;
Б) барлық елдер постиндустриалды қоғамға айналса;
В) жоғарыда айтылған бәрі де дұрыс емес.
16) Экономикалық проблемалардың болуын қандай екі негізгі себеппен түсіндіруге болады?
А) адам қажеттіліктерінің шексіздігі мен ресурстардың шектеулілгі;
Ә) қоршаған ортаның ластануы және транс ұлттық корпорациялардың болуы;
Б) инфляция мен жұмыссыздықтың болуы;
В) мемлекеттік экономикаға ықпалы және Жер бетіндегі адамдар санының өсуі.
17) Ақшаны экономикалық ресустарға жатқызуға бола ма?
А) болады, егер олар күрделі ресурстарды сатып алуға жұмсалатын болса;
Ә) болады, егер оларды тек қана еңбек қызметкерін өтеуге қолданылатын болса;
Б) болады, егер ақша банкідегі депозитке салынған болса;
В) болмайды, себебі ақша қаржы құралдарына жатады.
18) Төмендегі моделдердің қайсысы микроэкономикалық болмайды?
А) фирма моделі;
Ә) инфляция моделі;
Б) тұтынушы моделі;
В) нарықтық тепе-теңдік моделі.
Ұғымдарға анықтама.
Студенттер төмендегі негізгі экономикалық ұғымдарға анықтама беру керек:
Сұраныс, ұсыныс, нарықтық тепе-теңдік, бәсеке, микроэкоомика, макроэкономика, тапшылық, артықшылық, нарық.
Студенттердің оқытушымен өзіндік жұмысы: