3. De verbintenis

5.3.1 Inleiding

• Verbintenis is een door het recht bekrachtigde aanspraak tussen 2 personen.

• Concrete juridische verplichting die een schuldeiser kan afdwingen van een schuldenaar (debiteur).

5. Schematische voorstelling

6. .1 verbintenissen uit de koopovereenkomst

• Een overeenkomst waarbij iemand (verkoper) de eigendom over een bepaalde zaak (of een zakelijk recht) overdraagt aan iemand anders (koper) tegen een bepaalde prijs in geld.

• Verbintenissen van de verkoper:

• Levering van de zaak

 bezitsoverdracht

• Waarborg voor (ernstige) verborgen gebreken

• Waarborg voor uitwinning

+ Bijzondere regels bij verkoop aan consumenten

vb. 1: verkoop op afstand – verkoop buiten de onderneming (zie hoger)

Vb. 2: wettelijke garantie van 2 jaar voor consumentenkoop (handboek pag. 166-167)

= dwingende regelgeving ter bescherming van de consument!

• Verbintenissen van de koper

1. Aanvaarding van de levering

!! Aanvaarding dekt de zichtbare gebreken en leveringsproblemen

2. Betaling van de prijs + in princ. kosten (maar: aanvullend recht)

5.3.2.2 verbintenissen uit huurovereenkomst

- overeenkomst waarbij een verhuurder zich ertoe verbindt aan een huurder het gebruik en het genot van een zaak te verstrekken tegen betaling van een prijs.

• Verbintenissen verhuurder:

• Leveren van de zaak

• Onderhoud van de zaak

• Het waarborgen van rustig genot

• Verbintenissen huurder:

• Gebruik als goede huisvader

• Voorzien van huisraad

• Betalen van de huurprijs

• Teruggave van het goed aan het einde van de huur

5.3.2.3 verbintenissen uit aanneming

• een contract waarbij de ene partij, aannemer, zich verbindt om in volle onafhankelijkheid en tegen een prijs voor een andere partij, opdrachtgever, een bepaald werk of dienst te presteren

• 

• Verbintenissen aannemer:

1. Het werk uitvoeren volgens de regels van de kunst

2. Werk tijdig afwerken en evt. overdragen aan opdrachtgever (‘oplevering’)

3. Waarborg:

– voor bouwwerken : 10 jarige aansprakelijkheid

• Verplichtingen van de opdrachtgever

1. Werken mogelijk maken

2. Prijs betalen

3. Prestaties aanvaarden

5.3.3 Twee bronnen van verbintenissen

• De rechtshandeling: hierdoor komen verbintenissen tot stand door wilsovereenstemming tussen partijen.

• Het rechtsfeit: wanneer een rechtsfeit een juridische band teweegbrengt tussen twee derden dan merken we ook verbintenissen op.

5.3.4 Soorten verbintenissen

5.3.4.1 Doen, geven en laten

• Doen: bij een verbintenis tot doen, verbindt de schuldenaar zich tot een positieve prestatie zonder dat er een zakelijk recht overgedragen of gevestigd wordt. De meeste verbintenissen van een huurder of van een verhuurder zijn doe-verbintenissen. Hetzelfde wat de verbintenissen van een werknemer betreft bij een arbeidsovereenkomst.

• Geven: is een verbintenis waardoor een eigendomsrecht wordt gevestigd of overgedragen. Dit eigendomsrecht kan slaan op goederen of zelfs op een som geld. In dit laatste geval spreken we gewoon over een betalingsverbintenis.

• Laten: bij een verbintenis tot laten (iets niet te doen) verbindt de schuldenaar zich tot een negatieve prestatie. Hij zal zich moeten onthouden.

5.3.4.2 Resultaats- en inspanningsverbintenissen

• Resultaatsverbintenis (garantieverbintenis): er verbindt iemand (de schuldenaar) zich tot een welbepaald resultaat.

• Inspanningsverbintenis (middelenverbintenis): de schuldenaar belooft zich slechts in te spannen. Wanneer u een resultaat hebt beloofd dan zal u daarop worden aangerekend. Bij een inspanningsverbintenis zal u enkel aansprakelijk kunnen worden gesteld als u onvoldoende uw best hebt gedaan.

Indien het resultaat er niet is, is de schuldenaar van een resultatenverbintenis aansprakelijk. Spant de schuldenaar zich onvoldoende in dan zal hij aansprakelijk worden gesteld.

5.3.5 Geconditioneerde verbintenissen

5.3.5.1 Verbintenissen met tijdsbepaling

• Opschortende tijdsbepaling: een schuldenaar kan zich ertoe verbinden iets na of voor een tijdsbepaling uit te voeren.

• Ontbindende tijdsbepaling: tegenovergestelde van opschortende tijdsbepaling.

5.3.5.2 Verbintenissen onder voorwaarde

• Opschortende voorwaarde: bij een verbintenis onder opschortende voorwaarde wordt de uitvoering van de verbintenis afhankelijk gesteld van een bepaalde gebeurtenis, van zodra de voorwaarde zich voordoet moet de verbintenis onverkort worden uitgevoerd.

• Ontbindende voorwaarde: bij een verbintenis onder ontbindende voorwaarde, stopt de verdere uitvoering van zodra de voorwaarde zich realiseert.

• Verbintenis onder opschortende of ontbinden voorwaarde is geldig.

• UITZONDERING: zuiver potestatieve (opschortende) voorwaarde = nietig

5.3.5.3 De hoofdelijke verbintenis

• P rincipe: verbintenissen van meerdere personen = splitsbare verbintenissen

• • Iedere SA is slechts gehouden tot zijn deel

• Uitzonderingen:

• Hoofdelijke verbintenissen

• In solidum verbintenissen

• Hoofdelijke verbintenissen

• Art. 1200 BW: “Er bestaat hoofdelijkheid tussen schuldenaars, wanneer zij verplicht zijn tot een en dezelfde zaak, zodat ieder voor het geheel kan worden aangesproken, en de betaling door een van hen gedaan, de overige schuldenaars jegens de schuldeiser bevrijdt.”

 Elke SA kan aangesproken worden voor het totale bedrag

Hoofdelijke verbintenissen

• Hoofdelijkheid steunt op:

• Een wettelijke bepaling

  • Vbn…

• Een contractuele afspraak

• (soms) een juridisch vermoeden

  • Vb. tussen handelaars

• In solidum verbintenissen

• Rechters zullen meerdere verantwoordelijken van een misdrijf of een foutieve daad ‘in solidum’ veroordelen tot betaling schadevergoeding

• Vergelijkbaar met hoofdelijkheid: elk kan worden aangesproken voor het volledige bedrag