44Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя і Бел. (сакавік-кастрычнік 1917г.)

Пачынаючы з 23 лютага 1917г., у Петраградзе прахо-дзілі дэманстрацыі. Так пачыналася рэвалюцыя. 27 лютага на бок рабочых перайшлі салдаты Пктраградс-кага гарнізона, у выніку чаго 28 лютага рэвалюцыя пе-рамагла. 2 сакавіка цар Мікалай ІІ адрокся ад прас-тола. У гэтых умовах рабочыя і салдаты стварылі св. орган улады – Петраградскі Савет. Паралельна з дэпу-татаў Дзярж. Думы склаўся Часовы ўрад. Так узнікла двоеўладдзе. Звесткі аб перамозе рэвалюцыі ў Петра-градзе на Бел. выклікалі масавыя мітынгі, шэсці з чыр-вонымі сцягамі. Па прынцыпе Петраградскага Савета ў гарадах і мястэчках ствараліся Саветы рабочых і салдацкіх дэпутатаў. У Часовы Выканаўчы камітэт Савета ўвайшлі адны бальшавікі. 6 сакавіка на сумес-ным пасяджэнні выканкама і салдат-дэпутатаў было вырашана стварыць аб’яднаны Мінскі савет рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Часовы выканкам назначыў губе-рнскіх і павятовых камісара, да якіх пераходзіла ўла-да. Канчаткова Мінскі Савет аформіўся 8 сакавіка. Ту-ды ўвайшлі прадстаўнікі меншавікоў і бундаўцоў. Ча-совы выканкам узначалій меншавік Позерн, а яго на-меснікам стаў бальшавік Любімаў. У Віцебску, Гомелі і іншых гарадах былі створаны аб’яднаныя Саветы ра-бочых і салдацкіх дэпутатаў, але гал. ролю ў Бел. ады-грываў Мінскі Савет. Значны ўплыў на паліт. жыццё мела вайна. З 7 па 17 красавіка 1917г. у Мінску адбыў-ся І з’езд ваенных і рабочых дэпутатаў арміі і тылу Зах. фронту. Ён зацвердзіў Палажэнне аб салдацкіх камітэтах, выступіў за прадстаўленне салдатам свабо-ды слова, друку і г.д. Дэлегаты падтрымалі курс Часо-вага ўрада на працяг вайны ў мэтах абароны дэмакра-тычнай рэвалюцыі. У сакавіку-красавіку 1917г. пашы-раецца сялянскі рух. 20-23 красавіка ў Мінску адбыў-ся з’езд сялянскіх дэпутатаў Мінскай і неакупірава-ных паветаў Віленскай губерняў. Ён падтрымаў эсэра-ўскую праграму па аграрным пытанні сацыялізацыі зямлі, падтрымаў і ўраўняльнае землекарыстанне. З’езд выказаўся за хутчэйшы мір. 25 сакавіка 1917г. адбыўся І з’езд бел. нац. арганізацый. Ён адобрыў стварэнне Бел. нац. камітэта (БНК). Бел. нац.-дэм. пар-тыі зрабілі спробу дабіцца ад Часовага ўрада перадачы ўлады Бел. краёвай радзе, выбары якой з’езд даручыў БНК. Але рас. буржуазныя палітыкі не пдтрымалі гэ-тую ідэю. 4 ліпеня 1917г. у Петраградзе прайшла паў-мільённая несанкцыяніраваная дэманстрацыя. З дазво-лу выканкама ўсерас. Савета рабочых і салдацкіх дэ-путатаў яна была расстраляна. Двоеўладдзе скончыла-ся. Уся ўлада апынулася ў руках Часовага ўрада, баль-шавікі перайшлі ў падполле. У гэтых умовах РСДРП на VI з’ездзе (26 ліпеня – 3 жніўня) прымае рашэнне аб падрыхтоўцы ўзброенага паўстання супраць Часо-вага ўрада. 8-10 ліпеня у Мінску адбыўся ІІ з’езд бел. нац. арганізацый. Была абрана Цэнтральная рада бел. арганізацый на чале з Лёсікам. У ліпені-жніўні на Бел. праходзілі выбары ў мясцовыя органы самакіравання – гарадскія дкмы, земствы. У мястэчках перамогу ат-рымалі бундаўцы, у земствах – эсэры. Ні бел. нац. па-ртыі, ні бальшавікі летам 1917г. не карысталіся знач-най падтрымкай сярод насельніцтва. 18 ліпеня Вяр-хоўным галоўнакамандуючым быў прызначаны гене-рал Карнілаў, які 25-30 жніўня патрабаваў устанавіць ваенную дыктатуру (Карнілаўскі мяцеж). Узначалілі барацьбу супраць Карнілава бальшавікі, што ўзмацні-ла іх уплыў на масы. У др. пал. верасня у ходзе пера-выбараў Саветаў бальшавікі атрымалі большасць у Мінскім Савеце рабочых і салдацкіх дэпутатаў. Баль-шавікі Зах. фронту і Смаленшчыны на канферэнцыі ў Мінску абралі адзіны кіруючы орган – Паўночна-Зах. камітэт РСДРП(б). Восенню 1917г. адбыліся нац. бел. вайсковыя з’езды Зах., Паўн., Паўднёва-Зах., Румынс-кага франтоў і матросаў Балтыйскага флоту. Амаль усе яны прайшлі пад лозунгамі аўтаноміі Бел., цэлас-насці яе тэр-рыі ў этнічных межах. У выніку вайско-вых з’ездаў у Мінску была створана Цэнтральная вай-сковая бел. Рада. У снежні 1917г. быў створаны І Бел. полк. Можна сказаць, што лютаўская рэвалюцыя абу-дзіла паліт. актыўнасць шырокіх мас насельніцтва, якую выкарыстоўвалі паліт. партыі для пашырэння св. ўплыву ў грамадстве.