Кемшілік кімде?

Хазіреті Ахмет Рафи бір күні шәкірттерінен:

- Менің кемшілігімді байқаған адам болса айтсын,- деп өтініпті.

Сонда шәкірттерінің бірі тайсалмастан:- Ұлы ұстаз, сізде мен байқаған үлкен бір кемшілік бар,- депті.

Өз кемшілігін шәкірттерінен сұрауға арланбайтын өте кішіпейіл ұстаз шәкіртінің бұл сөзіне қабақ шытпастан сол кемшілігін түзетпек ниетпен:

- Иә, айта ғой,-дейді жай ғана,- ол қандай кемшілігім?

Көзі жасқа шыланған шәкірті сонда:

- Біз секілді лайықсыз жандардың сізге шәкірт болуы,- дейді.

Әлгі шәкірттің бұл сөзін естігендер тегіс жылапты. Хазіреті Ахмет Рафи да көз жасына ерік беріп еңкілдеп жылаған күйі:- Мен-сендердің қызметшілерің ғанамын, мен бәріңнен де төменмін,- деген екен.

Иә, мұншалықты кішіпейілділікке ие болу оңай емес.

Шіркін, адамдар өзіне бағыныштыларға қараған сайын «Бұлар маған бағынышты» деген ойдан аулақ болса...

Нағыз қажы

Табииіндік парасатты ғалым, сопы әрі хадисші Абдуллаһ ибн Мүбарак қажылық бітіп Қағбаның түбінде отырғанда көзі ілініп кетіпті. Сол сол-ақ екен Аллаһ Тағаланың әмірімен көктен екі періште түсіпті. Біреуі екіншісіне:

- Осы жылы 600 мың кісі қажылық жасады. Алайда бұлардың бәрінің жасаған қажылығы Шам қаласындағы Али ибн Муаффақ есімді етікшінің құрметі үшін ғана қабыл болды. Ал, ол кісі болса қанша жыл талаптанғанмен бәрібір қажылық міндетін өтей алмаған болатын. Бірақ, бір ғана ісінің Жаратқанға ұнағаны соншалық, осыншама адамның құлшылығы соның құрметі үшін ғана қабыл болды,- дейді.

Абдуллаһ ибн Мүбарак ұйқылы- ояу тұра сала таңданып таңдай қаққан күйі бірден керуенге ілесіп Шамға тартады. Шамға келе сала жаңағы кісіні тауып алып жабыса кетеді:- Айналайын, қажылыққа бара алмапсың, сонда сен не істедің?- деп сұрайды.

Али ибн Муаффақ өзін Абдуллаһ ибн Мүбарак сынды жұртқа танымал кісінің іздеп келгенін көріп өз көзіне өзі сенбеген күйі есінен танарлық халге түседі. Есін жиғанда тілі сөйлеуге келіп өз жайын былай деп баяндайды:

- Отыз жыл қажылыққа барсам деп армандадым. Елдің аяқ киімін жамап 300 дирхәм ақша жинадым. Қажылыққа жол тартпақшы болдым. Енді жүрмек болғанымда, етке жерік аяғы ауыр әйелім: «Көршінің үйінен ет иісі шығады. Маған сол еттен бір жапырақ кесіп әкеліп берші?»- деп өтінді. Көңілін қимадым. Көршіге бардым. Мән-жайды түсіндірдім. Көршім болса еңкілдеп жылаған күйі: «Жеті күн болды. Балаларым аш. Тіске басар ештеңе жоқ. Жолдың шетінде өліп жатқан бір өлексе малды көрдім. Соның қоң етінен кесіп алдым. Сол етті қазанға салып қайнатып, балаларды жұбатып отырған жайым бар. Егер адал ештеңе таппасам осы арам еттен бермеске басқа лажым жоқ. Қаласаңыз сізге де берейін. Бірақ аштықтан өліп бара жатқандарға ғана болмаса, бұл сіздерге харам ғой»,- деген еді.

Али ибн Муаффақ сөзін жалғастырды:- Бұны естігенде жүрегімді біреу тіліп жібергендей қатты жаным ашыды. Әрең жинаған 300 дирхәмымды қолма- қол соған ұстаттым да «Я, Аллаһ Тағала! Өтей алмасам да менің қажылық ниетімді қабыл ала гөр!» деп дұға еттім,- депті.

Бұны естіген Абдуллаһ ибн Мүбарак:

- Аллаһ Тағала түсімде маған рас білдірген екен,- деген екен.

Бұл оқиға арқылы мейірім- шуағы мол Аллаһ Тағала бізге үлкен сабақ ұқтырғандай. Адам тек құлшылық қылып қана қоймай, айналасындағыларға жанашырлық пен мейірім таныта білсе, Жаратқан да оған ерекше бір ықылас- пейілмен қарап, сауабын да еселеп бермек.