• Voorrechten

• Begrip : een recht dat krachtens de wet of wegens de bijzondere aard van de schuldvordering aan de schuldeiser voorrang verleent om betaald te worden voor de andere schuldeisers.

= Uitzondering op regel van gelijkheid van SE’s en de pondspondsgewijze verdeling.

• Wet bepaalt voor elk voorrecht ook het onderpand.

algemene voorrechten  gehele vermogen

bv. gerechtskosten, begrafeniskosten, SZ-bijdragen,…

bijzondere voorrechten  bepaald RG/OG

bv. voorrecht op de inboedel voor de achterstallige huur

Hypotheek	Pand	Voorrechten
Zakelijk recht	Zakelijk recht	Zakelijk recht
Wet, contract of testament	Altijd (zakelijke) overeenkomst	Altijd krachtens de wet
Uitsluitend op onroerende goederen	Uitsluiten op roerende goederen	Roerende en / of onroerende goederen

• Vorderingsrechten :Rechten die u toelaten om van iemand anders een prestatie (geven, doen, niet doen) te vorderen.

 De belangrijkste rechten in het rechtsverkeer.

Benaming	Voorwerp	Ontstaan	Duur tijd
Octrooirecht	Uitvinding	Depot bij FOD Economische zaken	20 jaar
Auteursrecht	Artistieke/literaire werken	Vanaf schepping zonder depot	Tot 70 jaar na overlijden (langstlevende auteur)
Merken en designrecht	Merken ( vorm/logo), vormgeving product	Depot Benelux-bureau	Merken : 10j Onbeperkt hernieuwbaar Design : 5 j Hernieuwbaar tot max. 25j

Hoofdstuk 5

5. Verbintenis & Overeenkomst

   1. De glossarium

      1. De Personen

• Rechtssubjecten: houders van rechten en plichten

• Overeenkomsten creëren een band (vorderingsrechten) tussen personen (contactpersonen).

• Wie geen partij is bij een overeenkomst = ‘een derde’

Uitz.: algemene rechtsopvolgers worden niet als derden beschouwd

2. De rechtshandeling

   1. Algemeen

• De rechtshandeling= een bewust door een persoon gestelde handeling om de aan die handeling verbonden rechtsgevolgen te verkrijgen.

• Wanneer een handeling rechtsgevolgen met zich meebrengt zonder dit intentionele element spreken we van een rechtsfeit.

• Wanneer een daad zelfs helemaal geen rechtsgevolgen met zich meebrengt, gaat het over een louter feit.

• Er zijn ook rechtshandelingen die gen overeenkomst zijn, dit zijn eenzijdige handelingen. Vb. het erkennen van een kind of het afstand doen van een proces. In tegenstelling zijn er ook tweezijdige die dus wel overeenkomsten zijn.

2. De overeenkomst

• De overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling, meestal een tweezijdige rechtshandeling (tussen twee of meer contactpersonen).

• De overeenkomst: het samentreffen van de wil van twee of meer personen met het oog op het doen ontstaan, het wijzigen of het doen uitdoven van verbintenissen. (definitie)

• Vb.koop, huur, aanneming, bewaargeving, ruil, lening, franchisingovereenkomst, licentieovereenkomst, …

3. Het rechtsfeit

   1. Algemeen

• Het rechtsfeit is een handeling of een gebeurtenis waaraan het recht rechtsgevolgen verbindt zonder dat die rechtsgevolgen door de steller van de handeling werden beoogd.

• Vb. Toevallige gebeurtenis, onrechtmatige daad.

2. De onrechtmatige daad

• De onrechtmatige daad is een rechtsfeit ingevolge een menselijke handeling en waardoor een schadeverwekker(dader) tegenover een schadelijder(slachtoffer) komt te staan. (artikel 1382).

• 

4. Het feit

• Het feit is een handeling of gebeurtenis die geen rechtsgevolgen met zich mee brengt.

5. Het rechtsgevolg

   1. Algemeen

• Het rechtsgevolg zijn de juridische gevolgen verbonden aan een rechtsfeit of rechtshandeling.

• In het burgerlijk recht:

• Rechtsfeiten of rechtshandelingen doen verbintenissen & vorderingsrechten ontstaan of verdwijnen

• Open categorie van rechtsgevolgen

• In het publiekrecht:

• Rechtsgevolg= door de wet bepaald

• Voorbeeld: fiscaal recht: geen tijdige of correcte belastingaangifte, strafecht: misdrijf, administratief recht: geen geldige bouwvergunning.

2. De verbintenis

• Een verbintenis is een door het recht bekrachtigde aanspraak, tussen twee personen.

• De verbintenis is de juridische verplichting van persoon A t.a.v. persoon B.

• Band tussen schuldenaar (A) en schuldeiser (B)

• Spiegelbeeld van een vorderingsrecht

• Belangrijkste bronnen van verbintenissen:

• Rechtshandelingen: eenzijdig of meerzijdig

• Onrechtmatige daad

6. De verjaring

   1. Bevrijdende en verkrijgende verjaring

• Verjaring houdt in dat men door het voorbijgaan van een bepaald tijdsverloop, bevrijd is van een verbintenis (bevrijdende verjaring), of dat men bepaalde zakelijke rechten verkrijgt (verkrijgende verjaring).

• Voorbeelden:

• Verkrijgende verjaring: bij koop onroerend goed van een niet-eigenaar: na 10,20 of 30 jaar.

• Bevrijdende verjaring in het burgerlijk recht:

• Gemeenrechtelijke termijn voor vorderingsrechten: 10 jaar

• Rechtsvordering uit verzekeringscontract: 3 jaar

• Huurgelden en andere periodieke betalingen: 5 jaar

• Vordering uit onrechtmatige daad: 5 jaar

2. Stuiting en schorsing van de verjaring

• Stuiting:

• Door dagvaarding, beval tot betaling, inbeslagname, schulderkenning of andere wettelijk voorziene daad

• Start nieuwe, identieke verjaringstermijn

• Schorsing:

• Tijdelijke onderbreking verjaringstermijn

• Na schorsing wordt verjaring voortgezet