45 Обострение соц-эк и полит кризиса в России осенью 1917г. Кастрычницкая рэвалюция и установление советской власти.

Вясной 1917 года яшчэ больш пагоршылася сацыяльна-эканамiчнае становiш

ча краiны.У народзе узраслi антыурадавыя настроi.Гэта спрыяла бальшавiкам

ажыццяуляць курс шостага з'езда РСДРП(б) на узброенае паустанне.

Яны пачалi праводзiць сваiх прадстаунiкоу у Саветы i дабiлiся у гэтым

поспеху. Але у Беларусi бальшавiкi мелi большасць толькi у Мiнскiм i Го

мельскiм Саветах.Што тычыцца сялянскiх саветау,то iх абсалютная большасць

знаходзiлася пад уплывм эсэрау i БСГ.Бальшавiцкая арганiзацыя на Беларусi

на 95% складалася з салдат. Гэта давала магчымасць бальшавiкам разгарнуць

падрыхтоуку узброеных фармiраванняу (Чырвонай гвардыi) для захопу улады.

25 кастрычнiка 1917 года рабочыя, салдаты пад кiраунiцтвам ЦК РСДРП (б)

зверглi Часовы урад.26 кастрычнiка Другi Усерасiйскi з'езд Саветау абвяс-

цiу савецкую уладу у цэнтры i на месцах,прыняу Дыкрэт аб мiры i Дыкрэт аб

зямлi.Быу утвораны Часовы рабоча-сялянскi урад

(СНК) на чале з У.I.Ленiным. Апоуднi 25 кастрычнiка бальшавiкi Мiнска ат-

рымалi паведамленне аб перамозе узброенага паустання у Петраградзе.Мiнскi

Савет абвясцiу сябе уладай.Па яго указаннi з турмы былi вызвалены салдаты

арыштаваныя за антыурадавыя выступленнi.З iх быу арганiзаваны Першы рэва-

люцыйны,iмя Мiнскага Савета,полк.Пераходам улады да Саветау ажыццяулялi,

створаныя бальшавiкамi,ваенна-рэвалюцыйныя камiтэты (ВРК),якiя абапiралi-

ся на салдацкiя масы.ВРК Заходняй вобласцi i фронту узначалiлi бальшавi-

кi Кнорын,Ландар,Мяснiкоу. Процiдзеянне бальшавiкам у Мiнску аказау Камi-

тэт выратавання, на чале з меньшавiком Калатухiным. Камiтэт увеу у Мiнск

Кауказкую дфвiзiю i прад'явiу Мiнскаму Савету ультыматум з патрабаваннем

перадачы яму усей улады у горадзе i на Заходнiм фронце.Мiнскi Савет выму-

шаны быу пайсцi на часовы кампрамiс з Камiтэтам выратавання. Неузабаве да

бальшавiкоу Мiнска падаспела дапамога (браняпоезд)i суадносiны змянiлiся

на карысць бальшавiкоу. Уладу у Мiнску i на Заходнiм фронце зноу узяу у

свае рукi ВРК Заходняй вобласцi i фронту.Ён распусцiу Камiтэт выратавання

а Калатухiна арыштавалi.Пры дапамозе ВРК бальшавiкi распусцiлi Саветы у

якiх не мелi пераважанай большасцi i правялi iх перавыбары,чым забяспечы-

лi устанауленне сваей дыктатуры.Такi характар насiла змена улады у Вiцеб-

ску i ГомелiЗ некаторымi асаблiвасцямi так адбылося i у Магiлеве. Савецкi

урад аб'явiу генерала Духонiна звергнутым з пасады Глаукаверха рускай ар-

мii.Стаука была лiквiдавана,а улада перайшла у рукi ВРК.Вярхойным глауна-

камандуючым быу прызначаны прапршчык - Крыленка.

Забяспечыушы сабе большасць у Саветах бальшавiкi у лiстападзе 1917 го-

да склiкалi з'езды,што адбылiся у Мiнску. Гэта былi iз'езд Саветау рабочых

i сялянскiх дэпутатау Заходняй вобласцi,Трэцi з'езд Саветау сялянскiх дэпу

татау Мiнскай i Вiленскай губерняу i Другi з'езд армii Заходняга фронту.

Яны прынялi рэзалюцыi,у якiх вiталi устанауленне Савецкай улады i выказалi

ёй поуную падтрымку.26 лiстапада трыма з'ездамi быу утвораны Выканаучы Ка-

мiтэт Заходняй вобласцi i фронту - Аблвыканкоамзах. Яго старшыней стау

бальшавiк Рагозiнскi.Старшыней Савета народных камiсарау Беларусi - Ландэр

У лютым 1918 года бальшавiкi амаль завяршылi арганiзацыю Савецкай улады у

губернях, паветах i воласцях. Саветы сталi адзiнымi паунапраунымi органамi

улады,што праводзiлi палiтыу партыi-бальшавiцкай.

Пачалі праводзіцца рэвалюцыйныя пераўтварэнні і ў вёсцы. Першым крокам у гэтым напрамку былі канфіскацыя ўсёй зямлі.У канцы кастрычніка 1917 г. былі ажыццёўлены меры, накіраваныя на паляпшэнне становішча працоўных Беларусі. Была прынята пастанова аб устанаўленні 8-гадзіннага рабочага дня.Такім чынам, перамога Кастрычніцкай рэвалюцыі і ўстанаўленне савецкай улады паклалі пачатак рэвалюцыйным пераўтварэнням ва ўсіх сферах грамадскага жыцця беларускага народа.