8.1.3. Een schaakspel met vier bewegingen

• Indien de schuldenaar zijn verplichtingen niet nakomt, kan je hem op vier verschillende manieren aansprakelijk stellen.

• Gedwongen uitvoering: De schuldenaar dwingen om zijn verplichtingen na te komen Niet zonder tussenkomst van de rechter Verbod van eigenrichting

• Schadevergoeding: volledige schade moet vergoed worden; de gederfde winst en het geleden verlies. (= een regel van aanvullen recht). Men kan de schade in overeenkomst beperken, uitsluiten of bepalen.

• Schadebedingen:

• Aansprakelijkheidsbeperkende clausule: de aansprakelijkheid van de contractanten voor een tekortkoming in de nakoming van verplichting uit hoofde van de overeenkomst is beperkt tot de directe schade, met uitsluiting van de indirecte schade.

• Exoneratieclausule of de aansprakelijkheid uitsluitend beding: men kan zelfs zijn aansprakelijkheid volledig uitsluiten en spreken we van exoneratiebeding (=bevrijdingsbeding).

• Niet-uitvoeringsexceptie: een partij voert zijn verplichting niet uit, andere partij voert zijn verplichting evenmin uit. -> zonder tussenkomst van de rechter -> aanmaning nodig.

• Ontbinding:

• Voorwaarde: contractbreuk is voldoende ernstig, uitdrukkelijk ontbindend beding bepaalt wat voldoende ernstig is.

• Rechterlijke tussenkomst: steeds naar de rechter, bij uitdrukkelijk ontbindend beding kan een controle achteraf nog plaatsvinden;

• Einde van de overeenkomst: de overeenkomst zal niet meer uitgevoerd moeten worden.

1. Buiten-contractuele aansprakelijkheid

1. De foutaansprakelijkheid

• Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden. (onrechtmatige daad)

1. De fout

• Een foutieve gebeurtenis: vb. een wegovertreding is sowieso een fout. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn bij een inbreuk op de wegcode. Maar ook een nalatigheid (vergeten iets te doen, na gelaten iets te doen) of een onvoorzichtigheid zal bestempeld worden als een fout die aansprakelijkheid met zich meebrengt.

• onvoorzichtigheid 2 criterium.

• 1^e criterium: het criterium van de goede huisvader; stemt het gedrag overeen met wat een normaal voorzichtig persoon(goede huisvader) in een dergelijke omstandigheid zou doen.

• 2^e criterium: voorzien baarheid: wanneer de schade voorzienbaar is, is het een foutieve gedraging.

• Grootte van de fout is belangrijk: Zelfs een zeer kleine fout kan aanleiding geven tot (grote) schade waarvoor iemand aansprakelijk kan gesteld worden.

1. De foutverwekker

• De dader van de fout

• Is de dader schuld bekwaam? (minderjarig etc.) Minderjarigen worden vanaf 7 jaar als schuld bekwaam gezien.

1. De benadeelde

• Gedeeltelijk zelf aansprakelijk

• Heeft hij zelf een fout gemaakt?

• Niet altijd is de benadeelde het ‘hulpeloze slachtoffer’ dat geconfronteerd wordt met een fout. Hij kan zelf ook een fout gedaan hebben, vb. te snel rijden, waardoor hij medeaansprakelijk zal worden gesteld.