
- •“Зацвярджаю”
- •I. Тлумачальная запіска
- •I. Арганізацыя і змест практыкі
- •Ііі. Інфармацыйна-метадычная частка Патрабаванні да зместу і афармлення справаздачы Заліковая дакументацыя
- •Крытэрыі адзнакі
- •Крытэрыі пры выстаўленні адзнак па выніках комплекснай практыкі па сацыяльна-эканамічнай і фізічнай геаграфіі
- •Літаратура
- •IV дадаткі
- •Прыкладны план геаграфічнай характарыстыкі раёна практыкі
- •1. Фактары сацыяльна-эканамічнага развіцця раёна
- •2. Гаспадарка раёна
- •3. Унутраныя адрозненні (рэгіёны)
- •Праграма візуальных маршрутных назіранняў
- •1. Фізіка-геаграфічныя назіранні
- •2. Сацыяльна-эканоміка-геаграфічныя назіранні
- •Праграма вывучэння горада
- •Праграма вывучэння прамысловага прадпрыемства
- •Праграма вывучэння сельскага населенага пункта
- •Праграма вывучэння сельскагаспадарчага прадпрыемства
- •Праграма складання I аналізу комплекснага геаграфічнага профілю
1. Фактары сацыяльна-эканамічнага развіцця раёна
1.1. Фактар геаграфічнага становішча. Становішча раёна ў межах краіны, адносна блізкіх і далёкіх суседзяў, транспартных шляхоў, крыніц сыравіны і энергіі, буйнейшых населеных пунктаў і важнейшых прамысловых цэнтраў.
1.2. Фактар прыродных умоў і рэсурсаў. Ступень вывучанасці прыроды раёна. Ацэнка геалагічнай будовы тэрыторыі і рэльефу паводле іх уздзеяння на развіццё прамысловасці, транспарту, сельскай гаспадаркі і на рассяленне насельніцтва.
Радовішчы карысных выкапняў, умовы іх залягання, запасы, асаблівасці распрацоўкі і значэнне для развіцця раёна.
Кліматычныя ўмовы для вырошчвання культурнай расліннасці, развіцця сельскай гаспадаркі. Уздзеянне клімату на іншыя аспекты гаспадарчай дзейнасці: развіццё розных відаў транспарту, функцыяніраванне жыллёва-камунальнай гаспадаркі, рэкрэацыйная дзейнасць і інш. Шляхі пераадолення адмоўных для гаспадаркі кліматычных з'яў.
Паверхневыя і падземныя воды раёна, іх рэжым, запасы, гаспадарчае выкарыстанне.
Раслінныя рэсурсы раёна, заканамернасці іх геаграфічнага распаўсюджання, выкарыстанне ў гаспадарцы. Захады, накіраваныя на ахову і ўзнаўленне раслінных рэсурсаў. Культурная расліннасць.
Глебавае покрыва раёна практыкі. Генетычныя тыпы глеб, іх механічны склад, заканамернасці геаграфічнага распаўсюджання. Урадлівасць глебы. Меліярацыя зямель.
Рэсурсы жывёльнага свету, іх распаўсюджанне і гаспадарчае значэнне.
Рэкрэацыйныя рэсурсы і магчымасці іх выкарыстання.
Феналагіныя асаблівасці прыроды раёна і іх уздзеянне на гаспадарчую дзейнасць. Шляхі рацыянальнага прыродакарыстання і задачы аховы прыроды.
1.3. Гісторыка-геаграфічны фактар. Аналіз прычын, якія садзейнічалі асваенню раёна на розных этапах яго развіцця. Звесткі аб часе і шляхах засялення раёна чалавекам, этапах яго асваення. Характарыстыка развіцця гаспадаркі раёна ў розныя гістарычныя перыяды. Найбольш важныя гістарычныя падзеі, якія паўплывалі на сучасную гаспадарку, палітычныя, этнакультурныя дэмаграфічныя і іншыя працэсы ў межах раёна практыкі.
1.4. Фактар насельніцтва і працоўных рэсурсаў. Колькасць і дынаміка насельніцтва раёна па матэрыялах перапісу і бягучага ўліку. Полаўзроставая структура насельніцтва. Тэмпы і тыпы ўзнаўлення сельскага і гарадскога насельніцтва. Змяненні ў сацыяльным, адукацыйным, прафесійным складзе насельніцтва. Нацыянальны і канфесійны склад насельніцтва. Этнаграфічныя асаблівасці ў культуры, побыце, традыцыях.
Размяшчэнне насельніцтва на тэрыторыі раёна. Шчыльнасць насельніцтва, у тым ліку сельскага. Працоўны патэнцыял раёна. Выкарыстанне працоўных рэсурсаў у асобных галінах гаспадаркі. Праблема занятасці насельніцтва.
Сетка гарадскіх і сельскіх населеных пунктаў. Уплыў прыродных, гістарычных, гаспадарчых і сацыяльных фактараў на рассяленне і люднасць паселішчаў. Функцыянальныя тыпы сельскіх і гарадскіх пасяленняў. Фарміраванне сістэм пасяленняў.
2. Гаспадарка раёна
2.1. Агульная характарыстыка гаспадаркі. Галіновы склад і структура. Узровень развіцця. Месца ў гаспадарчым комплексе краіны.
2.2. Прамысловасць. Месца ў гаспадарчым комплексе раёна, галіновы склад. Дынаміка развіцця вядучых галін прамысловасці. Ступень комплекснасці прамысловасці, характар развіцця і геаграфія эканамічных сувязей вядучых прамысловасці, прадпрыемстваў. Залежнасць структуры прамысловасці і тэмпаў яе развіцця ад прыродных і сацыяльна-эканамічных фактараў. Змяненні ў структуры прамысловасці і спецыялізацыі яе асобных галін ва ўмовах рыначных пераўтварэнняў.
Забяспечанасць прамысловых прадпрыемстваў працоўнымі і матэрыяльнымі рэсурсамі. Энерга- і водазабеспячэнне. Тыпы прамысловых прадпрыемстваў.
Вядучыя прамысловыя прадпрыемствы раёна практыкі, асаблівасці іх тэхнічнай забяспечанасці і выкарыстоўваемых тэхналогій. Уздзеянне на прыроднае асяроддзе. Сістэмы і ступені ачысткі і ўтылізацыі прамысловых адыходаў.
2.3. Сельская гаспадарка. Галіновая структура даходаў. Віды сельскагаспадарчых прадпрыемстваў, іх вытворчая спецыялізацыя і асаблівасці размяшчэння на тэрыторыі раёна.
Раслінаводства. Плошча і структура зямель сельскагаспадарчага прызначэння: ворыва, паша, землі пад шматгадовымі насаджэннямі, арашаемыя і асушаныя землі і г. д. Даходы розных галін раслінаводства, асаблівасці агратэхнікі вырошчвання асноўных сельскагаспадарчых культур, ступень механізацыі і хімізацыі раслінаводства. Размеркаванне вядучых таварных галін раслінаводства паміж рознымі тыпамі сельскагаспадарчых прадпрыемстваў і асаблівасці іх размяшчэння па тэрыторыі раёна.
Жывёлагадоўля. Асноўныя таварныя галіны жывёлагадоўлі, асаблівасці іх развіцця ў розных тыпах сельскагаспадарчых прадпрыемстваў. Характар кармавой базы. Спосабы ўтрымання жывёлы. Стварэнне жывёлагадоўчых прадпрыемстваў на прамысловай аснове.
Рэнтабельнасць раслінаводства і жывёлагадоўлі ў розных тыпах прадпрыемстваў. Развіццё індывідуальнай сельскай гаспадаркі грамадзян, фермерскіх (сялянскіх) гаспадарак, падсобнай сельскай гаспадаркі прамысловых прадпрыемстваў. Прадпрыемствы па перапрацоўцы сельскагаспадарчай прадукцыі, іх спецыялізацыя.
Аграпрамысловае кааперыраванне і яго віды. Роля аграпрамысловага комплексу ў эканоміцы раёна практыкі.
2.4. Транспарт. Віды транспарту, асаблівасці перавозкі грузаў і пасажыраў асобнымі відамі транспарту. Найбольш масавыя грузы. Стан шляхоў зносін і забяспечанасць імі асобных частак раёна. Месца транспарту ў гаспадарцы раёна.
2.5. Сфера абслугоўвання. Размяшчэнне прадпрыемстваў, арганізацый і ўстаноў сферы абслугоўвання ў адпаведнасці з люднасцю паселішчаў і характарам рассялення. Узровень развіцця сферы абслугоўвання ў розных частках раёна. Характарыстыка прадпрыемстваў і сродкаў сувязі, іх віды і асаблівасці размяшчэння. Культурна-асветніцкія і навуковыя ўстановы, іх размяшчэнне. Характарыстыка сеткі гандлёвых прадпрыемстваў. Культурна-бытавое і медыцынскае абслугоўванне насельніцтва. Характарыстыка прадпрыемстваў сферы адпачынку і турызму.