
- •Агротехникалық с.Сейфуллин атындағы Қазақ
- •Кеңесінде қаралып, мақұлданды университеті оәк-нің төрағасы Хаттама № ________________ __________________________
- •Мазмұны
- •1. Оқытушы туралы мәліметтер
- •2. Пән туралы мәлімет
- •Оқу уақытын бөлу
- •3. Курстың пререквизиттері – курс алдында оқытылатын
- •4. Курстың постреквизиттері - курстан алған білім келесі пәндерді оқып түсінуге мүмкіндік береді:
- •5. Пәнге қысқаша сипаттама
- •Классикалық үлгісі
- •Бюджет тапшылығы (1 кредит сағат)
- •Жиынтық сұраныс
- •(1 Кредит сағат)
- •«Макроэкономика» курсы бойынша семинар сабақтарының жоспары.
- •Анықтаудың классикалық үлгісі
- •Жиынтық сұраныс (2 сағат)
- •Студенттердің өздігінен дайындайтын с±раќтары.
- •7. Студенттің өзіндік жұмысты орындау және тапсыру кестесі.
- •8. Әдебиеттер тізімі. Негізгі әдебиеттер
- •Қосымша әдебиеттер
- •9. Курс саясаты
- •10. Білімді бағалау туралы ақпараттар
- •11. Бағаларды қою саясаты.
- •Пән бойынша білімді бағалау схемасы
- •Студенттердің білімдерін емтиханда бағалау
- •Білімді бағалау шкаласы
- •2. Курстың түсіндірме сөздіктері (глоссарий)
- •3. Қысқаша дәрістер курсы і дәріс. Макроэкономикаға кіріспе
- •1.1. Макроэкономиканың пәні және зерттеу әдістері
- •1.2. Макроэкономикалық үлгілер
- •1.3. Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер
- •2.1. Классикалық мектептің негізгі қағидалары
- •2.2. Еңбек рыногындағы тепе-теңдік
- •2.3. Ақша рыногындағы тепе-теңдік
- •3.1. Кейнстің классикалық теорияны сынауы. Тиімді сұраныс теориясы
- •3.2. Тұтыну және қор жинағы
- •3.3. Инвестиция функциясы
- •5.4. Кейнстік үлгідегі тиімді сұраныс және тепе-теңдік өндіріс көлемін анықтау
- •Үнемділік қайшылығы (парадоксы)
- •4.1. Ақша жиыны және ақша агрегаттары
- •4.2. Ақшаға сұраныстың классикалық және кейнстік теориялары. Баумоль-тобин үлгісі
- •4.3. Ақша ұсынысы. Ақша мультипликаторы
- •4.4. Ақша рыногындағы тепе-теңдік.
- •4.5. Ақша-несие саясатының құралдары
- •5.1. Жиынтық сұраныс, оның құрауыштары
- •1. Кейнс әсері (пайыз мөлшерлемесінің әсері)
- •2. Пигу әсері (нақты кассалық қалдық әсері немесе байлық әсері)
- •3.2. Жиынтық ұсыныс, оның классикалық және кейнстік үлгілері.
- •5.3. Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың өзара байланысы. Ad-as үлгісі
- •6.1. Фискалдық саясат: мәні, мақсаттары, құралдары
- •6.2. Мемлекеттік бюджет. Бюджет тапшылығы және артықшылығы
- •6.3. Салық: мәні, түрлері. Лаффер қисығы
- •7.1. Біріккен қос тепе-теңдік мәні.
- •Is және lm қисықтарын құру.
- •7.2. Баға деңгейі өзгергендегі is-lm үлгісі. Is-lm үлгісінен жиынтық сұраныс қисығын құру.
- •Vііі дәріс. Төлем балансы. Валюта нарығы
- •8.1. Төлем балансы: мәні, баптары мен құрылымы
- •(Қарыздар)
- •(Кредитор)
- •8.2. Валюта рыногы. Валютаның еркін айналымдағы және тағайындалатын бағамы
- •Тепе-теңдік.
- •9.1. Ашық экономика: түсінігі, түрлері
- •9.2. Бір мезгілдегі ішкі және сыртқы тепе-теңдік.
- •Тұрақты валюта бағамы жағдайындағы ішкі және сыртқы тепе-теңдік
- •Құбылмалы валюта бағамы жағдайындағы ішкі және сыртқы тепе-теңдік
- •9.3. Манделл-флемингтің ашық экономика үлгісі
- •Х дәріс. Инфляция және жұмыссыздық
- •ТбИбж *100,
- •Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық зардаптары
- •10.3. Жұмыссыздық: мәні, себептері, түрлері. Оукен заңы.
- •10.4. Инфляция мен жұмыссыздықтың өзара байланысы. Филлипс қисығы.
- •11.1. Экономикалық өсу: мәні, факторлары
- •11.2. Экономикалық өсудің неокейнстік (харрод-домар) үлгісі
- •11.3. Экономикалық өсудің неоклассикалық (солоу) үлгісі
- •11.4. Экономикалық өсуді қамтамасыз етудегі мемлекеттің ролі
- •12.1 Экономикалық цикл: мәні, сатылары, көрсеткіштері
- •12.2. Экономикалық циклдың түрлері мен факторлары.
- •Экономикалық циклдың түрлері
- •12.3. Экономикалық цикл себептерінің теориялық тұжырымдамалары.
- •Семинар сабақтарының тапсырмалары
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Жиынтық сұраныс Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Семинар сабағы
- •Студенттердің өзіндік жұмысқа дайындалу тапсырмалары
- •Жиынтық сұраныс
- •Студенттердің білімдерін тексеруге арналған тест сұрақтары
- •Lm қисығын жоғары (солға) жылжытады.
- •Аралық бақылау сұрақтары
- •Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Lm қисығын жоғары (солға) жылжытады.
LM қисығын төмен (оңға) жылжытады.
IS қисығын оңға жылжытады.
IS қисығын солға жылжытады.
IS пен LM қисықтарына әсер етпейді.
8. Инвестицияларды ығыстыру әсері жағдайында:
Мемлекеттік шығындардың өсуі пайыз мөлшерлемесін арттырып, инвестиция көлемін азайтады.
Мемлекеттік шығындардың азаюы пайыз мөлшерлемесін арттырып, инвестиция көлемін азайтады.
Мемлекеттік шығындардың өсуі пайыз мөлшерлемесін азайтып, инвестиция көлемін азайтады.
Мемлекеттік шығындардың өсуі пайыз мөлшерлемесі мен инвестиция көлемін арттырады.
Мемлекеттік шығындардың кемуі пайыз мөлшерлемесін азайтады, инвестиция көлемін азайтады.
6-шы тақырып. Жиынтық ұсыныс. AD-AS үлгісі
Тест сұрақтары
1. Жиынтық ұсыныстың қисығы келесі көрсеткіштер арасындағы қатынасты көрсетеді:
Баға деңгейі және тауарлар мен қызметтерді сатып алуға кеткен жиынтық шығындар.
Баға деңгейі мен нақты өндірілген ЖҰӨ.
Сатып алушылар да сатушылар да танитын бағалар деңгейі.
Нақты өндірілген және тұтынылған ЖҰӨ көлемі.
Барлық жауаптары дұрыс.
2. Жиынтық ұсыныстың төмендеуіне төмендегілердің қайысысы әсер етуі мүмкін:
Тұтынушылық шығындардың.
Инвестициялық шығындардың.
Мемлекеттік шығындардың.
Ресурстарға бағалардың.
Экспорттық шығындардың.
3. Жиынтық сұраныс қисығы келесі көрсеткіштер арасындағы қатынасты көрсетеді:
Баға деңгейі және тауарлар мен қызметтерді сатып алуға кеткен жиынтық шығындар.
Баға деңгейі мен нақты өндірілген ЖҰӨ.
Сатып алушылар да сатушылар да танитын бағалар деңгейі.
Нақты өндірілген және тұтынылған ЖҰӨ көлемі.
Баға және жұмыссыздық деңгейлері.
4. Жиынтық ұсыныстың өсуі неге әкеледі:
Баға деңгейінің және ЖҰӨ нақты көлемінің төмендеуіне.
Баға деңгейінің төмендеуіне және ЖҰӨ нақты көлемінің жоғарылауына.
Баға өсуінің баяулауына және ЖҰӨ нақты көлемінің төмендеуіне.
Баға және ЖҰӨ көлемі өзгермейді.
Баға және нақты ЖҰӨ серпінін алдын ала анықтау мүмкін емес.
5. Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың ұзақ және қысқа мерзім кезеңдеріндегі экономика жағдайына әсер етуі:
Несие – ақша және бюджеттік салық саясаты өндіріс көлеміне тек ұзақ мерзім кезеңінде әсер етеді.
Баға және атаулы жалақы тек қысқа мерзім кезеңінде салыстырмалы икемді болады.
Жиынтық сұраныс өндіріс көлеміне және жұмыс бастылыққа қысқа мерзім кезеңінде әсер етеді, ал ұсыныс ұзақ мерзім кезеңінде өндіріс пен жұмысбастылықты анықтайтын негізгі фактор болып табылады.
Баға және атаулы жалақы тек ұзақ мерзім кезеңінде салыстырмалы қатаң болады.
Өндіріс көлемі қысқа мерзім кезеңінде, ал жұмысбастылық ұзақ мерзім кезеңінде көбейеді.
Жиынтық ұсыныс қисығындағы аралық кесінді:
Оң көлбеулі болады.
Теріс көлбеулі болады.
Горизонтальды сызық болады.
Вертикальды сызық болады.
Биссектриса түрінде орналасады.
Жиынтық ұсыныс функциясы графигінің қозғалысы мынаған байланысты:
Өндіріс технологиясының өзгеруіне.
Сұраныс пен ұсыныс функцияларының тұрақты жағдайында баға деңгейінің өзгеруіне.
Кәсіпкерлердің ақша туралы иллюзияларына.
IS және LM қисықтарының қиылысу нүктелерінің қозғалысына.
Ақша жиынының өзгеруіне.
8.. АД – АS үлгісінде экономикалық өсу былайша бейнеленеді:
АS қисығы оңға жылжиды.
АS қисығы солға жылжиды.
АS қисығы горизонталь болады.
АД қисығы солға жылжиды.
АS қисығы вертикаль болады.
9. Жиынтық ұсыныс қисығы нені көрсетеді:
Нақты өнім кез келген көлемге қысқарғанда орташа баға деңгейі төмендейді.
Орташа баға деңгейі кез келген шамаға төмендегенде нақты өнім көлемі қысқарады.
Баға деңгейі көтерілгенде шығындар деңгейі төмендейді.
Орташа баға деңгейі кез келген шамаға өскенде нақты өнім көлемі қысқарады.
Бағаның кез келген деңгейінде әр түрлі тепе-тең нақты өнім көлемі болады.
10. Қай кезде жиынтық сұраныстың артуында өндірістің тепе-тендік өнім көлемінің өсуі болады?
А) АS қисығының кейнсиандық кесіндісінде.
В) АS қисығының аралық кесіндісінде.
С) АS қисығының классикалық кесіндісінде.
D) АS қисығының кейнсиандық және аралық кесінділерінде.
Е) АS қисығының аралық және классикалық кесінділерінде.
7-ші тақырып. Айырбас бағамының тәртіптемесі және
Тест сұрақтары
1. Құбылмалы валюта бағамы режимінде тепе-теңдік бағаның төмендеуі былайша аталады:
Валютаның құнсыздануы.
Валютаның қымбаттауы.
Валюта девальвациясы.
Валюта ревальвациясы.
Дефляция.
2. Валюталық бағам қай факторға тәуелді емес:
Ақшаның сатып алушылық қабілеті.
Инфляция қарқыны.
Төлем балансының жағдайы.
Пайыз мөлшерлемесінің деңгейі.
Валютаның алтын қоры.
3. Егер АҚШ пен Канада арасында еркін құбылмалы валюталық бағам тәртібі орнатылса және егер канадалық долларға сұраныс өссе, онда бұл келесіні білдіреді:
Канадалық доллардың ұсынысы төмендеді.
АҚШ валютасындағы канадалық доллардың бағасы төмендейді.
Канадалық валютадағы АҚШ долларының бағасы төмендейді.
АҚШ долларының ұсынысы төмендеді.
АҚШ доллары девальвацияланған.
4.Төменде аталған шаралардың қайсысы ұлттық валютаға айырбасталынатын шетел валютасының ұсынысын көбейтеді:
Игіліктер экспорты.
Капитал импорты.
Қызметтер импорты.
Капитал экспорты.
Е) Игіліктер экспорты және капитал импорты
5. Теңгеге қатысты доллар бағамының төмендеуі мынаған әкеледі:
Қазақстанда импорт көлемінің көбеюіне.
Қазақстаннан экспорт тауарлары көлемінің көбеюіне.
Қазақстандық азық-түлік импорты мен экспорттың арақатынасының тұрақтануына.
Қазақстандық шикізаттың импорты мен экспорты арақатынасының тұрақтынуына.
Қазақстандық мұнайдың импорты мен экспорты арақатынасының тұрақтынуына.
6. Егер тіркелген валюталық бағамдар тәртібі кезінде Жапониядағы инфляция деңгейі басқа елдерге қарағанда жоғары болса, онда:
Жапониялық экспорт пен импорт төмендейді.
Жапониялық экспорт пен импорт өседі.
Жапониялық экспорт өседі, ал импорт төмендейді.
Жапониялық экспорт төмендейді, ал импорт өседі.
Жапонияның төлем балансының активті сальдосы көбейеді немесе тапшылық азаяды.
7. Елде төлем балансының тапшылығының өсуі:
ОБ-тің валюталық резервтерін көбейтеді.
ОБ-тің валюталық резервтерін азайтады.
Елдегі ақша жиынының көлемін көбейтеді.
Елдегі ақша жиынының көлеміне әсер етпейді.
Есептік ставканы азайтады.
8. Егер АҚШ-та компьютердің бағасы 1000 долл. болса, онда Қазақстандағы бағасы қандай болады, егер айырбас бағамы 1 долл. 150 теңгеге тең болса:
150 000 теңге.
1500 теңге.
15 000 теңге.
50 000 теңге.
45 000 теңге.
9. Қазақстанда қандай айырбас бағамы бар:
Құбылмалы.
Тіркелген.
Жекелендірілген.
Тіркелегн шектелген дәлізпен.
Биржалық.
10. Ағымдық оперция шотына кірмейді:
А) Тауар экспорты.
Ә) Инвестициядан таза табыстар.
Б) Шетелдерге көлік қызметін көрсету.
В) Шетел активтеріндегі өзгерістер.
Г) Біржақты трансферттік төлемдер.
8-ші тақырып. Ашық экономика
Тест сұрақтары:
1. Еркін сауда саясаты дегеніміз не?
A) Мемлекет сыртқы саудаға тікелей ықпал етуден бас тартып, негізгі реттеуші рөлін нарыққа жүктейді.
Ә) Отандық экономиканы қорғау.
Б) Сыртқы экономикалық қызметке мемлекеттің араласуы.
В) Мемлекетті қажетті байланыстармен қамтамасыз ету.
Г) Жауаптардың барлығы дұрыс.
2. Халықаралық сауда саласында саясаттың қандай түрлері бар?
A) Экспорт және импорт.
Ә) Экспорт саясаты және импорт саясаты.
Б) Халықаралық саясат және сауда саясаты.
В) Халықаралық сауда саясаты және сыртқы сауда саясаты.
Г) Еркін сауда саясаты және протекционизм.
3. А.Смиттің көзқарасы бойынша еркін сауда қағидасы:
A ) Елге аз еңбек шығындарымен өндіре алатын өнімдерді өндіруге
мамандауға мүмкіндік береді.
Ә) Елде сирек кездесетін өндіріс факторларын тиімді пайдалануға
мүмкіндік береді.
Б) Елде қажетті табиғи факторлардың болмауына байланысты өндіре
алмайтын өнімді импорттауға мүмкіндік береді.
В) ) Елде артық көлемдегі өндіріс факторларын тиімді пайдалануға
мүмкіндік береді.
Г) Елге артық көлемде өндіре алатын өнімдерді өндіруге мамандануға
мүмкіндік береді.
4. Импорттық квота енгізу мынаған әкеледі:
А) Берілген тауардың ішкі рынокта көбеюіне.
Ә) Ішкі бағаның әлемдік рынок деңгейінен жоғары болуына.
Б) Отандық тұтынушылардың импорттық тауарларды қымбат бағамен
сатып алуына.
В) Таза экспорттың азаюына.
Г) Жергілікті сатып алушылардың тиімді жағдайына
5. Демпинг дегеніміз:
А) Импортқа қосымша салық салу.
Ә) Экспортер- фирмалардың өз тауарларын сыртқы рынокта әлемдік бағадан жоғары бағамен сатуы.
Б) Экспортер- фирмалардың өз тауарларын сыртқы рынокта әлемдік бағадан төмен бағамен сатуы.
В) Экспорттық тауарлар көлемін сан жағынан шектейтін әдіс.
Г) Импорттық тауарлар көлемін сан жағынан шектейтін әдіс.
1. Бір мезгілдегі ішкі және сыртқы тепе-теңдіктің Кейнстік механизмі мынадай шартқа сүйенеді:
А) Мемлекеттік реттеу шараларына.
Ә) Автоматты тұрақтандырғыштарға.
Б) Нарықтық пайыз мөлшерлемесіне.
В) Әлемдік пайыз мөлшерлемесіне.
Г) Сыртқы нарықтағы жағдайға.
2. Манделл-Флеминг үлгісіндегі айырбас бағамының өсуі мынаған әкеледі:
А) IS қисығы оңға жылжиды.
Ә) IS қисығы солға жылжиды.
Б) LM қисығы оңға жылжиды.
В) LM қисығы солға жылжиды.
Г) LM, IS қисықтары оңға жылжиды.
3. Бреттон-Вуд валюта-қаржы жүйесі бойынша валюта бағамы:
А) Құбылмалы.
Ә) Тұрақты.
Б) Ұзақ мерзім кезеңінде тұрақты.
В) Уақыт мерзіміне байланысты.
Г) Дұрыс жауабы жоқ.
4. Тұрақты валюта бағамы жағдайында мемлекет ынталандыратын қаржы саясатымен бірге мына саясатты жүргізуі тиіс:
А) Икемді ақша несие-саясатын
Ә) Тежеуші бюджеттік-салық саясатын
Б) Қатаң ақша несие-саясатын
В) Протекционистік саясатты.
Г) Әлеуметтік саясатты.
5. Манделл-Флеминг үлгісінде IS және LM қисықтарының қиылысуы әлемдік пайыз мөлшерлемесі деңгейінен төмен орналасса, онда:
А) Шетел инвесторлары берілген елге капитал салуға тырысады
Ә) Ұлттық өндірушілер тауарларды көбірек шығарады.
Б) Берілген ел инвесторлары капиталды сыртқа шығаруға тырысады.
В) Экономикаға ешқандай әсер етпейді.
Г) Мемлекеттік шығындар өседі.
11. Ашық экономикада инвестицияға салықтың төмендеуі мынаған әкеледі:
Төмендегі жауаптар бәрі дұрыс.
Нақты пайыз мөлшерлемесінің өсуіне.
Капитал келуінің көбеюіне.
Таза экспорттың азаюы.
Капитал шоты сальдосының өсуіне.
12. Берілген елдің экспортының өсуі, басқа жағдай тұрақты болғанда:
Жиынтықты сұранысты көбейтеді, бірақ ұлттық табысты азайтады.
Жиынтықты сұранысты азайтады, ұлттық табысты көбейтеді.
Таза сұранысты азайтады.
Жиынтық сұраныс пен ұлттық табысты көбейтеді.
Жиынтық сұранысты азайтады
13. Төлем балансының тапшылығы қалай қаржыландырылуы мүмкін:
Валютаның девальвациясы көмегімен.
Сыртқы міндеттемені көбейту жолымен.
Шетел валютасы резервтерін пайдалану арқылы.
Сыртқы міндеттемені көбейту жолымен және (немесе) шетел валютасын шығындау жолымен.
Төлемді кейінге қалдыру жолымен.
14. Капитал шотының және ағымдағы шоттың баланстандырылуы келесіні білдіреді:
Капитал шотының сальдосы көбейген кезде ағымды шоттың сальдосы да көбейеді.
Капитал шотының және ағымды операциялар шотының сомасы нөлге тең.
Капитал шотының және ағымды операциялар шотының сомасы таза экспортқа тең.
Капитал шоты және ағымды операциялар шоты мемлекеттік бюджетті баланстайды.
9-шы тақырып. Инфляция және жұмыссыздық.
Тест сұрақтары:
1. Жұмыс күші – бұл:
Жұмыспен қамтылғандар + жұмыссыздар.
Жұмыспен қамтылғандар.
Жұмыспен қамтылғандар – жұмыссыздар.
Экономикалық белсенді тұрғындар – жұмыссыздар.
Мемлекеттің барлық тұрғындары.
2. ЖҰӨ мен жұмыссыздық арасында қандай тәуелділік бар:
Жұмыссыздық өседі, ЖҰӨ азаяды.
Жұмыссыздық өседі,ЖҰӨ өседі.
Жұмыссыздық өседі, ЖҰӨ өзгермейді.
Жұмыссыздық өзгермейді, ЖҰӨ азаяды.
Олардың арасында ешқандай тәуелділік жоқ.
3. Инфляция мен жұмыссыздық арасында қандай өзара байланыс бар:
Жұмыссыздық төмендегенде, инфляция өседі.
Жұмыссыздық өскенде, инфляция да өседі.
Жұмыссыздық өскенде, инфляция өзгермейді.
Жұмыссыздық төмендегенде, инфляция төмендейді.
Жұмыссыздық пен инфляцияның арасында ешқандай өзара байланыс жоқ.
4. Экономиканың құлдырауы себебімен жұмысынан айырылған адам келесі жұмыссыздық түрін көбейтеді:
Фракциондық.
Құрылымдық.
Циклдық.
Табиғи.
Маусымдық.
5. Инфляцияның қарқынына қарай төмендегідей түрлері болады:
Күтілетін және күтілмейтін.
Баланстандырылған және баланстандырылмаған.
Баяу, қарқынды және ұшқыр инфляция.
Сұраныс инфляциясы және шығындар инфляциясы.
Ұсыныс инфляциясы.
6. Дефляция – бұл:
Экономикада бағаның жалпы деңгейінің төмендеуі.
Инфляция қарқынының төмендеуі.
Ұлттық валюта бағамының төмендеуі.
Ақшаның сатып алушылық қабілетінің төмендеуі.
Экономикада бағаның жалпы деңгейінің өсуі.
7. Инженер К.Смирнов неғұрлым көп ақылы жұмысқа орналасу үшін «ПОК» фирмасынан кетті. Бұл қандай жұмыссыздықты білдіреді:
Фрикциондық және құрылымдық.
Циклдық.
Фрикциондық.
Құрылымдық.
Фрикциондық және циклдық.
8. Жұмыссыздық деңгейі қалай анықталады:
Жұмыссыздар
Жұмыс күші
Жұмыс күші
Жұмыссыздар
Жұмысбастылар
Жұмыссыздар
Жұмыссыздар
Жұмысбастылар
Дұрыс жауабы жоқ.
9. Қайта мамандануды қажет ететін жұмыссыздарды келесі түрге жатқызады:
Фрикциондық.
Құрылымдық.
Циклдық.
Барлық аталғандарға.
Дұрыс жауабы жоқ.
10. Сұраныс инфляциясы келесідей сипатталады:
Шикізатқа бағалардың өсуімен.
Пайыз мөлшерлемесінің өсуімен.
Нақты өндіріс көлемімен салыстырғанда жиынтық сұраныстың артықшылығымен.
Инвестициялардың төмендеуімен.
Жиынтық ұсыныстың қысқаруымен.
11. Стагфляция – бұл келесі жағдай болатын құбылыс:
Инфляция өседі, ал жұмыссыздық төмендейді.
Жұмыссыздық өседі, ал инфляция төмендейді.
Жұмыссыздық та, инфляция да өседі.
Жұмыссыздық та, инфляция да төмендейді.
Өнім шығару көлемі қысқарады.
12. Оукен заңына сәйкес, жұмыссыздықтың фактілік деңгейінің оның табиғи деңгейінен 2 пайыздық жоғарылауы, ЖҰӨ-нің фактілік көлемінің нақтыдан қаншаға қалуын көрсетеді:
2%
4%
3%
5%
5% -дан анағұрлым жоғары.
13. Толық жұмысбастылық кезіндегі жұмыссыздық деңгейі ненің жиынтығына тең:
Циклдық және фрикциондық.
Фрикциондық және құрылымдық.
Циклдық және құрылымдық.
Циклдық, фрикциондық және құрылымдық.
Дұрыс жауабы жоқ.
14. Адамдардың оқу орнын бітіргеннен кейін немесе жұмыс орнын өзгерткен кездегі жұмыссыздық түрі:
Құрылымдық.
Фрикциондық.
Циклдық.
Жасырын.
Барлық аталғандар.
15. Өндіріс шығындарының өсуінен туындаған инфляцияға төмендегі жағдайлардың қайсысы қатысты емес:
Жұмыспен қамтылудың және өндірістің өсуі.
Өнімнің әр данасының құнының өсуі.
Жалақы мөлшерінің өсуі.
Ұсыныстың азаюы.
Пайыздық мөлшерлеменің өсуі.
10-шы тақырып. Бюджет тапшылығы және инфляция
Тест сұрақтары:
1. Мемлекеттік бюджет тапшылығын қаржыландыратын негізгі әдістеріне төмендегілердің қайсысы жатпайды:
Шетел компанияларына акцияларды сату.
Ақша-несие эмиссиясын жүргізу.
Займдарды шығару.
Ақшаларды қосымша басып шығару.
Салық жинауды көбейту.
2. Мемлекеттік қарыз мынадай жолмен өтелмейді:
Жаңа салықтарды енгізу.
Шетел инвестициясын тарту.
Бюджеттік шығындарды қысқарту.
Жаңа ақша шығару.
Резерв нормасын көтеру.
3. Ынталандырылатын фискалды саясат негізінде пайда болатын бюджет тапшылығы келесідей қаржыландырылады:
Жаңа ақшалар эмиссиясымен.
Еңбекақы ставкасының төмендеуімен.
Салықтардың көбеюімен.
Пайыз мөлшерлемесінің жоғарылауымен.
Мемлекеттік кәсіпорындардың тауарларына бағалардың жоғарылауымен.
4. Табыс тең 5000, тұтыну – 3200, инвестициялар – 900, мемлекеттік шығындар – 900, салықтар – 700. Мемлекеттік бюджет тапшылығының мөлшері қандай:
200.
100.
500.
0.
300.
5. Мемлекеттік бюджеттің табыс бөлігіне кірмейді:
Пайдаға салық.
Сыртқы экономикалық қызметтен табыс.
Қорғанысқа шығындар.
Ренталық төлемдер.
Жергілікті салықтар.
6. Мемлекеттік бюджеттің табыс бөлігі мынаны көрсетеді:
Мемлекеттің қызметін қаржыландыруға ақшаның қайдан түсетінін.
Мемлекеттік шығындардың қандай мақсатқа жұмсалатынын.
Шығыс бөлігі кіріс бөлігінен қаншалықты артқанын.
Барлық өндірілген өнімдердің нарықтық құнын.
Жоғарыдағылардың барлығын.
7. Мемлекеттік қарыз – бұл:
Бюджеттік тапшылықтың жалпы сомасы.
Үкіметтің ішкі мемлекеттік займдар шығару нәтижесінде халыққа қарызы.
Сыртқы займдар сомасы.
Бірде бір жауап дұрыс емес.
Үкіметтің шетел инвесторларына қарызы.
8. Үкімет бюджеттік тапшылыққа ие болады, егер:
Салықтан түсетін табыс тұтыну шығындарынан көп болса.
Салықтан түсетін табыс мемлекеттік шығындардан көп болса.
Мемлекеттік шығындар салықтан түсетін табыстан көп болса.
Салықтан түсетін табыс инвестициядан көп болса.
Мемлекеттік шығындар салықтан түсетін табыстан аз болса.
9. Табыс тең 5000, тұтыну – 3200, инвестициялар – 900, мемлекеттік шығындар – 900, салықтар – 700. Мемлекеттік бюджет тапшылығының мөлшері қандай:
200.
100.
500.
0.
300.
11-ші тақырып. Ұзақ мерзімді экономикалық өсу
Тест сұрақтары:
1. Экономикалық өсу қалай бейнеленуі мүмкін?
А) Өндірістік мүмкіншілік қисығының солға жылжуымен.
В) Өндірістік мүмкіншілік қисығының оңға жылжуымен.
С) Өндірістік мүмкіншілік қисығының бойымен нүктенің қозғалысы арқылы.
D) Өндірістік мүмкіншілік қисығы ішінде бір нүктеден екіншіге қозғалу
арқылы.
Е) Өндірістік мүмкіншілік қисығынан тыс бір нүктеден екіншіге қозғалу
арқылы.
2. Экономикалық өсудің экстенсивті факторы:
А) Жалпы және терең білім беру.
В) Өндірісті ұйымдастыру және басқару.
С) Жұмысшы санының өсуі.
Д) Техникалық прогресс.
Е) Баға деңгейінің көтерілуі.
3. Солоудың экономикалық өсу үлгісінде қор жинақтау мөлшерін бір рет өсіру мынаған әкеледі:
Қысқа және ұзақ мерзім кезеңдерінде еңбек өнімділігі артады.
Ұзақ мерзім кезеңінде еңбек өнімділігі артады.
Еңбек өнімділігі өзгермейді.
Қысқа мерзім кезеңінде еңбек өнімділігі артады және ұзақ мерзімде төмендейді.
Ұзақ мерзім кезеңінде халық өсімінің қарқынын арттырады.
4. Жұмыспен толық қамтылған экономикадағы экономикалық өсудің жоғары қарқыны мынаны талап етеді:
Қор жинақтау мен инвестицияның төменгі мөлшерін.
Қор жинақтаудың жоғары мөлшерін және инвестицияның төменгі мөлшерін.
Қор жинақтаудың жоғары мөлшерін және инвестицияның жоғары мөлшерін.
Қор жинақтаудың және инвестицияның төменгі мөлшерін.
Қор жинақтаудың төменгі мөлшерін және инвестицияның жоғары мөлшерін.
5.. А елінде капиталдың шекті өнімділігі 1/5, ал В елінде - 1/3. Тұтынуға шекті бейімділік екі елде де бірдей. Домар үлгісі бойынша нақты өнім өндірудің өсу қарқыны А елінде:
А) В еліне қарағанда 3 % төмен.
В) В елінде өсу қарқынының 60 %-ын құрайды.
С) В еліне қарағанда 1,67 есе жоғары.
D) В еліне қарағанда 40 % жоғары.
Е) В еліне қарағанда 20 % төмен.
12-ші тақырып. Экономикалық цикл теориясы
Тест сұрақтары
1. Экономикалық цикл кезеңдеріне жатпайтын түсінік:
Инфляция.
Құлдырау.
Тоқырау.
Шың.
Көтерілу.
2. Төмендегілердің қайсысы көтерілу сатысына жатады:
А) Жұмыссыздықтың қысқаруы.
В) Негізгі капиталды жаппай жаңарту.
С) Жалақының өсуі.
D) Бағаның өсуі.
Е) Пайыз мөлшерлемесінің өсуі.
4.Төмендегілердің қайсысы құлдырау сатысына жатады:
А) Өндіріс көлемінің жылдам қысқаруы.
В) Табыс көлемінің жылдам қысқаруы.
С) Жұмыссыздықтың өсуі.
D) Бағаның төмендеуі.
Е) Жоғарыда берілген жауаптардың барлығы дұрыс.
5. Экономикалық циклдың төрт кезеңі – бұл:
А)Өндіріс, еңбек бөлінісі, мамандандыру, сауда.
Сұраныс, ұсыныс, сұраныс пен ұсыныстың өзара байланысы, нарықтық тепе-теңдік.
Өндіру, бөлу, айырбас, тұтыну.
Шың, құлдырау, тоқырау, көтерілу.
Дұрыс жауабы жоқ.